دوقس

[pejuhesh237]

بسم الله الرحمان الرحيم

[pejuhesh237]

دوقس
فارسی:
عربی:
یونانی: دوقس
انگلیسی:
فرانسه:
آلمانی:
ایتالیائی:

[pejuhesh237]

شامل دو قسم نباتست

يكى شبيه به كرفس و خوشبو و تند و تخمش شبيه بانجدان

و بى بو ديگر را برگ مثل گشنيز

و گلش سفيد و چتر او مثل چتر زردك

و تخمش شبيه بزيره و با تندى

و بيخش در طعم شبيه بزردك

و برگش بی زغب

و خشك و تخم هر دو قسم در افعال

و خواص مثل دوقو و از آن اندكى ضعيفتر و تخم قسم اخير را به ديلمى كيك داش

گويند چون سائيدهء و بر جامهء خواب بپاشند رفع اذيت كيك كند

و جالينوس دوقس و دوقو را يكى مي داند

و ديسقوريه دس دوقس را از اصناف زردك برى شمره و اين تحقيق اقربست

و حقير اقسام او را مشاهده نموده است كتاب تحفه حكيم مومن-طبع قديم-ص119


متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين تفاوت:

سه قسم است قسمى برك آن شبيه ببرك رازيانه و از ان كوچكتر و باريكتر و ببلندى شبرى

و كل آن چتردار مانند كشنيز و سفيد و ثمر آن سفيد و تندبو و مزغب

و تخم آن را قميله و نبات آن را حشيشة البراغيث و بلغت ديلمي كيك‌داش نامند

و حكيم مير محمد مؤمن نوشته كه اين بتحقيق اقرب است و من اقسام آن را مشاهده نموده‌ام و بهترين اقسام قسم اول است کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 429

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

در سيم گرم كتاب تحفه حكيم مومن-طبع قديم-ص119

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

و خشك کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 429

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

.مسكن سرفۀ مزمن و مغص و مدر حيض و بول بقوت و مسقط جنين و با شراب جهت نهش رتيلا

و ضماد آن جهت تحليل اورام بلغميه و ادرار بول و حيض و بدستور برك آن اما ضعيف العمل

و بيخ قسم اول آن جهت رفع سميت سموم مشروبه

و تخم آن محلل نفخ و رياح و معين بر هضم

و آشاميد طبيخ آن جهت تنقيۀ سينه و اخراج اخلاط آن بنفث و تحليل مواد غليظه از امعا و استسقاى ريحي و مقوى فعل آن تخم كرفس

و مقدار شربت آن دو مثقال و بدون تخم كرفس جهت كزيدن عقرب و تنقيۀ رحم و اعانت بر حمل و قطع شهوت در محرورين و يابس مزاجان

و نطول طبيخ آن جهت عقرب كزيده و جانوران سمي چون تخم آن را بكوبند و بر رخت خواب بپاشند رفع اذيت كيك نمايد كيك در انجا نيايد

و تخم دو قسم ديكر در افعال و خواص مانند دوقو است و از ان ضعيف‌تر کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 429-430

[pejuhesh237]

.مسكن سرفۀ مزمن و مغص و مدر حيض و بول بقوت و مسقط جنين و با شراب جهت نهش رتيلا

و ضماد آن جهت تحليل اورام بلغميه و ادرار بول و حيض و بدستور برك آن اما ضعيف العمل

و بيخ قسم اول آن جهت رفع سميت سموم مشروبه

و تخم آن محلل نفخ و رياح و معين بر هضم

و آشاميد طبيخ آن جهت تنقيۀ سينه و اخراج اخلاط آن بنفث و تحليل مواد غليظه از امعا و استسقاى ريحي و مقوى فعل آن تخم كرفس

و مقدار شربت آن دو مثقال و بدون تخم كرفس جهت كزيدن عقرب و تنقيۀ رحم و اعانت بر حمل و قطع شهوت در محرورين و يابس مزاجان

و نطول طبيخ آن جهت عقرب كزيده و جانوران سمي چون تخم آن را بكوبند و بر رخت خواب بپاشند رفع اذيت كيك نمايد كيك در انجا نيايد

و تخم دو قسم ديكر در افعال و خواص مانند دوقو است و از ان ضعيف‌تر کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 429-430

[pejuhesh237]

.