خمس

[aelaa.net]

سؤال:
إذا احتاج شخص إلى شراء بيت أو ترميم أو إصلاح البيت؛ الّذي سيأخذه من الحكومة بالمستقبل؛ أو بناء بيت بعد حصوله أرض من الحكومة؛ واجتمع عنده مال، وحال عليه الحول فهل عليه أن يخمّس هذا المال؟

جواب:
إذا اجتمع المال من أرباح سنته الماضيه ويحتاج الى صرفها في المفروض في السّنة الجارية فهو من مؤونة سنته ولا خمس عليه. [شمارة ثبت: (319) منبع: المسائل الخراسانية]

[aelaa.net]

سؤال:
شوهرم در طى چند سال به مرور، يك منزل دو طبقه ساخته؛ كه يك طبقه آن را امسال به نام من كرده؛ در ضمن امسال مى خواهم به تنهايى به حج بروم؛ در مورد خمس تكليفم چيست ؟

جواب:
اگر آن منزل يا طبقه مذكور مورد استفاده و نياز شما است؛ مشمول خمس نمى گردد، ولى اگر زندگى شما بدون آن مى گذرد؛ مشمول خمس بوده و بايد پرداخت نماييد، پس اگر از منفعت آن خانه؛ قصد رفتن به حج يا عمره؛ يا هرگونه تصرّف و استفاده از خود آن يا منفعت آن؛ را دارد، بايد قبلاً خمس كلّ آن يا مقدار مورد تصرّف را پرداخت نمايد، ولى اگر از مال پاك مخمّس ديگرى قصد رفتن به حج يا عمره را دارد، پس اگر مى تواند خمس منزل مذكور را قبل از سفر بدهد؛ انجام دهد، و در صورت عدم استطاعت پرداخت آن؛ مى تواند ابتدا حج يا عمره را (از مال پاك مخمّس ديگر) بجاي آورده، و پرداخت بدهي شرعي خود را تا هنگام تصرف در آن خانه يا منفعت آن؛ تأخير اندازد. [شمارة ثبت: (192) منبع: المسائل القمّيّة]

[aelaa.net]

سؤال:
ازدواج كرده ام و قالى بافى بلد هستم؛ تا حال هم هر چه بافته ام در زندگى خرج كرده ام؛ يا براى دخترم جهيزيه خريده ام؛ يا به عنوان فرش براى منزل استفاده كرده ام؛ و هيچگاه شوهرم دخالتى نداشته؛ خودم به اختيار هر جايى كه مى بينم لازم است خرج مى كنم؛ يا در موقع لازم بعد از فروش آن يولش را تماماً به شوهرم داده ام، امّا تصميم دارم امسال با فروش آن به حج عمره بروم كه پول آن (400هزار تومان، فروش دو سال) شد، مى خواهم بدانم وظيفه ام نسبت به خمس و زكات آن چيست؟ اگر لازم باشد بپردازم. آيا مى توانم به كميته امداد بدهم و چقدر؟

جواب:
آنچه تا كنون در نيازهاى زندگي صرف نموده مشمول خمس نبوده است، مبلغ مذكور هم كه براى انجام حجّ لازم است، مشمول خمس نمى گردد. اگر زائد بر مصرف يا نياز در زندگى چيزى داشته باشد آن را بايد تخميس نمايد. براى پرداخت وجوهات شرعيّه بايد به نظر شخصى كه از او احكام دين را مى گيرند عمل كنند و به او مراجعه كنند. [شمارة ثبت: (193) منبع: المسائل القمّيّة]

[aelaa.net]

سؤال:
پولى را كه انسان داشته وكسى آن را قرض گرفته است واكنون پس از گذشت يكى دو سال برگردانده است و در سال آينده به احتمال قوي (مثلا براى ازدواج) محل حاجت انسان مى باشد از جهت خمس وظيفه مكلف چيست؟

جواب:
اگر قبل از اينكه زائد هزينه سالانه واقع شود و مشمول خمس گردد؛ آن را قرض داده است؛ و پس از تحويل براى تأمين سال جارى خود بدان نياز دارد؛ مشمول خمس نمى باشد. [شمارة ثبت: (226) منبع: المسائل القمّيّة]

[aelaa.net]

سؤال:
از درآمد بين سال، تلفنى جهت مغازه خريداري مى شود يا وسائلي به مغازه نصب مى شود مثل درب و پنجره؛ آيا خمس دارد؟

جواب:
اگر براي كسب (جهت تأمين مؤونه سالانه) بدانها نياز است خمس ندارد، ولى اگر موجب توسعه كسب زائد بر مؤونه است؛ خمس دارد. [شمارة ثبت: (318) منبع: المسائل الخراسانية]

[aelaa.net]

سؤال:
شخصي يخچالى از ارباح وسط سالش خريده است به عنوان نياز شغلي خودش، مثلاً اغذيه فروش است كه يخچال را براي حفظ اغذيه خريده است؛ رأس سال او فرا رسيده، آيا خمس يخچال به قيمت فعلى لازم است يا قيمت خريد؟

