سداب

[pejuhesh237]

بسم الله الرحمان الرحیم

[pejuhesh237]

گياهى است از خانوادۀ Rutaceae نام علمى آن Ruta graveolens L. مى‌باشد.

هندى : سانول و ساترى و به لغتى زونجي و ببنكالى تتلي نامند

فارسی: سداب: در تنكابن و ديلم پيم نامند .و در گيلان به آن «سياب» گويند.

عربی: سداب

یونانی: فيجن

انگلیسی: Rue و Wild rue

فرانسه: Rue و Rue officinale و Rue fetide

آلمانی: raute-gartenraute-weinraute-echte-

ایتالیائی: raute-rautedejli-raute dei jiardini

[pejuhesh237]

بستانى او از درخت انار كوچكتر و پر شاخ و برگش ريزه و بدبو و بسيار سبز و گويا غبارى بر او نشسته

و گلش زرد کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم –ص –144

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

سه نوع است :

بستانى و برى و جبلى

و تخم آن در غلافى و سه عدد بهم پيوسته مثلث شكل و بهترين آن بستانى سبز تازه تندبو كه قريب بدرخت انجير روئيده باشد


سداب گياهى است چندساله. برگهاى آن در قسمت، پايين ساقه داراى بريدگى و منقسم به چند قسمت و در قسمت بالا ساده و كامل است.

برگها كه داراى بريدگى هستند به چند برگچه تقسيم شده‌اند، برگچه‌ها و برگها به رنگ سبز غبارى، كمى ضخيم و گوشت‌دار مى‌باشند.

گلهاى آن درشت، زردرنگ و در تابستان ظاهر مى‌شود. بلندى ساقۀ آن  ٧٠ - ۴٠  سانتى‌متر مى‌شود.

از اعضاى گياه بخصوص برگهاى آن در اثر فشار با انگشتان بوى نامطبوع متعفنى متصاعد مى‌شود.

ميوۀ آن در محفظه‌اى محتوى تعدادى دانه به هم پيوسته مثلث‌شكل به رنگ تيره مى‌باشد.

تكثير سداب از طريق كاشت بذر و يا كاشت قطعاتى جوانه‌دار از پايه‌هاى مسن انجام مى‌شود.

بذر را معمولا قبل از بهار مى‌كارند و گياه جوان حاصله را در تيرماه و يا در پاييز به محل اصلى منتقل مى‌نمايند.

برداشت برگها و شاخه‌ها از سال دوم شروع مى‌شود به اين ترتيب كه شاخه‌هاى جوان را با برگها قطع مى‌كنند و يا برگها را مى‌چينند. کتاب معارف گیاهی میر حیدر جلد5 ص 203-204

[pejuhesh237]

.منشاء اصلي سداب، نواحي جنوبي اروپا تشخيص داده شده است

.اين گياه در اروپا و آسيا انتشار دارد در ايران در مناطق شمالى ايران به‌طور خودرو مى‌رويد. در رشت آن را مى‌كارند.کتاب معارف گیاهی میر حیدر جلد 5 ص 203

[pejuhesh237]

قسمت مورد استفاده گیاه سداب کلیه اندام هایی هوایی گیاه در هنگام گل دادن است .

در چين تمام گياه سداب را با ريشه از زمين خارج كرده و با ماش مى‌پزند و به صورت سبزى پخته مى‌خورند كه براى پراكنده كردن

و دفع سموم بسيار مفيد است در هندوچين در موارد كزاز، سنكوب، استسقا، دردهاى اعصاب و روماتيسم تجويز مى‌شود.

با اين ملاحظه كه براى زنان باردار و اشخاص ضعيف توصيه نمى‌شود

سداب داراى خواص ضد كرم و معرّق و ضد اسپاسم و قاعده‌آور است

شيرۀ گياه را در گوش مى‌چكانند براى تسكين گوش‌درد نافع است

برگهاى گياه را له كرده و با زردچوبه مخلوط مى‌نمايند و براى خارش پوست مى‌اندازند

برگهاى گياه را در مخلوطى از سركه و پياز و زنجبيل مى‌خوابانند

و آن را به صورت ضماد روى نبض دست و پا و يا روى گيجگاه در دو طرف پيشانى بچّه‌ها مى‌اندازند، براى رفع تشنج نافع است.

