سورنجان

[pejuhesh237]

 ١ -تنتور تخم كلشيك (كدكس  ١٩٠٨ ) كه به نسبت يك‌دهم با الكل  ٧٠  درجه تهيه مى‌شود و  ٠٣۵ / ٠  گرم درصد كلشى‌سين دارد

و هر ۵٧  قطره آن يك گرم وزن دارد. درمان را ابتدا با  ۴٠  قطره شروع مى‌كنند و روزى  ١٠  قطره اضافه مى‌كنند

همين‌كه شكم روزى  ۴ - ٣  بار كار كرد ديگر نمى‌دهند كدكس حد اكثر مقدار خوراك آن را براى يك بار  ۵ / ١  گرم و در  ٢۴  ساعت  ۶  گرم تعيين

نموده است ولى ساوى اين مقدار را زياد دانسته است.

2-شراب تخم سورنجان شصت در هزار كه  ۵  تا  ١٠  گرم داده مى‌شود.

 ٣ -گرد دانه- ۵  تا بيست سانتى‌گرم به صورت حبه

4-عصاره هيدروالكليك تخم سورنجان كه هر ١٠ / ٠  گرم آن  ۵ / ٣  ميلى‌گرم كلشى‌سين دارد

حد اكثر مقدار خوراك  ٠۵ / ٠  در هر دفعه و  ٢٠ / ٠  گرم در  ٢۴  ساعت مى‌باشد.

 ۵ -كلشى‌سين: حد اكثر يك ميلى‌گرم در يكدفعه و  ٢  ميلى‌گرم در  ٢۴  ساعت.

[pejuhesh237]

.از نظر تركيبات شيميايى در گل حسرت گونۀ C. Luteum موارد زير مشخص شده است.

در تورم ريشۀ اين گياه آلكالوئيدى به نام كولشى‌سين وجود دارد.

مقدار آلكالوئيد در يك گياه كه از كشمير هندوستان چيده و بررسى شده در حدود  ٢۵ / ٠ - ٢١ / ٠  درصد وزن غدۀ خشك گياه بوده است.

دانه‌هاى ريز گياه نيز  ۴٣ / ٠ - ۴١ / ٠  درصد از انواع آلكالوئيدها داشته است.

به علاوه در تورم ريشۀ آن مقدارى مواد نشاسته‌اى و لعاب و كمى قند نيز وجود دارد

و در گونۀ C. speciosum دانشمندان شوروى يك آلكالوئيد جديدى به نام اسپسيوزين   يافته‌اند

كولشى‌سين مادۀ عامل موجود در پياز و دانۀ گياه گل حسرت است.

ماده‌اى است سمى به فرمول خام C22H25NO6 ، آلكالوئيد كولشى‌سين در آب كم حل مى‌شود ولى در الكل به مقار زياد حل مى‌شود.

آلكالوئيد كولشى‌سين از غدۀ گياه استخراج و در موارد مختلف بيمارى‌ها مستقيما

و يا به صورت غدۀ له‌شدۀ گياه مورد استفاده قرار مى‌گيرد.

اگر غدۀ گياه در آب جوش كاملا جوشانده شود و پس از آن در حرارت  ١۵  درجۀ سانتى‌گراد و بيشتر خشك شود مقدار آلكالوئيد

كولشى‌سين كاهش مى‌يابد. کتاب معارف گیاهی میر حیدر جلد 3 ص 91