جواب:
در صورتي كه توسعه مذكور براي تأمين معاش معمول لازم است و بدون آن ميسّر نيست خمس ندارد، ولى اگر موجب توسعه در كسب و ربح بيشتر از مؤونه سال اوست خمس دارد، و در اين صورت اگر در وقت خريد؛ خمس او را بدهد قيمت آنروز را محاسبه كرده، و در صورت تأخير در أداى خمس و ارتفاع قيمت آن تا رأس سال؛ به قيمت اين وقت محاسبه مى نمايد، و در صورت نقصان قيمت آن به علت مستعمل شدن؛ ارزش كيفيت آن در موقع خريد را ملاحظه مي كند. [شمارة ثبت: (322) منبع: المسائل الخراسانية]

[aelaa.net]

سؤال:
از حقوق، هر ماه وجهى كسر و در شماره حسابى پس انداز مى گردد، و در صورت درخواست علاوه بر اين وجه مبلغى معين نيز سازمان به عنوان وام مى پردازد، حال به چه مقدار از اين مبلغ خمس تعلّق مى گيرد؟ با عنايت به اين كه وجه پس اندازى بعضاً چندين سال در اين حساب مى ماند.

جواب:
در صورتى كه به نحو پس انداز بوده، و معيشت سالانه او بدون آن اداره شود ، مقدار مزبور مشمول خمس مى باشد، الاّ اينكه پس انداز براى تهيه أمرى است كه در زندگى او لازم است و تهيه دفعى آن براى وى ميسّر نيست؛ و در حقيقت اين پس انداز يك نوع تهيه تدريجى امور مورد نياز معيشت باشد كه اين مورد مشمول خمس نمى گردد، مانند خريد وسائل زندگى به اقساط كه مبادله جنس و ثمن در انتهاى اقساط باشد. ولى اگر صرفا به اسم و عنوان مزبور ذخيره نموده باشد، و هر وقت بخواهد آن را مي تواند باز پس گرفته و صرف در كارى ديگر بكند، در اين صورت مشمول خمس مي باشد. [شمارة ثبت: (826) منبع: المسائل القمّيّة]

[aelaa.net]

سؤال:
نزديك دو سال است براى واگذارى مسكن هر ماه مبالغى از حقوقمان كسر مى گردد محاسبه و پرداخت خمس اين مبلغ چه حكمى دارد؟

جواب:
اگر وجه مزبور صرفا به عنوان مزبور ذخيره مى شود و تصرف در آن هر گاه ميسّر است و قصد اين جهت را هم دارد و امور سالانه اش بدون آن هم مى گذرد مشمول خمس است، ولى اگر واقعاً براى تهيه مسكن مورد نياز است، و قصد تصرف در آن، جهت امر ديگر را ندارد، ويك نوع پرداخت تدريجي هزينه تهيه مسكن است، مشمول خمس نمى گردد. [شمارة ثبت: (827) منبع: المسائل القمّيّة]

[aelaa.net]

سؤال:
اگر انسان جنسى داشته باشد كه در حال حاضر مورد نيازش نمى باشد؛ ولى در سال آينده احتمال اينكه مورد نيازش قرار گيرد مى باشد، خمس به آن تعلّق مى گيرد؟

جواب:
اگر از وسائل معيشت وى و مطابق شئون اوست، ولى نحوه استفاده آن طورى است كه گاهى بيشتر از يك سال معطّل مى ماند مشمول خمس نيست، والاّ در صورتى كه الآن بطور كلي مورد نياز زندگى او نبوده و زايد بر شأن اوست، و بعداً محتمل الحاجة است مشمول خمس مي باشد. [شمارة ثبت: (832) منبع: المسائل القمّيّة]

[aelaa.net]

سؤال:
آيا سپرده هاى بلند مدت بانكها كه توسط بانك در گردش است مشمول خمس مى باشد؟

جواب:
اگر نحوه سرمايه گذارى مشروع باشد؛ و به در آمد آن جهت مصارف سالانه خود نياز دارد؛ نه اصل سپرده و نه منفعت حاصله آن هيچكدام مشمول خمس نيست، ولى اگر زندگى او بدون آن اداره شود، و براي مخارج سال خود بدان نياز ندارد، پس اگر اصل سپرده از مال مخمّس نباشد؛ ابتدا خمس آنرا پرداخته سپس سرمايه گذارى نمايد، و در صورت زايد بر مؤونه بودن منفعت سالانه آن؛ خمسش را هم پس از دريافت بپردازد، أمّا اگر به عنوان قرض باشد كه در اين صورت موجب حصول منفعت نمي باشد؛ پس از استيفاى آن؛ در صورت زايد بر مؤونه بودن مشمول خمس مي باشد. [شمارة ثبت: (1084) منبع: المسائل المغربيّة]