سداب معرّق است و براى معالجۀ تشنج و يرقان خورده مى‌شود .کتاب معارف گیاهی میر حیدر جلد 5 ص 204-205

تاريخچه

سداب در زمانهاي خيلي قديم نيز شهرت فراوان از نظر درمان بيماريها ، بين ملل مختلف داشته است.

دانشمندان قديم مانند تئوفراست، ديوسكوريد،گالين،پلوتارك،كلومل،پلين و غيره انرا داروي جميع بيماريها مي دانستند

بطوري كه از آن براي موارد مختلف به عنوان آرام كننده ، ضد تشنج ، مدر، معرق قاعده آور، ضد كرم، ضد عفوني كننده ،

ترياق سموم مختلف، درمان گزش مار، درد گوش ، سر و چشم، تسكين قواي شهواني همچنين سقط جنين،

استفاده بعمل مي آورند.تدريجا با اهميتي كه مردم براي اين گياه قائل بودند آنرا در باغها ، قراء و غيره پرورش مي دادند.

در آثاري چنين قيد گرديده است : جمعيت هاي مذهبي كه همواره خواهان منزه و معصوم نگهداشتن خود بودند،

اين گياه را در اغذيه و مشروبات خود وارد مي ساختند.

تصور مي رود كه اين عقيده از اين نظر پيش آمده كه انرا تسكين دهندن قواي شهوائي و جلوگيري كننده از پيروي خواهش هاي نفساني مي دانستند.

اينگونه عقايد در مورد سداب بين مردم زمانهاي قديم حتي بين ملل مختلف وجود داشته است .

در قرون هشتم و نهم ، براي آن اثر ضد سموم مختلف قائل بودند.

در قرن هشتم ميلادي ، شهرت ان به علت اعتقاد به دارا بودن صفات درماني ارزنده ، خيلي بالارفته و درباره آن چنين اظهار نظر گرديده بود

كه سداب نه تنها قوه بينائي را تقويت مي كند بلكه دم كرده مخلوط آن با رازيانه ،

و همچنين شاه پسند وحشي ، گل سرخ و ماميران،روشنائي به چشم مي بخشد.

در زمانهاي ديگر سداب را داروي بسياري از بيماريها دانسته بطوري كه درباره آن چنين اظهار داشته اند كه هيچ بيماري نيست كه تحت تاثير درماني سداب قرار

نگيرد.عقيده و ايمان كلي مردم در طي اين زمان تا قرن 16 و حتي مدتي پس از آن بر اين بود كه سداب در رفع بيماريها اعجاز مي كند

و اين عقيده تا اوايل قرن 17 نيز رواج داشته است مانند انكه در سال 1588 ، صفحات زيادي را به شرح اختصاصات درماني سداب اختصاص داده بودند.

در كشور آلمان مردم سداب را در باغچه منازل مي كاشتند تا ارواح خبيثه و افسون جادوگران،طلسم گردد و همواره مصونيت براي ساكنين خانه پيش آيد.

در شمال اروپا مانند ليتواني،گل هاي سداب را سمبل بكارت مي دانستند.

خواص درماني

مقادير درماني سداب،اثر نيرودهنده ، ضد تشنج، قاعده آور و ضد خونروي دارد.در استعمال خارج التيام دهنده زخمها و حشره كش است.

بررسي هاي متعدد،اثر قاعده آور سداب را بثبوت رسانيده است و ضمنا اثر سقط كننده جنين آن با آنكه توسط عده اي از پزشكان رد گرديده

براي عده اي ديگر،مسلم و قاطع شناخته شد.مصرف سداب در موارد احتقان و تجمع خون در رحم،باعث پيدايش خونرويهاي رحمي ميگردد.

در استعمال خارج، برگ هاي له شده سداب، اثر قرمز كننده و التيام دهنده زخمها دارد.

تنقيه آن در موارد عدم كفايت اعمال روده ، رفع نفخ و تاخير وقوع قاعدگي كمك موثر مي نمايد.

