حضض

[pejuhesh237]

بسم الله الرحمان الرحیم

[pejuhesh237]

حضض:مكى و هندى می باشد
فارسی:
عربی:
یونانی: و مكى او را به يونانى لوفيون نامند
انگلیسی:
فرانسه:
آلمانی:
ایتالیائی:

[pejuhesh237]

و آن عصارهء برگ و تخم نباتيست خارناك قريب به سه زرع

و پوست او گاهى رنگ

و برگش شبيه به برگ شمشاد

و ثمرش شبيه بفلفل و سياه و املس

و طعمش تلخ و بهترين او بيرون زرد مايل به سياهى و درونش مايل به سرخى

و چون در آب اندازند كف او برنگ خون مي گردد و از آتش ملتهب شود

و با قبض و مرارت باشد

و مغشوش او كه از دوشاب و آب مورد و زعفران و صبر مي سازند محلول او به رنگ خون نمی شود

و باطن او ياقوتى نمی باشد .کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص90

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

كياه آن را بالتمام از بيخ و برك و تخم و ساق كرفته و خرد كرده در حوضي مى‏خيسانند پس خوب لكدكوب مى‏كنند

و صاف كرده مى‏كذارند تا درد آن ته‏نشين كردد پس صافى زلال آن را كرفته طبخ مى‏نمايند تا قريب بانعقاد رسد پس در خيكچها پر نموده

سر آن را بسته باطراف مى‏برند و اين را خولان مى‏نامند و دردى آن را از بالايش مى‏كذرانند تا ريشها

و اجزاى غليظه آن جدا كردد پس اندك طبخي مى‏دهند كه قريب بانعقاد رسد كلولها مى‏سازند و اين را حضض مى‏نامند و از بعضى ثقه شنيده شده

و تحقيق همين است كه كياه آن بعينه كياه عنب الثعلب است كه بدستور مذكور مرتب مى‏نمايند و بعضى مغشوش و بعضى مجعول از برك مورد

و صبر سقوطرى از هريك سي مثقال و مرمكى بيست و پنج مثقال و زعفران بيست مثقال و دوشاب يك من تبريزى مى‏سازند و فرق ميان آن .کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 358

[pejuhesh237]

.منبت آن وادى عرفات است .کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 358

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

و او معتدل در حرارت و برودت و در دويم خشك کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص90

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

و قابض و رادع و محلل و مبرد و تحليل او كمتر از ردع او

و آشاميدن او جهة اورام باطنى و اسهال و قطع سيلان رطوبات و عرق

و احتباس خون و نفث الدّم سينه و سرفه و ادرار حيض و بواسير

و درد جگر و يرقان سياه و زحير و گزيدن سگ ديوانه

و حرارة گرده و التهاب و تشنگى

و حقنهء او جهة اسهال مزمن و قرحهء امعا و غرغرهء او جهة ورم حلق

و مضمضمهء او جهة تقويه لثه و قطور او جهة چرك گوش

و ضماد او جهة شقاق مقعد و داخس و تقوية موى و منع نزلات و اورام

و اكتحال او جهة جرب و حكه و سلاق و ضعف بصر و دمعه و رمد و منع نزله نافع

و مضر سپرز و مصلحش انيسون و حماما

و قدر شربتش از نيم مثقال تا يك درهم

و بدلش حضض هنديست و او عصارهء فيلى زهرج است

و در جميع افعال قويتر از حضض عربي است مگر در ردع و او سياه تر از نوعى مكى می باشد

و مصنوع از زرشك و افسنتين و امثال آن را استعمال نبايد كرد

و بدلش صندل سفيد و فوفل بالمناصفه است. کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص90


متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود

[pejuhesh237]

و قابض و رادع و محلل و مبرد و تحليل او كمتر از ردع او

و آشاميدن او جهة اورام باطنى و اسهال و قطع سيلان رطوبات و عرق

و احتباس خون و نفث الدّم سينه و سرفه و ادرار حيض و بواسير

و درد جگر و يرقان سياه و زحير و گزيدن سگ ديوانه

و حرارة گرده و التهاب و تشنگى

و حقنهء او جهة اسهال مزمن و قرحهء امعا و غرغرهء او جهة ورم حلق

و مضمضمهء او جهة تقويه لثه و قطور او جهة چرك گوش

و ضماد او جهة شقاق مقعد و داخس و تقوية موى و منع نزلات و اورام

و اكتحال او جهة جرب و حكه و سلاق و ضعف بصر و دمعه و رمد و منع نزله نافع

و مضر سپرز و مصلحش انيسون و حماما

و قدر شربتش از نيم مثقال تا يك درهم

و بدلش حضض هنديست و او عصارهء فيلى زهرج است

و در جميع افعال قويتر از حضض عربي است مگر در ردع و او سياه تر از نوعى مكى می باشد

و مصنوع از زرشك و افسنتين و امثال آن را استعمال نبايد كرد

و بدلش صندل سفيد و فوفل بالمناصفه است. کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص90


متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود

[pejuhesh237]

.