کاشم

[pejuhesh237]

بسم الله الرحمان الرحیم

[pejuhesh237]

کاشم:گياهى است از خانوادۀ Umbelliferae ، نام علمى آن Levisticum officinale Koch. و مترادف آن Ligusticum levisticum L. مى‌باشد.

فارسی:کاشم و در ديلم زیرهء كوهى نامند، و گفته‏ اند انجدان رومى است و تخم آن را به فارسى گل پر نامند،

در كتب طب سنتى با نامهاى «زيرۀ كوهى» ، «كاشم» ، «كاشن» ، «كاشم رومى» و «انجدان رومى» آمده است

و در مصر تخم آن را «كرفس جبلى»

عربی:كاشم

یونانی: قناليون و ليفستيقون ساسالى و ليفطيغون و به سريانى نيلى قثيا و به رومى كملاون،

و گفته ‏اند به زعم بعضى متأخرين نوع رابع سيساليوس است كه به يونانى طروبين نامند

انگلیسی:Lovage

فرانسه:Levistique officinale و Liveche و Ache و Ache de montagne و Liveche officinale

آلمانی:

ایتالیائی:

[pejuhesh237]

ساقش باريك شبيه به ساق شبت و پرگره

و برگش مانند برگ اكليل الملك و از آن نرم تر و خوشبوى

و برگ اعالى ساق باريكتر و پر شكاف تر و آخر ساق چتر دار

و ثمرش سياه و از باديان باليده تر و تند طعم و با عطريت

و بيخش شبيه به بيخ انجدان

و خوشبوى و مستعمل تخم و بيخ اوست

و قوتش تا سه سال باقيست کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص-213

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

تفليسى گفته نباتى است زرد رنگ شبيه به انجدان

و بهترين آن تازه تند طعم خوشبوى آنست کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 648

[pejuhesh237]

منبتش كوههاى بلند جنگل دار است کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص-213


اين گياه در مناطق مختلف آسيا مى‌رويد و در بعضى منابع، ايران نيز به عنوان رويشگاه اين گياه ذكر شده

ولى تاكنون گزارشى از گياه‌شناسان دربارۀ تأييد وجود و شناسايى اين گياه در ايران ديده نشده است.

فقط يك گونه از اين گياه به نام علمى Levisticum persicum Fregn. et Bornm.

در كرمان در كوه هزار بين كرمان و بندرعباس در  ٣۴٠٠  متر ارتفاع شناسايى شده است. کتاب معارف گیاهی میر حیدر جلد 2 ص 367-368

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

و در سيم گرم و خشك کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص-213

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

و مفتح سدد و محلل رياح و منضج خلط خام و مقوى معده

و مسهل اقسام كرم معده و امعأ و مدر بول و حيض و ترياق سموم و هاضم

و رافع استسقا و رطوبت معده و دردهاى بارده

و مخرج جنين و اهل روم به جاى فلفل داخل اطعمه مي كنند و بسيار ملطف لحوم است

و جهة عسر بول و احتباس حيض و سنگ مثانه و خون منجمد در معده و مثانه

و سرفه و ربو و عسر نفس و تحريك اشتها و اعانت بر حمل

و طلاى او جهة عرق النسا و فالج و ساير امراض بارده نافع

و مضر ریه و مصلح آن كتيرا

و مضر مثانه و مصلح آن رازيانه

و قدر شربتش دو درهم و بدلش زيره و تخم كرفس جبلى و تخم زردك است. کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص-213

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

يك درهم و در استسقا دو درم با آب گرم و اهل روم به جاى قرنفل داخل اطعمه مى‏كنند و بسيار ملطف لحوم است

خصوصاً لحوم طيور آبى و ليكن بايد كه مرق لحم آن را گرماگرم نياشامند كه بخار آن باعث صداع دماغ حار است

بلكه بعد از آن كه بخار آن زايل شده باشد.

مضر محرورين، مصلح‏ آن خيسانيدن در سركه و يا آشاميدن سركه بالاى آن.

مصدع محرورين، صداع غير دايم بلكه سريع الزوال، مصلح آن بوييدن كافور با گلاب کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 649

[pejuhesh237]

و مفتح سدد و محلل رياح و منضج خلط خام و مقوى معده

و مسهل اقسام كرم معده و امعأ و مدر بول و حيض و ترياق سموم و هاضم

و رافع استسقا و رطوبت معده و دردهاى بارده

و مخرج جنين و اهل روم به جاى فلفل داخل اطعمه مي كنند و بسيار ملطف لحوم است

و جهة عسر بول و احتباس حيض و سنگ مثانه و خون منجمد در معده و مثانه

و سرفه و ربو و عسر نفس و تحريك اشتها و اعانت بر حمل


است و خوردن آن موجب باز شدن گرفتگى‌هاى كبد و ضد نفخ است.

براى سرفۀ سرد و تنگى نفس مفيد است، مقوى معده مى‌باشد و كمك به هضم غذا مى‌كند

و ترشح ادرار را زياد كرده و مدر و قاعده‌آور است. خوردن آن براى رفع اثر سموم سرد و گزش جانوران سمى مفيد است.

و طلاى او جهة عرق النسا و فالج و ساير امراض بارده نافع


ماليدن آن به موضع در استعمال خارجى براى فلج و درد پشت و سياتيك و ساير بيمارى‌هاى سرد نافع مى‌باشد

و چون مدر است در مورد استسقا نيز مفيد مى‌باشد.

و مضر ریه و مصلح آن كتيرا

و مضر مثانه و مصلح آن رازيانه

و قدر شربتش دو درهم و بدلش زيره و تخم كرفس جبلى و تخم زردك است. کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص-213

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

يك درهم و در استسقا دو درم با آب گرم و اهل روم به جاى قرنفل داخل اطعمه مى‏كنند و بسيار ملطف لحوم است

خصوصاً لحوم طيور آبى و ليكن بايد كه مرق لحم آن را گرماگرم نياشامند كه بخار آن باعث صداع دماغ حار است

بلكه بعد از آن كه بخار آن زايل شده باشد.

مضر محرورين، مصلح‏ آن خيسانيدن در سركه و يا آشاميدن سركه بالاى آن.

مصدع محرورين، صداع غير دايم بلكه سريع الزوال، مصلح آن بوييدن كافور با گلاب کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 649



اين گياه براى اشخاص گرم‌مزاج مضر است و اين قبيل اشخاص مى‌توانند از خيساندۀ ريشه در سركه استفاده كنند

و يا اينكه پس از خوردن دارو كمى سركه روى آن بياشامند.

به علاوه براى مثانه مضر است و در اين قبيل موارد بايد با رازيانه و تخم خيار خورده شود.

قدرت دارويى ريشه حد اكثر تا  ٣  سال مى‌ماند. در اروپا اين گياه را به علوفۀ دامهاى شيرى اضافه مى‌كنند، عطر خوبى به شير مى‌دهد.

[pejuhesh237]

.