دم كرده آن به صورت حمام موضعي به مدت نيم ساعت و 3 تا 4 دفعه در روز ، در رفع انسداد و پر شدن مجاري غدد از ترشحات ،

مخصوصا غدد پستان موثر واقع مي گردد.جوشانده سداب، اثر قطعي در از بين بردن شپش و درمان جرب و كچلي دارد.

بكار بردن آن در استعمال خارج، جهت رفع ترشحات چسبنده و عفوني مجاري بيني معمول است.به صورت غرغره براي ورم لثه ها به كار مي رود.كتاب گياهان دارويي دكتر علي زرگري جلد يك ص -466-468

[pejuhesh237]

و در سيم گرم و خشك و تازهء او را خشكى كمتر کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم –ص –144


متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

سداب بري :در چهارم كرم و خشك و دوائيت بران غالب کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 493

[pejuhesh237]

.و گويند بوئيدن برى او باعث رعاف قوى قتال است کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم –ص –144

اگر سداب به مقدار زايد بر حد مجاز مصرف شود سم قويى است و ممكن است منجر به مرگ شود.کتاب معارف گیاهی میر حیدر جلد 5 ص 205


مصرف مقدار زياد سداب، ايجاد مسموميت مي كند.مانند انكه اگر بطور بي رويه بكار رود،

ايجاد التهاب و ورم دستگاه هضم،تحريك، كم شدن حرارت بدن، ضعف ضربان نبض ، زياد شدن مقدار ادرار و ورم مخاط رحم مي گردد.

اسانس رو، بايد در ظروف كاملا دربسته ، محل خنك و دور از نور و روشنائي نگهداري شود.

اسانس رو، پوست بدن را تحريك كرده ايجاد ناراحتي هاي جلدي و قرمزي پوست و سپس تاول ميكند.

مصرف مقادير زياد آن ، ايجاد درد در ناحيه زير شكم ، تهوع،استفراغ،تشنج و مرگ مي نمايد با مصرف آن ممكن است سقط جنين عارض گردد.كتاب گياهان دارويي دكتر علي زرگري جلد يك ص -466-468

[pejuhesh237]

و برگ و عصارهء او مدر بول و حيض و مجفف منى و مسقط جنين

و قاطع باه و مفتح سدد و محلل رياح

و با ترياقيه و جهة سپرز و يرقان و قولنج ريحى

و امراض مقعد و سينه و رحم و حصاه و بواسير

و آشاميدن او كه با شبت خشك جوشانيده باشند

جهة تسكين مغص و درد پهلو و سينه و تنگى نفس و سرفهء مزمن و ورم حار ريه و عرق النسا و مفاصل و لرز تبهاى بارده

و چون با روغن بجوشانند جهة اخراج كرم معده

و طبيخ او در شراب جهة استسقاى لحمى

و خوردن او با نمك جهة حدة بصر و خائيدن او رافع بوى پياز و سير و قدر قليل او مقوى هاضمه

و مشتى و با انجير و گردكان جهة سموم مشروبه و سموم هوام

و مداومت او هر روز به قدر يك درهم جهة ازالهء فالج و رعشه و تشنج مجرب و تخم او نيز همين اثر دارد

