غاریقون

[pejuhesh237]

بسم الله الرحمان الرحیم

[pejuhesh237]

غاریقون
فارسی:
عربی:
یونانی:
انگلیسی:
فرانسه:
آلمانی:
ایتالیائی:

[pejuhesh237]

چيزيست شبيه به بيخ

و مانند قاو كه از درخت بلوط به هم می رسد

و بهترين او سفيد سبك وزنست كه با اندك ماليدن از هم ريزد

و با طبقات و بزرگ مقدار باشد اين قسم را انثى نامند

و قسم نر او بى طبقات و در صفات بخلاف انثى است

و استعمال او جايز نيست

و قسم سياه او از سموم وزرد و سرخ او قريب بسمومند

و شرطست كه بدون كوفتن بر روى پرويزن بمالند تا لطيف او بگذرد

و اجزاى سميه او شبيه به ناخن چيده است بماند چه هر گاه كوفته شود اجزاى ردّيه هم از پرويزن مي گذرد کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص-189-190

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

و بعضى ريشه‏ هاى پوسيده و بعضى فطر دانسته ‏اند و آن نر و ماده مى‏باشد

و به الوان مختلف و طعم آن با حلاوت ظاهر و حرافت و مرارت و قبض.

نر آن اندك صلب‏تر از ماده و مستدير و با طبقات كه گويا شى‏ء واحد است

به خلاف ماده آن و قوّت آن تا چهار سال باقى مى ‏ماند.کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 570

[pejuhesh237]

و از جزاير درياى روم آورند

و درجوف درختهاى انجير و حمپر و امثال آن به سبب تعفن متكون می گرددکتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص-189-190

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

و قوتش تا چهار سال باقيست

و مركب القوى در دويم گرم و خشك

و با حلاوت و تندى و تلخى کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص-189-190

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

خواه نر و خواه ماده به قول شيخ الرييس در اول گرم و در دويّم خشك با جوهر هوايى و مايى و ارضى لطيف

و بعضى گرمى آن را زياده از خشكى آن تا سيّم و بعضى تر دانسته‏ اند

و با قوّت قابضه و صاحب ارشاد گرم در اول و خشك در دويّم گفته.کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 570

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

و مسهل بلغم و سودا و صفراى مخلوط به هريك

و محلل نفخ و مقطع مواد غليظ

و مفتح سدهء جگر و گرده و پادزهر گزيدن افعى و عقرب

و به غايت مقوى عصب و جاذب مواد از اقاصى بدن

و مقوى دل و مفرح بالعرض و مدر بول

و رافع دهن عضل و با هليلهء كابلى و مصطكى منقى دماغ

و رافع شقيقه و دردسر مزمن

و با رب سوس و انيسون جهة درد سينه و سرفه و ضيق النفس و امثال آن

و با آب جهة قطع نزف الدم

و با فاواينا جهة صرع و با ريوند چينى جهة امراض جگر و معده

و به تنهائى جهة ترش شدن طعام در معده و نزلات

و با رازيانه جهة سنگ گرده و مثانه و درد كمر و احشا و گرده

و با شراب جهة سموم

و با سكنجبين جهة سپرز و يرقان سددى

و با مثل او اسارون جهة استسقا

و با عسل جهة قولنج و انواع رياح

و با صبر جهة عرق النسا و مفاصل و تبهاى نوبه و لرز و امراض اعصاب و اختناق رحم و قرحهء آن

و با جند جهة اقسام قولنج

و حقتهء او جهة تبهاى وبائى و قولنجها

و غرغرهء او با ميفختج جهة ورم باردهء حلق نافع

و داشتن او با خود مانع گزيدن عقرب

و اقسام زبون او مهلك و مورث كرب

و مصلح او در همه احوال جند است

و قدر شربتش تا يك مثقال است

و بدلش نصف او تخم حنظل

و نزد بعضى مثل او تربد و ربع او زنجبيل

و نزد جمعى دو چندان بسفايج است.کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص-189-190


متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

و بغايت مقوى عصب و دل و دماغ و مفرح بالعرض و مصلح فساد اخلاط فاسده و حميات بلغميه و بى ‏غايله و محمود العاقبت است

و با فاوانيا جهت صرع و با ريوند جهت نزلات و با طلا جهت قرحه ريه

و با افسنتين معجون با عسل به شرط مداومت جهت استسقاى لحمى و زقى

و با انيسون جهت اوجاع باطنيه و حقنه آن نيز جهت قولنج و ورم و قروح امعا

و مضغ آن به تنهايى و بلعيدن آب آن نيكو دوايى است جشاى حامض و ايستادن طعام بر سر معده

و يك درم آن با ماء القراطن اگر تب باشد جهت اسهال بلغم و سودا و صفرا با هم مخلوط

و اذابه خلط غليظ و جذب از اقاصى بدن و ادرار بول و حيض و رفع مغص و اختناق رحم و تحليل رياح آن

و اگر تب نباشد با انومالى و با صبر نيز جهت اختناق رحم

و قرحه آن آشاميدن آن با ادويه مناسبه جهت جميع انواع اورام

و به دستور طلاى آن و نيم درم آن تا نيم مثقال و يك درم با سكنجبين جهت اوجاع مفاصل و عرق النساء

