اشخيص

[pejuhesh237]

بسم الله الرحمان الرحیم

[pejuhesh237]

فارسی:

بكسر همزه و سكون شين معجمه و كسر خاى معجمه و سكون ياى مثناة تحتانيه

و صاد مهمله لغت عربى است و بيوناني حكيم مير عبد الحميد نوشته كه بهندى بنكم نامند و در راه سندربن از بنكاله بسيار است

عربی:اشخيص

یونانی:خامالاون لوفش يعنى مختلف الالوان نامند زيرا كه بحسب اختلاف اراضي برك آن سفید و سرخ و ازرق مى‌باشد

لونش بمعنى سفيد است و معروف بشوك العلك است

جهت آنكه از ان صمغ مانند مصطكى بعمل مى‌آيد و زنان بجاى مصطكى استعمال مى‌نمايند

انگلیسی:

فرانسه:

آلمانی:

ایتالیائی:

[pejuhesh237]

سفيد و سياه می باشد

برگ نوع سفيد او سفيد و به حسب اماكن گاه است كه سرخ و ازرق نيز باشد

و به دستور صحرائى و كوهى میباشد

مجموع را برگ شبيه به برگ كنكر

و گلشن بنفش و تخمش شبيه بقرطم

صمغ او را مثل مصطكى زنان استعمال نمايند

و ثمرش مثل ثمر كبر و نوع سياه را برگ

از قسم اول نرم تر و ريزه تر و تازه‌اش سرخ

و خشكش سياه و ساقش به قدر شبرى و سرخ و قبه و گلش خاردار

و نقطه دار و بیخش سطبر و سياه و گاه است سوراخها داشته باشد

و اندرون او سرخ و لاذع زبان

و مستعمل بیج اوست

و هر گياهى كه در حوالى او رويد فاسد میسازد

و جزاف صاحب اختيارات در كمال ظهور چه تصريح نموده

كه نوعى از مازريونست و مادريون از یتوعات است

به خلاف اشخيص و اختلاف ماهيّة هر يك از متون كتب ظاهر است.کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص25-26

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:
صاحب اختيارات بديعى نوشته كه درخت كرم دانه است و نوعى از ماذريون

و بعضى افسيالانه نامند و در كوهستان شيراز بسيار بود و آن را مى‌سوزانند

و بشيرازى ماروشي بيش خوانند و با هيزم آورند و خامالاون مالس خوانند و تفسير مالس سياه بود

و رائحۀ عروق آن مركب از خوشبوئى و كراهيت و طعم آن بشيريني مائل

و از خواص آن است كه هر كياهى كه در حوالى آن رويد آن را فاسد سازد کتاب مخزن الادویه طبع قدیم جلد یک ص 135

[pejuhesh237]

و منبت آن سنك‌لاخها و تلها و سواحل دريا .کتاب مخزن الادویه طبع قدیم جلد یک ص 135

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

سفيد او در دويم گرم و خشك
و سياه او در آخر سيم گرم و خشك .کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص25-26

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

با قوت ترياقيه و سياه آن در آخر سوم تا چهارم گرم و خشك گفته‌اند

[pejuhesh237]

.و سياه دو مثقال او كشنده .کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص25-26

[pejuhesh237]

نوع سفيد :و هجده قيراط او با شراب قابض طبع

و طبيخ او با فودنج جبلى جهة اخراج حب القرع

و يك مثقال او جهة رفع جنون و صرع

و طبيخ او جهة عسر بول و گزيدن هوام نافع

و مسهل زرداب

و صمغ او با شير مقوى احشاء و محلل ورم باطنى

و طلاى او با سركه جهة تحليل اورام ظاهرى بارده

و قدر شربتش تا پنج درهم و مصدّع

و مصلحش شكر است

نوع سياه : و محرق و تند و در مشروبات غير مستعمل

و طلاى او جهة جرب و قوبا و بهق و با روغنها جهة مواد بارده

و ضماد آن بر دندان مفتت قوى و بر جراحات متاكّله منقّى آن

و لطوخ مطبوخ او با سركه و گوگرد

و قفر اليهود جهة قطع ثاليل مؤثر

و خاكستر بيخ هر دو نوع را جهة قلاع مجرب دانسته‌اند. [color=#BF00FF]کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص25-26

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

و مضمضه بطبيخ آن مسكن وجع اسنان و چون مخلوط سازند با مساوى آن فلفل و مثل آن موم و بر دندان بچسپانند

وجع آن را ساكن كرداند و ضماد مطبوخ آن با سركه جهت تسكين وجع دندان و با مراهم متأكله جهت قروح خبيثه

و متأكله و چون آن را با سويق خمير نمايند و با آب و زيت بخورد سك و خنزير و موش دهند مى‌كشد آنها را و صمغ آن مفتت قواى دندان كرم خورده کتاب مخزن الادویه طبع قدیم جلد یک ص 135

[pejuhesh237]

نوع سفيد :و هجده قيراط او با شراب قابض طبع

و طبيخ او با فودنج جبلى جهة اخراج حب القرع

و يك مثقال او جهة رفع جنون و صرع

و طبيخ او جهة عسر بول و گزيدن هوام نافع

و مسهل زرداب

و صمغ او با شير مقوى احشاء و محلل ورم باطنى

و طلاى او با سركه جهة تحليل اورام ظاهرى بارده

و قدر شربتش تا پنج درهم و مصدّع

و مصلحش شكر است

نوع سياه : و محرق و تند و در مشروبات غير مستعمل

و طلاى او جهة جرب و قوبا و بهق و با روغنها جهة مواد بارده

و ضماد آن بر دندان مفتت قوى و بر جراحات متاكّله منقّى آن

و لطوخ مطبوخ او با سركه و گوگرد

و قفر اليهود جهة قطع ثاليل مؤثر

و خاكستر بيخ هر دو نوع را جهة قلاع مجرب دانسته‌اند[color=#FF00FF]کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص25-26


متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

و مضمضه بطبيخ آن مسكن وجع اسنان و چون مخلوط سازند با مساوى آن فلفل و مثل آن موم و بر دندان بچسپانند

وجع آن را ساكن كرداند و ضماد مطبوخ آن با سركه جهت تسكين وجع دندان و با مراهم متأكله جهت قروح خبيثه

و متأكله و چون آن را با سويق خمير نمايند و با آب و زيت بخورد سك و خنزير و موش دهند مى‌كشد آنها را و صمغ آن مفتت قواى دندان كرم خورده کتاب مخزن الادویه طبع قدیم جلد یک ص 135

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

.