و آب طبيخ او به قدر سه اوقيه با دو اوقيه عسل جهة فواق مجرب

و چون داخل نبيدها كنند باعث خوشبوئى او و شدة اسكار و رفع ضرر او مي گردد

و مورث صداع و ثقل سر و مصلحش انار ميخوش و به سير نشت

و آشاميدن تخم او به قدر هجده قيراط با شراب جهة رفع مضرت ادويهء قتاله

و نيم درهم او جهة عرق النسأ

و دو درهم او جهة ازالهء درد گزيدن عقرب و رتيلا مجرب

و به دستور جهة گزيدن سگ ديوانه مفيد و مانع حمل

و حقنه طبیخ برگ سداب با روغن زیتون جهت نفخ امعا و نفخ رحم

و ضماد او محلل خنازیر

و با عسل جهة درد اختناق رحم و مفاصل

و ضماد مطبوخ او در روغن زيتون جهة عسر بول و با انجير جهة استسقاى لحمى

و به تنهائى جهة تهبج مجرب

و با سركه جهة رعاف و با ورق الغار جهة ورم انتثيان

و با موم و روغن مورد جهة بثور و با نطرون جهة بهق سفيد و جميع اقسام ثاليل

و با شبت و عسل جهة قوبا

و با سركه و سفيداب و روغن گلسرخ جهة حمره و نمله و قروح رطبهء سر نافع

و با خود داشتن او به جهة گريختن حيوانات موذى صاحب شامه

و قطور عصارهء او كه در پوست انار گرم كرده باشند جهة درد گوش

و اكتحال او با آب رازيانه و عسل جهة ضعف باصره

و سعوط عصاره ء او جهة ام الصبيان اطفال نافع

و مداومت خوردن او مضعف باصره و مصدع و محرق اخلاط و منى

و مصلحش سكنجبين و انيسون

و قدر شربتش تا سه مثقال و بدلش صعتر است

و صمغ بستانى و برى سداب بغايت گرم و خشك و غير ثافسياست

و جهة قرحهء چشم و تحليل خنازير و برص

و فرزجهء او به قدر يك دانگ جهة اخراج جنين و مشيمه مجربست

و روغن سداب كه يك جزو او را با چهار جزو آب و پنج جزو روغن زيتون بجوشانند تا روغن بماند جهة برودت گرده

و مثانه و درد كمر و رحم و استرخاء و درد پهلو و تحليل رياح و رفع لرز و گرانى سامعه

و خوردن او به قدر نصف اوقيه در حمام جهة رعشه مجرب

و حقنهء او جهة مغص و قولنج ريحى و خلطى نافع است.کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم –ص –144

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

در كافى از حضرت ابو الحسن هم وارد است كه سداب زياده مى‌كرداند عقل را

و از ان حضرت هم و حضرت ابى جعفر هم نيز وارد است كه سداب زياده مى‌كرداند عقل را و توفير مى‌دهد قوت دماغي را

و ليكن آب پشت را متعفن مى‌كرداند و نيز وارد است كه جهت وجع كوش نافع است

خوردن آن جهت   فالج و رعشه و تشنج نافع و هر روز يك درم آن جهت فواق

و كويند نعناع و فودنج و كويند سيسنبر و تخم آن را چون بكوبند و يك درم تا دو درم آن را با عسل و يا سكنجبين بياشامند

صرع و كابوس و حدت بصر و فواق ريحي و سردى معده و قولنج ريحي و اكثر سموم را نافع

و بدستور آشاميدن آب طبيخ آن و چون در زيت طبخ دهند و مثانه را بدان تكميد نمايند ادرار بول كند

و عسر البول را زائل سازد و چون تخم آن را داخل نميذها كنند باعث خوش‌بوئى و شدت اسكار و دفع ضرر آن مى‌شود

و بزودى از بدن برمى‌آيد و ليكن مورث رطوبت دماغ و صداع و درد سر و ثقل آن مى‌كردد کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 492-493

[pejuhesh237]

و برگ و عصارهء او مدر بول و حيض و مجفف منى و مسقط جنين

و قاطع باه و مفتح سدد و محلل رياح و با ترياقيه و جهة سپرز و يرقان و قولنج ريحى

و امراض مقعد و سينه و رحم و حصاه و بواسير

از نظر خواص معتقدند كه بازكنندۀ گرفتگى‌ها و انسداد مجارى است. گازها، باد و نفخ را تحليل مى‌برد و مقوى معده و اشتهاآور است.

مدّر و قاعده‌آور است و ترشح اسپرم را كاهش مى‌دهد و نيروى جنسى را ضعيف مى‌نمايد و جنين را سقط مى‌كند

و براى بيمارى‌هاى دماغى عصبى مانند فلج، رعشه، تشنج امتلائى، دردهاى مفاصل، سياتيك و خرد كردن سنگ مثانه نافع است.کتاب معارف گیاهی میر حیدر جلد 5 ص 206

و آشاميدن او كه با شبت خشك جوشانيده باشند

جهة تسكين مغص و درد پهلو و سينه و تنگى نفس و سرفهء مزمن و ورم حار ريه و عرق النسا و مفاصل و لرز تبهاى بارده

اگر با شبت خشك خورده شود براى تسكين درد پهلو، سينه، تنگى نفس، سرفۀ مزمن، تسكين دل‌پيچه، درد مفاصل، سياتيك و لرزهاى سرد نافع استکتاب معارف گیاهی میر حیدر جلد 5 ص 206

