زمرد

[pejuhesh237]

بسم الله الرحمان الرحیم

[pejuhesh237]

تحفه حکیم مومن
زمرّد
از كان طلا و غيره او نيز به هم رسد و اقسام می باشد
يكى ذبابيست يعنى در رنگ شبيه به ذباب سبز نه آنكه بر حامل او مگس نشيند
و آن بغايت صاف و آبدار می باشد و آبش متموج و رقصان
و يكي را ريحانى نامند كه در رنگ شبيه به ريحانست و مشهور به زمرد نو است
و يكي را فستقى گويند كه در سبزى به سياهى زند و زمرد كهنه نامند
و يكي را صابونى گويند و آن سبزيست كه به سفيدى زند
و بعضى اين قسم را از جنس زبرجد دانسته‌اند
مجموع او در دويم
سرد و در سيم خشك و قوتش هميشه باقى است
و مقوى دل و جوهر روح و ترياق زهر هوام و مفرح و رافع هموم
و خفقان و جذام و اسهال دموى و قاطع نزف الدم
و مدر بول و مفتت حصاة و جهة يرقان و ضعف معده و جگر و استسقاء نافع
و اكتحال او جهة تقوية بصر و سبل
و طلاى او جهة سعفه و قروح خبيثه مجرب
و نگاه كردن او رفع كلال بصر و انگشترى او جهة منع حدوث صرع در شخصى كه مصروع نباشد مؤثر
و چون خاتم طلا باشد جهة رفع طاعون
و قدر شربتش در رفع سموم يكدانگ و بدلش زبرجد است

کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم ص137