شیح

[pejuhesh237]

.گرد شيح يا درمنه: به مقدار كافى غنچه ناشكفتۀ گياه را گرفته با دقت پاك كنند و در گرم‌خانه  ٢۵  درجه سانتى‌گراد بخشكانند

و نرم كوبيده، از الك ريز ردّ كنند. اين گرد در دفع كرمهاى دراز روده خيلى مؤثر است. 

٣  تا  ۴  روز اين گرد را با عسل يا مربا و يا شير مخلوط كنند و صبح ناشتا بخورند.

دم‌كردۀ شيح:10 گرم گرد شيح را در 500 گرم آب دم‌كرده صاف نمايند و براى دفع كرم،3-2 بار در عرض روز بياشامند.

كنند كه صاف‌شدۀ آن  ٢۵٠  گرم شود و با كمك حرارت ملايمى  ۴٧۵  گرم قند را در آن حل كنند و هر روز صبح يك قاشق مربّاخورى بياشامند.

براى دفع كرم سابقا معمول بود از مادۀ سانتونين به تنهايى نيز استفاده مى‌شد.

مقدار خوراك آن  ٣٠ - ۵  سانتى‌گرم است كه در يك كاسه بخورند و فرداى آن‌روز نيز مسهل روغن كرچك ميل كنند.

در بعضى اشخاص خوردن سانتونين باعث مى‌شود كه به‌طور موقتى تا چندين ساعت رنگ اشيا را سبز مى‌بينند كه البته پس از مدتى

اين عارضه رفع مى‌شود. سانتونين با اسيدها و الكلها سازگار نيست بنابراين در موقع خوردن سانتونين از خوردن آنها بايد پرهيز شود.

تنقيه براى دفع كرم شكم: ١٠ - ٢  گرم غنچۀ ناشكفتۀ درمنه (شيح) را در  ١٠٠  گرم آب جوش در مدت نيم ساعت دم

و براى رفع كرمهاى دراز تنقيه كنند. .کتاب معارف گیاهی میر حیدر جلد 5 ص -19 18-

[pejuhesh237]

.ز نظر تركيبات شيميايى در گياه شيح مادۀ آرتميزين، سانتونين   و اسانس وجود دارد.

حد اكثر مقدار مواد عاملۀ شيح يعنى مقدار سانتونين و آرتميزين در حدود  ٣ - ٢  درصد غنچه‌ها مى‌باشد

و آن موقعى است كه غنچه‌ها نشكفته هستند و پس از شكفتن غنچه‌ها و ظهور گلها مقدار آن كاهش مى‌يابد.

مقدار اسانس  ٨ - ۴  درصد و شامل سينئول، كمى ترپنيئول  ٢ ، پى‌نن و سسكى‌ترپن  ٣ است.

سانتونين تركيب شيميايى متبلورى است به فرمول C ١۵  H ١٨  O ٣  كه مادۀ موثر A. cina مى‌باشد

و در  ١٧٠  درجۀ سانتى‌گراد ذوب و در قليايى‌ها حل مى‌شود.

غنچه‌هاى شيح از پرز مخصوصى پوشيده شده و نشكفتۀ آن كه مورد مصرف است مانند دانه مى‌باشد.

رنگ آن خاكسترى رقمى از آن پس از اينكه كهنه شد، قرمز رنگ مايل به قهوه‌اى مى‌شود. طعم آن تلخ و تند با بوى نسبتا قوى است. کتاب معارف گیاهی میر حیدر جلد 5ص 17-18