قنطوريون

[pejuhesh237]

بسم الله الرحمان الرحیم

[pejuhesh237]

تحفه حکیم مومن
قنطوريون کبیر
اسم يونانى و آن نباتيست كبير
و صغير را رقيق گويند
كبير را ساقش شبيه به ساق حماض و خشن و به قدر دو سه رزع و پر شعبه
و برگش مانند برگ زردك و در هر شعبهء قبه مايل به زردى و گل قبه كحلى و زغب دار
و تخمش شبيه به تخم كافشه و بيخش سطبر و سرخ و صلب و پر از رطوبت و بسيار سرخ و با تندى و شيرينى و قبض
و منتبش زمينى كه آفتاب بسيار تابد و كوهها و پشتهاست
و قوتش تا ده سال باقيست
و در آخر دويم گرم و خشك
و عصارهء بيخ او قويتر از ساير اجزا و مدر حيض و مخرج جنين مرده و مفسد زنده او
و مجفف بيلذغ و جهة سرفه كهنه و ضيق النفس و فسخ عضل و عصب و شكستگى اعضا
و تفتيح سدد و تنقیهء دماغ(+و سینه و رفع یرقان و استسقا و سپرز و نفث الدم مزمن و درد پهلو و رحم و مغص نافع)
و ضماد تازهء او به تنهائى و خشك او با مرهمها جهة التيام جراحات بغايت قوى الاثر
و در ساير افعال مانند قسم صغير و از آن ضعيفتر است و مضر سر و مصلحش عسل و قدر شربتش تا دو درهم است.
کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص-210-211