مرجان

[pejuhesh237]

بسم الله الرحمان الرحیم

[pejuhesh237]

مرجان: به هندى بسُد نامند
فارسی:
عربی:
یونانی:
انگلیسی:
فرانسه:
آلمانی:
ایتالیائی:

[pejuhesh237]

معروف است و نزد بعضى مراد از بسُد بيخ مرجانست کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص244-245


متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

جسمى حجرى شبيه بساق و شاخ درخت است و سرخ و سفيد و سياه نيز مى‏باشد

كه در بحر يمن در زير آب از زمين مى‏رويد

و تا بقدر يك ذرع و زياده نيز و با شاخ‏هاى بى‏برك و ثمر

و بهترين آن قطعهاى بزرك سرخ رنكين براق بى‏جرم و بى‏سوراخ كم كره آنست

و بعد از آن سفيد باوصاف مذكوره و سياه آن زبون

و ماده تكون آن اجزاى لطيفه ارضيه مختلفه با آب و هواى حادث از ابخره محتقنه در زير زمين آن دريا

و بين احجار است كه بسبب تابش آفتاب و تاثير كواكب بهم مى‏رسد

و هنكام زيادتي و قوت و غلبه ابخره بروز آنها را از خلل و فرج و منافذ احجار و زمين مرتفع ساخته برمي‏آورد

و بعد از برآمدن متشعب مى‏كردد بشكل نبات و درخت و اجزاى بخاريه از ان مفارقت نموده متحجر مى‏كردد

و بصورت سنك مى‏شود و در بحر طولس و اندلس بهم مى‏رسد

و جايى كه بسيار عميق است آلات سرب و غيره از اثقال بر دام ماهى‏كيرى بسته در دريا مى‏اندازند

و بر اطراف و جوانب حركت مى‏دهند تا بدانها پيچيده كردد پس بزور مى‏كشند تا شكسته و جدا كردد و برآيد

و جاها كه عمق آب آن كم است غواصان در آب فرو رفته بريسمان بسته شكسته برميآورند.کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 825

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

و مرجان در خشكى كمتر از بسد است.کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص244-245

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

در دوم سرد و خشك و بعضى در اول سرد كفته‏ اند و سياه آن را تا سوم سرد و خشك‏ کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 825

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

و در ساير افعال مانند بسد است و يك درهم او را پادزهر جميع سموم دانسته‌اند.کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص244-245

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

اشاميدن نيم درم آن قابض و مجفف و حابس و يك درم آن را بادزهر جميع سموم دانسته‏اند

و تعليق آن بر معده جهت جميع علل آن بالخاصيت نافع و جهت رفع فزع و خوف اطفال در خواب

و دستور احراق و حب و سفوف آن در قرابادين كبير مذكور شدکتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 825

[pejuhesh237]

و در ساير افعال مانند بسد است و يك درهم او را پادزهر جميع سموم دانسته‌اند.کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص244-245

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

اشاميدن نيم درم آن قابض و مجفف و حابس و يك درم آن را بادزهر جميع سموم دانسته‏اند

و تعليق آن بر معده جهت جميع علل آن بالخاصيت نافع و جهت رفع فزع و خوف اطفال در خواب

و دستور احراق و حب و سفوف آن در قرابادين كبير مذكور شدکتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 825


[دستور احراق آن‏]
دستور احراق آن آنست كه در كوزه سفالى كرده بعد از آنكه آن را ريزه نموده باشند

و كوزه را بكل كرفته در تنور بكذارند تا سوخته و سفيد كردد اما بسرحد رماديت نرسد

و اكر بيكدفعه سوخته نكردد مكرر نمايند و اين از براى حصول حدت

و بورقيت آنست پس براورده نرم سائيده استعمال نمايند

حبّ مرجان جهة اذابه طحال و رفع نفخه آن‏
صنعت آن‏
مرجان محرّق صبر سقوطرى تخم كرفس غاريقون هش سفيد ملح هندى شيطرج هندى از هريك يك درم نيم پوست بيخ كبر ريوند چينى

از هريك دو درم نيم شب يمانى نيم درم اجزا كوفته و بيخته باب برك بيد تازه سرشته حبوب سازند

هر حبى بقدر نخودى اطفال را يك حب صبح و يك حب شام وقت خواب و كبير آن و جوانان را تا يك درم با سركه كبر يا با طبيخ اصول بزور

يك نسخه حبّ مرجان در حرف الحاء در حبوب و دهن آن در ادهان و سفوف مرجان در سفوفات ذكر يافت.کتاب قرابادین کبیر ص 1200

[pejuhesh237]

.