اشنان

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

در علف شوره گونه‏S .Kali كه مورد بررسى قرار گرفته مقدارى اكساليك اسيد يافت مى ‏شود

از نظر شيميايى ماده سود كه از گياه اشنان گرفته مى‏شود كربنات خنثى سديم است كه در طبيعت مخلوط با ساير مواد وجود دارد.

در حال حاضر سود خالص را به ‏طور صنعتى تهيه مى‏نمايند و سود صنعتى به شكل گرد سفيد و يا به صورت دانه‏ هاى بلورين است

كه اگر بلورهاى آن در مقابل هوا قرار داده شود آب خود را از دست داده به صورت گرد درمى‏آيد.

اين گرد كاملا و بخوبى در آب حل مى‏شود.

سود يا كربنات سديم تجارتى در مصارف خانگى براى پاك كردن و تميز كردن لوازم آشپزخانه و براى شستن لباس و پارچه به كار مى‏رود.

در صنعت شيشه‏ سازى و توليد صابونهاى سخت و در گروه وسيعى از تركيبات شيميايى مصرف دارد.

از نظر دارويى انواعى از املاح سود در پزشكى كاربرد دارند از جمله بى‏كربنات دو سود يا جوش شيرين،

فسفات دو سود، بنزوات دو سود، ساليسيلات دو سود و ...سود محرّق‏ ياNaoH كه از تركيب اكسيد سديم با آب حاصل مى‏شود

همان طور كه از نامش پيداست سوزاننده است و پوست را مى‏سوزاند

و به اصطلاح طب سنتى خورنده يا اكال است و در توليد صنعتى صابونهاى سخت و در صنعت تصفيه نفت و ساير صنايع كاربرد دارد.معارف گياهى، ج‏5، ص: 264


نوع بدون برگ: اعضاى اين گياه داراى متجاوز از 93 درصد آب و تركيباتى نظير مواد ازته به مقدار 15/ 1 درصد

و مواد هيدروكربنه در حدود 3 درصد است، بعلاوه داراى استرول، كولين، بتائين، فلويافن و به مقدار بسيار كم از اسيد اكساليك است

ولى با اينكه اغلب در سواحل دريا يافت مى‏شود، فاقد يد است.

نوع برگ دار: در خاكستر آن مقدار زيادى كربنات پتاسيم يافت مى‏شود.

از نوعى كه بدون برگ است شوره قليايى (سديم كربنات) بدست مى‏آورند.

از سوخته آن سودا حاصل مى‏شود.


در هند قديم مادّه قليايى بنام (سجى) سرى كاك شارا از آب آن تهيه مى‏كردند و هنوز اين طريقه مرسوم است.

در زمان پلى نى در مصر نوعى ماده معدنى از اين گياهان تهيه كرده بودند كه آن را تاترم يا رسترايو مى‏گفتند

و از پكمان نقل كرده‏ اند كه در ارمنستان محلولى از اين انواع گياهان تهيه كرده و با آن لباس مى ‏شسته‏ اند

و گياهى كه از آن ماده سرى‏لا درست مى‏شود، را در يونانى:SALT WORTS مى‏گويند.

عربها اين گياه را از قديم مى‏شناختند كه بعضى جاها آن را بنام پطاس و بعضى بنام سودا نوشته ‏اند و اخيرا آن را بنام القلى‏ALKALI مى ‏نامند. دائرة المعارف بزرگ طب اسلامى، ج‏1، ص: 200