رازيانج

[pejuhesh237]

دم کرده ریشه (ریشه تازه بر خشک مزیت دارد) به مقدار یک قاشق سوپخوری برای یک فنجان، به عنوان مدر بکار می رود

مشروط بر آنکه مدت دم کردن از یک ربع ساعت تجاوز نکند.

از ریشه رازیانه نوعی شراب مدر به کار می رود، می توان به همان مقدار ریشه و دانه جعفری و همچنین نیز اضافه نمود.

دم کرده یک قاشق قهوه خوری میوه نیمکوب رازیانه برای یک فنجان بعد از هر غذا به عنوان بادشکن مصرف دارد.

از میوه رازیانه نوعی شراب مقوی 20 تا 50 گرم میوه به یک لیتر شراب نیز تهیه می گردد.

در تهیه این شراب، مدت خیساندن میوه در آن باید 8 روز باشد.مقدار مصرف این شراب مقوی نیز یک فنجان کوچک محتوی 75 سانتیمتر مکعب بعد از هر غذاست.

برای رفع سرفه و آسم، یک قاشق قهوه خوری میوه نیمکوب را در یک فنجان آب جوش ریخته، مدت 10 دقیقه دم می کنند

و سپس عسل بدان اضافه کرده مصرف می نمایند.

برگ رازیانه به صورت دم کرده 30 در هزار و به مقدار یک لیوان متوسط بعد از هر غذا به عنوان مقوی، مقوی اعصاب و هضم کننده مصرف می شود.

وارد کردن بخارات حاصل از جوشاندن برگ، ریشه و میوه رازیانه(دانه) که کمی اسانس رازیانه بدان افزوده باشند

به مجرای گوش، اثر مفید در تقویت شنوائی دارد و در درمان کری،مفید واقع می شود.

اسانس رازیانه را می توان به مقدار 1 تا 5 قطره، مخلوط در عسل و 2 بار در روز مصرف نمود.

برای این کار، قطرات اسانس را در یک قاشق قهوه خوری با عسل به خوبی مخلوط نموده سپس آنرا در نصف لیوان آب حل می کنند تا خوردن آن آسانتر شود.



میکستور نفخ:

تنطو زیره سیاه، تنطور آنژلیک، تنطور رازیانه و تنطور گشنیز را به مقدار 5 گرم از هر یک در ظرفی ریخته با هم مخلوط می کنند

سپس معادل 50 قطره آنرا در آب یا مقدار کمی چای رقیق وارد نموده بعد از هر غذا میل می کنند.

گرد دندان با اثر تقویت کننده لثه ها:

گرد میوه رازیانه را باید با هم وزنش زغال چوب سفیدار و گرد پوست کنکینای خاکستری مخلوط نموده به ملایمت بر روی دندان ها و لثه ها مسواک کرد.

باید توجه داشت که مصرف مقادیر زیاد رازیانه، اثر تشنج آور (به خلاف انیسون یا رازیانه رومی) دارد.

مصرف اسانس آن در حیوانات، باعث ترسو شدن آنها می شود.

از رازیانه سابقا به منظور خنثی کردن سموم حیوانات در مار گزیدگی و گزش عقرب استفاده به عمل می آمده (مردم چین و هند)

بعلاوه محلول های آن جهت درمان بیماریهای التهابی چشم و همچنین به عنوان یک داروی لاغر کننده به کار می رفت.

وجود مقدار زیاد آنتول در اسانس رازیانه باعث گردیده که این ماده از اسانس مذکور برای مصارف مختلف استخراج شود.

آنتول که علاوه بر اسانس رازیانه، از بادیان (بادیان ختائی) نیز استخراج می شود، جهت معطر ساختن نوشابه های مفرح غیر الکی و لیکورها به کار می رود.

آنتول، اثر فعال کننده مراکز عصبی مغزی را دارد و اگر نوشابه محتوی آن، غیر الکلی باشد

و در مصرف آن زیاده روی به عمل نیاید، زیانی نخواهد داشت.

مقادیر مصرفی آن برای اشخاصی به وزن 60 کیلوگرم، معادل 100 تا 150 میلی گرم در روز است.

دم کردن مدر:

مخلوط ریشه 5 گیاه زیر، به نام پنج ریشه مدر در کتب داروئی موسوم است:

از ریشه خشک رازیانه، کوله خاس، کرفس، مارچوبه و جعفری (به مقدار مساوی از هر یک)،

صورت دم کرده 20 در هزار تهیه کرده جهت زیاد شدن حجم دفع ادرار، در بیماریهای عفونی، دفع رسوبات ادرای و ناراحتی های کلیه استفاده به عمل می آورند.

این فرمول قدیمی، در کتب داروئی مختلف وارد است و مدتهاست که مورد استفاده مردم کشورهای مختلف قرار می گیرد.

دم کرده جهت رفع ناراحتی های میگرن (مراجعه به پزشک ضروری است)

الف:
اکلیل الجبل 20 گرم
والرین 10 گرم
لاواند 100 گرم
میوه پیرو 10 گرم
گرم10 Asperula idorata

ب:
اکلیل الجبل 20 گرم
سرشاخه برگدار یا گلدار بادرنجبویه 10 گرم
بنفشه معطر 10 گرم
پامچال 10 گرم
گرم10 Asperula idorata

ج:
اکلیل الجبل 10 گرم
زیرفون 10 گرم
رازیانه (دانه) 10 گرم
قنطوریون صغیر 10 گرم
نعناع 10 گرم

د:
بادرنجبویه (برگ، سرشاخه برگدار یا گلدار) 20 گرم
پامچال 10 گرم
والرین 10 گرم
شاه پسند وحشی 10 گرم
لاوند 10 گرم
از هر یک از 4 فرمول فوق، باید جوشانده 50 تا 60 گرم در یک و نیم لیتر بطور جداگانه تهیه کرده و سعی نمود عمل جوشاندن تا تقلیل مایع به نصف، ادامه یابد.