و چون با روغن بجوشانند جهة اخراج كرم معده

و طبيخ او در شراب جهة استسقاى لحمى

دم‌كردۀ آن با روغن زيتون براى اخراج كرم معده و دم‌كردۀ آن با سركه رقيق به‌طورى‌كه پس از دم شدن به نصف رسيده باشد براى رفع استسقا لحمى نافع است. کتاب معارف گیاهی میر حیدر جلد 5 ص 206

و خوردن او با نمك جهة حدة بصر و خائيدن او رافع بوى پياز و سير و قدر قليل او مقوى هاضمه

جويدن برگ آن براى رفع بوى پياز و سير از دهان اثر سريع دارد.کتاب معارف گیاهی میر حیدر جلد 5 ص 206

و مشتى و با انجير و گردكان جهة سموم مشروبه و سموم هوام

اگر با انجير و گردو خورده شود به عنوان ترياق سموم گزندگان اثر مى‌كند.کتاب معارف گیاهی میر حیدر جلد 5 ص 206

و مداومت او هر روز به قدر يك درهم جهة ازالهء فالج و رعشه و تشنج مجرب و تخم او نيز همين اثر دارد


و آب طبيخ او به قدر سه اوقيه با دو اوقيه عسل جهة فواق مجرب

و چون داخل نبيدها كنند باعث خوشبوئى او و شدة اسكار و رفع ضرر او مي گردد

و مورث صداع و ثقل سر و مصلحش انار ميخوش و به سير نشت

و آشاميدن تخم او به قدر هجده قيراط با شراب جهة رفع مضرت ادويهء قتاله

و نيم درهم او جهة عرق النسأ

و دو درهم او جهة ازالهء درد گزيدن عقرب و رتيلا مجرب

ضماد برگ آن براى رفع درد گزيدن عقرب و سگ هار مفيد استکتاب معارف گیاهی میر حیدر جلد 5 ص 206

و به دستور جهة گزيدن سگ ديوانه مفيد و مانع حمل

و حقنه طبیخ برگ سداب با روغن زیتون جهت نفخ امعا و نفخ رحم

و ضماد او محلل خنازیر

و با عسل جهة درد اختناق رحم و مفاصل

و ضماد مطبوخ او در روغن زيتون جهة عسر بول و با انجير جهة استسقاى لحمى

و به تنهائى جهة تهبج مجرب

و با سركه جهة رعاف و با ورق الغار جهة ورم انتثيان

و با موم و روغن مورد جهة بثور و با نطرون جهة بهق سفيد و جميع اقسام ثاليل

و با شبت و عسل جهة قوبا

و با سركه و سفيداب و روغن گلسرخ جهة حمره و نمله و قروح رطبهء سر نافع

و با خود داشتن او به جهة گريختن حيوانات موذى صاحب شامه

و قطور عصارهء او كه در پوست انار گرم كرده باشند جهة درد گوش

و اكتحال او با آب رازيانه و عسل جهة ضعف باصره

و سعوط عصاره ء او جهة ام الصبيان اطفال نافع

و مداومت خوردن او مضعف باصره و مصدع و محرق اخلاط و منى

و مصلحش سكنجبين و انيسون

و قدر شربتش تا سه مثقال و بدلش صعتر است

اسراف در خوردن آن مضّر است و موجب كمى ديد چشم مى‌شود و جريان اسپرم را قطع مى‌كند و نيروى جنسى را ضعيف مى‌نمايد

و از اين نظر بايد با سكنجبين و انيسون خورده شود. مقدار خوراك آن در اشخاص بالغ  ۵ - ٢  گرم و براى اطفال  ٨ / ٠ - ٢ / ٠  گرم مى‌باشد

كه معمولا از برگ و سرشاخه‌هاى گلدار آن استفاده مى‌شود. کتاب معارف گیاهی میر حیدر جلد 5 ص 206

و صمغ بستانى و برى سداب بغايت گرم و خشك و غير ثافسياست

و جهة قرحهء چشم و تحليل خنازير و برص

و فرزجهء او به قدر يك دانگ جهة اخراج جنين و مشيمه مجربست

و روغن سداب كه يك جزو او را با چهار جزو آب و پنج جزو روغن زيتون بجوشانند تا روغن بماند جهة برودت گرده

