بقر

توسط **pejuhesh237** » پنج شنبه آگوست 02, 2012 10:44 am

بسم الله الرحمان الرحیم

توسط **pejuhesh237** » جمعه فبريه 08, 2013 6:17 pm

تحفه حکیم مومن
بقر
گاو است و بهترين او گوسالهء يك ساله است كه عجل نامند
و بعضى او را بهتر از گوسفند سه چهار ساله مى دانند
و زرد او بهترين ساير الوانست گوشت گاو زياده از يك سال
در دويم گرم و در سيم خشک و غليظ و دير هضم
و مورث امراض سوادوى و بعد از هضم تام مقوى بدن و مسمّن
و قاطع مواد رقيق و جهة اصحاب رياضات و فتوق نافع
و سبب تعفن خون و مضر صاحب نقرس و مفاصل و قاطع حيض
و مسدّد و اكثار او مورث موت فجاه و مصلح او مهرا پختن
و با عسل و سركه و ادويهء حارهء ملطفه مثل دارچينى خوردن
و همچنين سكنجبين و شيرينيها سواى خرما موافق است
و مرق او كه چربى نداشته باشد با سركه جهة صاحبان معدهء مرارى و جگر نافع
و مانع انصباب مرار به معده و امعاء و انتشار صفراست و مدر بول
و جهة يرقان نافع و خوناب كباب بي چربى او جهة كشتن كرم گوش
و سوختگى آتش به مفيد و شاخ او در دويم سرد و در سيم خشك
و آشاميدن يك مثقال سوختهء او با آب سرد قاطع رعاف
و با شراب قاطع اسهال و ذرور آن و سوهان كردهء غير سوخته جهة نزف الدم
و جلاى دندان و التيام قروح نافع و سمّ سوختهء او نيز همين اثر دارد
و دو مثقال او با عسل جهة اخراج حبّ القرع و تقويه باه
و مداومت او هر روز نيم مثقال با سكنجبين جهة رفع سپرز مؤثر
و پيه او در افعال بهتر از پيه خوك و زهرهء او تا چهارم گرم و خشك
و جهة رفع سپرز مؤثر و در معاجين جهة صاف كردن منى
و آشاميدن او با عسل جهة حكّه و مرض آتشك و طلاى او جهة قروح خبيثه
و گزيدن عقرب و جانوران و تسكين درد زخمها و درد قضيب و فرج
و غلاف خصيه و تحليل ورم او و با بوره و طين قيموليا جهة جرب متقرح
و برش و سبوسهء سر و فرزجهء او با ادويه ء مناسبه جهة احتباس حيض
و تنقيهء رحم و اكتحال او با عسل جهة بياض چشم
و قطور او با شير زنان و شير بز جهة چرك گوش و گرانى سامعه
و جراحت گوش و با مراهم جهة منع چرك زخمها و غرغرهء او با عسل
و ماليدن در خارج جهة حناق و طلاى او جهة قروح مقعد مفيد
و با نطرون و سنگ رخام جهة خزاز مفيد و قضيب مجفف سوهان كردهء او را با تخم نيم برشت خوردن به غايت مبهّى
و بخور شاخ او جهة گريزانيدن هوام و اسقاط جنين و مغز ساق او جهة تليين اورام صلبه
و شقاق و بواسير و شقيقه و استخوان سوختهء او مانع زياده شدن آكله
و آشاميدن خون او بقدر يكوقيه كه گرم باشد كشنده و ضمادش با آرد جو ملين اورام
و ذرور خشك او جهة حبس كردن خون جراحت و منع ورم به غايت مفيد
و ضماد خون تازهء او كه با خون حيض ممزوج كرده باشند جهة نقرس و درد مفاصل گويند مجربست
و چون گوشت او را مهرا پخته و با خون او در شیشه کرده چهل روز تعفين نمايند
و بگذارند تا كرمها يكديگر را خورده يكى بماند نيم درهم او سّم قاتل است
و چون با بزر البنج قدرى از او نفوخ كنند بيهوش مى سازد و گويند آزموده است
و خواص بول او در بول مطلق سرگين او در اخثا و شير او در لبن مذكور است.

کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص52-53