و دو درهم آن با شراب قبل از نوبت مانع نفض آن و حقنه آن نيز جهت حميات وباييه

و با ماء القراطن نيز جهت حمى آشاميدن آن يك درم تا دو درم با شراب جهت لسع مار و ساير هوام

و به دستور ضماد آن بر موضع لسع آنها

و آشاميدن چهار قيراط آن جهت نيكويى رنگ رخسار و اقسام زبون آن همه مهلك و مورث كرب و خناق و امراض رديه،

مصلح‏ آن در همه حال جندبادستر و قى فرمودن با آب گرم و شير تازه دوشيده و بيخ و ساير تدابير كندش خورده را به عمل آورند.

مقدار شربت آن‏: در غير مطبوخ و مفرد يك درم

بدل: و به دستور دو وزن آن افتيمون و عشر آن خربق سفيد است و حبوب و قرص و معجون آن در قرابادين كبير ذكر يافت. کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 571

[pejuhesh237]

و مسهل بلغم و سودا و صفراى مخلوط به هريك

و محلل نفخ و مقطع مواد غليظ

و مفتح سدهء جگر و گرده و پادزهر گزيدن افعى و عقرب

و به غايت مقوى عصب و جاذب مواد از اقاصى بدن

و مقوى دل و مفرح بالعرض و مدر بول

و رافع دهن عضل و با هليلهء كابلى و مصطكى منقى دماغ

و رافع شقيقه و دردسر مزمن

و با رب سوس و انيسون جهة درد سينه و سرفه و ضيق النفس و امثال آن

و با آب جهة قطع نزف الدم

و با فاواينا جهة صرع و با ريوند چينى جهة امراض جگر و معده

و به تنهائى جهة ترش شدن طعام در معده و نزلات

و با رازيانه جهة سنگ گرده و مثانه و درد كمر و احشا و گرده

و با شراب جهة سموم

و با سكنجبين جهة سپرز و يرقان سددى

و با مثل او اسارون جهة استسقا

و با عسل جهة قولنج و انواع رياح

و با صبر جهة عرق النسا و مفاصل و تبهاى نوبه و لرز و امراض اعصاب و اختناق رحم و قرحهء آن

و با جند جهة اقسام قولنج

و حقتهء او جهة تبهاى وبائى و قولنجها

و غرغرهء او با ميفختج جهة ورم باردهء حلق نافع

و داشتن او با خود مانع گزيدن عقرب

و اقسام زبون او مهلك و مورث كرب

و مصلح او در همه احوال جند است

و قدر شربتش تا يك مثقال است

و بدلش نصف او تخم حنظل

و نزد بعضى مثل او تربد و ربع او زنجبيل

و نزد جمعى دو چندان بسفايج است.کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص-189-190


متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

و بغايت مقوى عصب و دل و دماغ و مفرح بالعرض و مصلح فساد اخلاط فاسده و حميات بلغميه و بى ‏غايله و محمود العاقبت است

و با فاوانيا جهت صرع و با ريوند جهت نزلات و با طلا جهت قرحه ريه

و با افسنتين معجون با عسل به شرط مداومت جهت استسقاى لحمى و زقى

و با انيسون جهت اوجاع باطنيه و حقنه آن نيز جهت قولنج و ورم و قروح امعا

و مضغ آن به تنهايى و بلعيدن آب آن نيكو دوايى است جشاى حامض و ايستادن طعام بر سر معده

و يك درم آن با ماء القراطن اگر تب باشد جهت اسهال بلغم و سودا و صفرا با هم مخلوط

و اذابه خلط غليظ و جذب از اقاصى بدن و ادرار بول و حيض و رفع مغص و اختناق رحم و تحليل رياح آن

و اگر تب نباشد با انومالى و با صبر نيز جهت اختناق رحم

و قرحه آن آشاميدن آن با ادويه مناسبه جهت جميع انواع اورام

و به دستور طلاى آن و نيم درم آن تا نيم مثقال و يك درم با سكنجبين جهت اوجاع مفاصل و عرق النساء

و دو درهم آن با شراب قبل از نوبت مانع نفض آن و حقنه آن نيز جهت حميات وباييه

و با ماء القراطن نيز جهت حمى آشاميدن آن يك درم تا دو درم با شراب جهت لسع مار و ساير هوام

و به دستور ضماد آن بر موضع لسع آنها

و آشاميدن چهار قيراط آن جهت نيكويى رنگ رخسار و اقسام زبون آن همه مهلك و مورث كرب و خناق و امراض رديه،

مصلح‏ آن در همه حال جندبادستر و قى فرمودن با آب گرم و شير تازه دوشيده و بيخ و ساير تدابير كندش خورده را به عمل آورند.

مقدار شربت آن‏: در غير مطبوخ و مفرد يك درم

بدل: و به دستور دو وزن آن افتيمون و عشر آن خربق سفيد است و حبوب و قرص و معجون آن در قرابادين كبير ذكر يافت. کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 571

[pejuhesh237]

.