و مثانه و درد كمر و رحم و استرخاء و درد پهلو و تحليل رياح و رفع لرز و گرانى سامعه

و خوردن او به قدر نصف اوقيه در حمام جهة رعشه مجرب

و حقنهء او جهة مغص و قولنج ريحى و خلطى نافع است.کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم –ص –144

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

در كافى از حضرت ابو الحسن هم وارد است كه سداب زياده مى‌كرداند عقل را

و از ان حضرت هم و حضرت ابى جعفر هم نيز وارد است كه سداب زياده مى‌كرداند عقل را و توفير مى‌دهد قوت دماغي را

و ليكن آب پشت را متعفن مى‌كرداند و نيز وارد است كه جهت وجع كوش نافع است

خوردن آن جهت   فالج و رعشه و تشنج نافع و هر روز يك درم آن جهت فواق

و كويند نعناع و فودنج و كويند سيسنبر و تخم آن را چون بكوبند و يك درم تا دو درم آن را با عسل و يا سكنجبين بياشامند

صرع و كابوس و حدت بصر و فواق ريحي و سردى معده و قولنج ريحي و اكثر سموم را نافع

و بدستور آشاميدن آب طبيخ آن و چون در زيت طبخ دهند و مثانه را بدان تكميد نمايند ادرار بول كند

و عسر البول را زائل سازد و چون تخم آن را داخل نميذها كنند باعث خوش‌بوئى و شدت اسكار و دفع ضرر آن مى‌شود

و بزودى از بدن برمى‌آيد و ليكن مورث رطوبت دماغ و صداع و درد سر و ثقل آن مى‌كردد کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 492-493


روغن سداب: برگ و گل خشك سداب  ١  واحد، آب  ۴  واحد، روغن زيتون  ١٠  واحد. اجزا را مخلوط كرده و مى‌جوشانند تا آب آن كاملا تبخير شود و روغن بماند.

اين روغن براى سستى بدن، سردى كليه، مثانه، درد پهلو و كمر و رحم، تحليل باد، نفخ و تب و لرز نافع است.

اگر  ۵ / ٠  گرم آن در گوش ريخته شود براى كاهش سنگينى شنوايى مفيد است. شياف آن براى اخراج جنين و مشيمه مفيد است و مدّر و قاعده‌آور است.

گرد سداب: شاخه‌هاى گلدار سداب را به مقدار مورد نظر گرفته در گرم‌خانۀ  ٢۵  درجۀ سانتى‌گراد بخشكانند و نرم كوبيده از الك ريز بيرون كنند

اين گرد قاعده‌آور است و مقدار خوراك آن  ٢ - ١  گرم است. سداب در اثر خشك شدن تا حدود زيادى مادۀ عاملش را از دست مى‌دهد.

حب سداب و ابهل: گرد سداب  ١۵ / ٠  گرم، گرد ابهل  ٠۵ / ٠  گرم. با مقدار كافى شربت ساده  ۶  حب مى‌سازند و يك حب صبح و يك حب شب بخورند، براى رفع خونريزى رحم نافع است.

در امريكا مرسوم است براى تهيه دم‌كردۀ سداب يك قاشق غذاخورى گياه خشك را در  ۵٠٠  گرم آب جوش ريخته مى‌گذارند نيم ساعت خيس بخورد

و پس از صاف كردن هر دو ساعت يك فنجان مى‌خورند. کتاب معارف گیاهی میر حیدر جلد 5 ص 207

[pejuhesh237]

اثر ضد میکروبی عصاره‌های هیدروالکلی و آبی بذر و ساقه گیاه سداب L.) (Ruta graveolens بر استافیلوکوکوس اورئوس


ستافیلوکوکوس اورئوس یکی از باکتریهای شایع در عفونتهای انسانی است.

افزایش روزافزون مقاومت آنتی‌بیوتیکی در این باکتری سبب شده است که مصرف آنتی‌بیوتیکها روز به روز افزایش یابد

و داروهای جدیدی به بازار عرضه شود.

