حجر البقر

[pejuhesh237]

بسم الله الرحمان الرحیم

[pejuhesh237]

تحفه حکیم مومن
حجر البقر
سنگى است كه در زهره و شيردان گاو متكون می شود و پازهر گاوى و اندرزا نامند
و مايل ه سياهى و با اندك براقى و سست و منقط به سياهى
و بعضى به زردى و باطن او مايل به سفيدى و زردى و بيشتر در گاو سياه به هم می رسد
و هرگاه متكوّن گردد و چشم گاو مايل به زردى و سفيدهء حدقهء او مستدير گرديده لاغر می شود
و اكثر اوقات فرياد مي زند و فادزهر مزبور بعضى پهن و بعضى طولانى
و بعضى مدور و آنچه در زهرهء او متكون می شود
از يكدانگ تا چهار مثقال می باشد و قوتش تا دو سال باقيست
در آخر دويم گرم و خشك
و در افعال از حجر التّيس به غايت ضعيفتر و محلل و مسمن و مدرحيض و بول و جالى و مفتت حصاة
و اكتحال او مقوى باصره و رافع بياض چشم
و طلاى او جهة بهق و برص و اثار و بواسير و التيام جراحات
و با آب گشنيز جهة جمره و نملهء ساعيه و امثال آن
و با شراب (حلال:حل کننده) جهة رويانيدن موى سياه در موضع برص
و داء الثعلب بعد از كندن موى سفيد از مجرباتست
و سعوط يك عدس او با آب چغندر جهة نزول آب
و خوردن او هر روز بقدر دو حبه با جلّاب بعد از حمام بلافاصله يا در حمام تا چند روز
و از عقب آن گوشت آب مرغ فربه آشاميدن باعث تسمين بدن و از مجربات دانسته‌اند
و مضر محرورين و مصدع و مصحلش كتيرا
و قدر شربتش تا دو قيراط و يك مثقال او قاتلست
و آنچه در رودهء گاو متكوّن شود بزرگتر و سبكتر و در افعال ضعيفتر.

کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص84