لفاح

[pejuhesh237]

بسم الله الرحمان الرحیم

[pejuhesh237]

لفاح‏


فارسی: و به فارسى شابیزک ثمر يبروح برّى است و بيخ لفاح عبارت از يبروح سريانى است

و مغد نيز نامند و مغد اسم بادنجان است. و بيخ لفاح عبارت از بیروج سريانى

عربی:لفاح

یونانی:

انگلیسی:

فرانسه:

آلمانی:

ایتالیائی:

[pejuhesh237]

قسم مادهء

او را برگش عريض و مفروش بر زمين شبيه به برگ كاهو

و از آن كوچكتر مايل به سياهى و ثقيل الرايحه

و گلش سفيد و ثمرش از زيتون بزرگتر و بسيار عفص

و بعد از رسيدن با عطريت و مايل به شيرينى و او را لفاح الجن نامند

و تخم او شبيه به تخم سيب

و بيخ او دو سه عدد می باشد متصل به هم ظاهرش سياه و باطن سفيد

و پوست بيخ او سطبر و شكل بيخ او اندكى شباهت به صورت انسان دارد

و ليفها شبيه به موى كه با بيروج الصنم می باشد با او نيست

و قسم نر او را برگ املس و مانند برگ چغندر و ثمرش به قدر خيار و زرد

و بيخش در سطبرى متوسط و صنفى از آن را منبت مقابر و مواضع سايه دار

و برگش كم عرض و در طول به قدر شبرى و مايل به سفيدى و بي ساق و پى گل

و ثمر و بیخش دراز و به سطبرى ابهام و سفيد و او قويترين اقسام است کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص232-233

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود

[pejuhesh237]

.مقابر و مواضع سايه‏ دار.کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 706

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

و قوتش تا چهار سال باقى و قويترين اجزا پوست بيخ لفاحست

و مستعمل از آن عصاره و آب سايل او و پوست بيخ اوست

در آخر سيم سرد و خشك و ثمرش سرد و تر کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص232-233

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

طبيعت آن‏: و گويند خالى از اندك حرارت نيست آنچه در جوف بيخ آنست عديم القوّت.کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 706

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

و جوف بيخ او عديم القوة و او مخدر و مجفف و مسكن ضربان مواد حاره

و غليان خون و صفرا و قابض ومسمن بدن و منوم و مسكر و گياه او مدر

و شش قيراط از پوست بيخ او با آب عسل منقى بلغم

و مرة السود او جهة حرقة البول و خفقان حار و اسهال دموى و رفع بي خوابى نافع

و طلاى او مولد قمل است در جميع زمان و جهة درد سر و اورام حاره

و با آرد جو جهة درد مفاصل حار

و با عسل و روغن زيتون جهة گزيدن هوام

و با سركه جهة باد سرخ كه حمره نامند و

طلاى شير او جهة کلف و نمش

و مضمضه طبيخ او جهة درد دندان سفيد

و دو درهم او كشنده است به اختلاط عقل و سبات و غثيان

و مصلحش سداب و خردل برى و عسل و انيسون

و قدر شربتش از سه قيراط تا نيم درهم و

بدلش به وزنش بزرالبنج

و شرب نيم درهم از تخم او به حدى سرخ كنندهء

رخسار است كه از حمام بسيار گرم روى دهد

و سه عدد آن با اندك رازيانه(+و شکر) مسكر و با تفريح و بيغايله است

و حمول او با گوگرد قاطع حيض

و ضماد برگ او با آرد جو جهة اورام حاره و برش نافعست

و از خواص اوست كه چون بيخ لفاح را با عاج به قدر شش ساعت بجوشانند نرم و مطيع گردد کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص232-233



متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

و گياه آن مدر بول و حمول تخم آن با كبريت قاطع حيض

طلاى آن محلل اورام حاره و با سركه جهت حمره

و به دستور تخم آن و برگ كوچك آن فادزهر عنب الثعلب سمى قتال.

المضار: اكثار بوييدن آن محدث سكته خصوص آنچه برگ آن سفيد باشد، مصلح‏ آن برموم بوييدن و تخم خشخاش

و به وزن آن جوز القى نيز گفته ‏اند و آشاميدن تخم سه عدد آن با رازيانه و شكر سكر با تفريح آورد و بيغايله است.کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 706

[pejuhesh237]

و جوف بيخ او عديم القوة و او مخدر و مجفف و مسكن ضربان مواد حاره

و غليان خون و صفرا و قابض ومسمن بدن و منوم و مسكر و گياه او مدر

و شش قيراط از پوست بيخ او با آب عسل منقى بلغم

و مرة السود او جهة حرقة البول و خفقان حار و اسهال دموى و رفع بي خوابى نافع

و طلاى او مولد قمل است در جميع زمان و جهة درد سر و اورام حاره

و با آرد جو جهة درد مفاصل حار

و با عسل و روغن زيتون جهة گزيدن هوام

و با سركه جهة باد سرخ كه حمره نامند و

طلاى شير او جهة کلف و نمش

و مضمضه طبيخ او جهة درد دندان سفيد

و دو درهم او كشنده است به اختلاط عقل و سبات و غثيان

و مصلحش سداب و خردل برى و عسل و انيسون

و قدر شربتش از سه قيراط تا نيم درهم و

بدلش به وزنش بزرالبنج

و شرب نيم درهم از تخم او به حدى سرخ كنندهء

رخسار است كه از حمام بسيار گرم روى دهد

و سه عدد آن با اندك رازيانه(+و شکر) مسكر و با تفريح و بيغايله است

و حمول او با گوگرد قاطع حيض

و ضماد برگ او با آرد جو جهة اورام حاره و برش نافعست

و از خواص اوست كه چون بيخ لفاح را با عاج به قدر شش ساعت بجوشانند نرم و مطيع گردد کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص232-233



متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:


و گياه آن مدر بول و حمول تخم آن با كبريت قاطع حيض

طلاى آن محلل اورام حاره و با سركه جهت حمره

و به دستور تخم آن و برگ كوچك آن فادزهر عنب الثعلب سمى قتال.

المضار: اكثار بوييدن آن محدث سكته خصوص آنچه برگ آن سفيد باشد، مصلح‏ آن برموم بوييدن و تخم خشخاش

و به وزن آن جوز القى نيز گفته ‏اند و آشاميدن تخم سه عدد آن با رازيانه و شكر سكر با تفريح آورد و بيغايله است.کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 706

[pejuhesh237]

.