از طرفی استفاده از گیاهان دارویی با اثر ضد میکروبی جایگاه خاص خود را در طب سنتی پیدا کرده است.

هدف از انجام این مطالعه، بررسی اثر ضد میکروبی عصاره‌های هیدروالکلی

و آبی بذر و ساقه سداب (Ruta graveolens) بر سویه استاندارد استافیلوکوکوس اورئوس (ATCC 25923) بوده است.

برای این منظور ابتدا از روش انتشار در آگار استفاده شد

و بعد مقدار حداقل غلظت ممانعت کننده رشد (MIC) و حداقل غلظت کشنده (MBC)عصاره‌های مؤثر با

روش رقت در مایع تعیین گردید. در نهایت تغییرات تعداد باکتری در زمانهای مختلف در حضور عصاره با غلظت معادل MBC مورد بررسی قرار گرفت.

نتایج این آزمایشها نشان داد که برخلاف عصاره های آبی، عصاره‌های هیدروالکلی تهیه شده از بذر و ساقه سداب بر استافیلوکوکوس اورئوس اثر ندارند.

مقدار MIC و MBC عصاره آبی ساقه سداب به ترتیب 10 و 20 درصد و برای عصاره آبی بذر 10 و بیشتر از 30 درصد بدست آمد.

کاهش تعداد باکتریها در مواجهه با عصاره آبی ساقه سداب به صورت تدریجی بود.

با توجه به بومی و فراوان بودن گیاه سداب در ایران و اثر ضد میکروبی آن،

احتمالاً می‌توان با مطالعات بیشتر از این گیاه برای تولید فرآورده‌های دارویی

جهت درمان عفونتهای ناشی از استافیلوکوکوس اورئوس استفاده نمود.



اثر ضد بارداری تزريق عصاره آبی بخش های هوايی گياه سداب در موش های ماده نابالغ نژاد


زمينه وهدف: گياه Ruta graveolens (سداب) موجب تحريک ماهيچه رحمی و آغاز دوره های قاعدگی ميشود.

عصاره اين گياه سبب کاهش لقاح و نيز مانع لانه گزينی تخم لقاح يافته می شود.

هدف ما بررسی اثر ضد باروری عصاره آبی سداب بر سيستم توليد مثلی ماده در موشهای نابالغ ميباشد.

روش: موش های ماده نابالغ Balb/C در محدوده سني5-4هفته به سه گروه تجربی، شاهد وکنترل تقسيم شدند .

بعد از تعيين LD50 عصاره الکلی (mg/k620 ) ، mg/kg 310 از عصاره آبی سداب به صورت درون صفاقی،

يک روز در ميان به مدت يک هفته به موشهای گروه تجربی تزريق شد .

به گروه شاهد به همان ميزان نرمال سالين تزريق شد و حيوانات گروه کنترل دست نخورده باقی ماندند .

يک ماه بعد با مخلوط کتامين و زايلزين حيوانات عميقا" بيهوش شدند .

خونگيری از قلب انجام و سرم جدا شده در دمای C° 20 - نگهداری گرديد .

تخمدان ها خارج ،وزن شده و برای تحليل بافت شناسی در محلول بوئن قرارگرفتند.

يافته ها : کاهش معنی داری ( 01/0p< )،

در تعداد فوليکول های بدوی در گروه تجربی نسبت به گروه کنترل ديده شد.

وزن تخمدان ها، قطر و تعداد جسم زرد نيز کاهش يافت

ولی اين کاهش فقط در مورد قطر جسم زرد نسبت به گروه کنترل معنی دار( 05/0p<) بوده است .

تعداد فوليکول گراآف آترتيک نسبت به گروه کنترل افزايش معنی داری ( 05/0>p ) نشان داد.

ميزان استروژن سرم نيز در گروه تجربی نسبت به گروه کنترل به طور معنی داری (05/0>p) کاهش يافته بود.

نتيجه گيری : استفاده از عصاره آبی گياه سداب با تغيير در ميزان هورمونهای جنسی

و مورفولوژی تخمدان منجر به تغيير عملکرد سيستم توليد مثلی
در موش های نابالغ ماده ميشود بنابراين احتمالا اين گياه ميتواند جهت کنترل باروری مورد استفاده واقع گردد.