مقدار مصرف هر یک از جوشانده ها که به تناوب باید انجام گیرد (هر روز از یک نوع جوشانده استفاده شود) ،

چند جرعه در هر ساعت در موقع بحران بیماری است.


نسخه جهت رفع برونشیت مزمن (مراجعه به پزشک ضروری است)
عصاره 2 گرم
تاجریزی پیچ 2 گرم
آبمقطر 30 گرم
لوریه سریز(جل) 4 گرم
مواد فوق را باید مخلوط کرده بمقدار 40 تا 60 قطره و 4 مرتبه در شبانه روز جهت اشخاص بالغ مورد استفاده قرار داد.

اسانس رازیانه در فرمول بعضی در فرمول بعضی از لیکورها، راتافیاها، گرد دندان ها و غیره وارد می شود. گياهان دارويي دكتر زرگري جلد 2 ص562-559

[pejuhesh237]

میوه رازیانه دارای 10 تا 12 درصد ماده روغنی است که آن هم در لپه های دانه ذخیره گردیده است.

بعلاوه شامل کمی ماده قندی، موسیلاژ و اسانس به مقدار 4 تا 6 درصد می باشد.

مقدار درصد اسانس و ترکیب مواد متشکله آن بر حسب محل رویش گیاه فرق می کند.

روغن حاصل از میوه رازیانه، حالت روان، رنگ سبز تیره و بوی مخصوص رازیانه را بین 930/0 و 931/0 اندیس انکسار آن در گرمای 35 درجه معادل 4795/1،

اندیس صابونی شدن آن بین 181 و 184 و اندیس ید آن 77 تا 79 است.

روغن حاصل از میوه رازیانه، دارای پالمیتیک و اسیدهای اولئیک، اسید لینولئیک، و اسید پتروسه لینیک است.

اسانس رازیانه

که از میوه آن به وسیله تقطیر با بخار آب حاصل می شود، مایعی سیال، دکستروژیر، بیرنگ یا به رنگ زرد پریده و دارای واکنش خنثی در مقابل تورنسل است.

وزن مخصوص آن در گرمای 15 درجه بین 950/0 تا 980/0 است.

اسانس رازیانه در هم حجم خود الکل 90 درجه ولی در 8 برابر حجم خود، الکل 80 درجه حل می شود.

در آب، به مقدار بسیار کم محلول است.قابلیت انحلال آن در کلروفرم واتر حل زیاد است.

بو و طعم آن ملایم و معطر است.بر اثر کهنگی و به مرور زمان، رنگ قهوه ای مشخص پیدا می نماید.

از اینجهت باید در ظروف کاملا بسته، در محل خنک و همچنین دور از نور و روشنائی نگهداری شود.

اسانس رازیانه دارای آنتول به مقدار 50 تا 70 درصد، استراگول، متیل اوژنول، الدئید و استن آنیزیک،

فنون راست به مقدار 10 تا 20 درصد، کامفن، دیپانتن، الفا فلاندرن و غیره است.در ریشه رازیانه، وجود کومارین ها محقق شده است. گياهان دارويي دكتر زرگري جلد 2 ص 555




از نظر تركيبات شيميايى تخم آن داراى يك اسانس روغنى فرّار است كه قسمت عمدۀ آن آنتول (در حدود  ۶٠  درصد) است

و به علاوه اسانس رازيانه داراى قند، لعاب، مقدار كمى تانن، روغن ثابت ليماراز   و همچنين مواد فنچون ، فلاندرن   ،ليمونن، ديپنتن، كامفن پينن، متيل

چاويكول، انيسيك اسيد ، تيموهايدروكينون   ، انيستون و سرانجام ويتامين A مى‌باشد

بررسى شيميايى ديگرى نشان مى‌دهد كه از اسانس رازيانۀ برداشت‌شده در كشور پرتغال مواد زير به دست آمده است:

دى-آلفا-فلاندرن، ديپنتن، فنچون، استراگول   ، انيس آلدئيد ، انيسيك اسيد و سرانجام مقدار قابل ملاحظه‌اى آنتول

و از برگهاى آن مواد فينكولارين و يك كوئرستين- ٣ -آرابينوزيد  و نلومبوزيد فلاونوئيد به دست آورده‌اند.

در هريك صد گرم برگ خام تازۀ رازيانه كه به عنوان ادويه با غذا خورده مى‌شود، مواد زير وجود دارد:

آب  ٩٠  گرم، پروتئين  ٨ / ٢  گرم، چربى  ۴ / ٠  گرم، هيدرات كربن  ۵ / ۴  گرم، كلسيم  ١٠٠  ميلى‌گرم، فسفر  ۵١  ميلى‌گرم، آهن  ٧ / ٢  ميلى‌گرم، پتاسيم  ٣٩٧  ميلى‌گرم، ويتامين A 3500 واحد بين المللى و ويتامين C  ٣١  ميلى‌گرم. .کتاب معارف گیاهی میر حیدر جلد 2ص331-332