حبّ المحلب

[pejuhesh237]

بسم الله الرحمان الرحیم

[pejuhesh237]

Cerasus Mahleb

Prunus Mahleb، Padus Mahleb

فارسی: پيوند مريم،حبّ المحلب در طبرستان محلب نامند

هندى :كهيونى

عربی: محلب، شجره ادریس

یونانی:

انگلیسی: Mahleb cherry، Rockcherry

فرانسه: Cerisier odorant، Faux merisier، Mahleb، Bois de Saint Lucie

آلمانی: Weichselkirsche، Falsenkirsche

ایتالیائی: Legno di Santa Lucia، C.odorosa، C.canino، Ciliegio mahleb

[pejuhesh237]

دانه ايست با عطريه

و پوست بيرون او سرخ و درون او صلب و مغزش سفيد

و به قدر خلّر و درخت او خوشبو و قريب به درخت بطم

و زياده بر قدر قامتى برگش دراز و خوشبو و از برگ زردآلو كوچكتر و مايل به چترى .کتاب تحفه حکیم مومن- طبع قدیم-ص 80

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين تفاوت:


و چوب آن نيز خوش‌بو و لهذا قصار ان اهل نهاوند چوبدستي جهت كوبيدن ثياب از ان مى‌سازند تا بوى آن بمشام رسد و درست بماند

و گل آن سفيد و حب آن بسيار خوش‌بو و با تلخي و بر سر شاخهاى آن مى‌رويد و مدور بقدر جلبان كه خلر نامند

و بهندى متركابلي و و روغن آن را نيز مى‌كيرند

و بهترين آن تازۀ باليدۀ سنگين خوشبوى بسيار چرب آنست كه مغز آن در سفيدى مانند مرواريد باشد

و بدترين آن سياه کتاب مخزن الادویه طبع قدیم جلد یک ص 333


درختچه ای است پر شاخه که به حالت وحشی در جنگلهای کم درخت یا حاشیه جنگلها و اماکن نظیر آن،

بتفاوت در زمینهای آهکی و سیلیسی می روید.

از اختصاصات آن این است که برگهای بیضوی دراز، نوک تیز، دندانه دار و گلهای بسیار معطر،

سفید رنگ و مجتمع به صورت دسته ها ی 4 تا 8 تائی دارد.میوه آن کوچک، دارای طعم تلخ و به بزرگی یک نخود کوچک است.

Prunus padus
درختچه ای است که برگهای بیضوی نوک تیز و گلهای کوچک و بسیار معطر و مجتمع به صورت خوشه های پرگل در محور ساقه دارد.

بیشتر در اراضی سیلیسی، جنگلهای مرطوب، دره و تورب زارهای نواحی مختلف اروپا مانند فرانسه می روید.

میوه اش سیاه رنگ و به بزرگی یک نخود ..کتاب گیاهان دارویی علی زرگری جلد پنجم ص-223-222

[pejuhesh237]

و در جبال گرمسير يافت می شود و در طبرستان بسيار است کتاب تحفه حکیم مومن- طبع قدیم-ص 80


متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين تفاوت:

بدترين آن سياه آن منبت آن قلهاى كوه و بلاد سردسير و در ميزان مى‌رسد

و اكثر از آذربايجان و نهاوند مى‌آورند و روغن آن را نيز از انجا و انطاكي نوشته كه پوست آن ميعۀ يابسه است

و صاحب تحفه نوشته كه در كرم‌سير يافت مى‌شود و در لرستان بسيار است و آن را مهلب كويند .کتاب مخزن الادویه طبع قدیم جلد یک ص 333

اذربایجان: نزدیک قره داغ.لرستان: شتران کوه، قلعه رستم.

بختیاری: دماور در 3600 متری بیشه در ارتفاعات 1200 متری، درود.

همدان: کوه الوند.دره کرج، شهرستانک.

اسامی محلی: این درختچه در نواحی غربی ایران محلبئ در لرستان به ملحو موسوم است.کتاب گیاهان دارویی علی زرگری جلد پنجم ص223

[pejuhesh237]

از میوه تخمیر شده آن، نوعی کیرش بدست می آورند که به مصارف تهیه لیکور می رسد.

از چوب آن سابقا به عنوان معرق استفاده بعمل می آمده است.

قسمت مورد استفاده گیاه نیز، میوه، مغز دانه و چوب آن است

پزشکان قدیم، از له شده مغز دانه آن به صورت مالیدن، در رفع درد ناحیه کلیه و کمر استفاده بعمل می آوردند.

از مخلوط آن در عسل، جهت رفع قولنج های کبدی و کلیوی استفاده بعمل می آمده است

و چون مصرف مقادیر درمانی آن تعیین نگردیده

از این جهت به علت دارا بودن گلوکزید مولد اسید سیانیدریک باید به مقدار کم و در کمال احتیاط بکار رود.

Prunus padus

از پوست آن سابقا در طب عوام به عنوان مدر، معرق، مقوی معده و تب بر استفاده بعمل می آمده است.

برگ و گل آن نیز دارای لوروسرازین است و چنین شهرت دارد که اثر ضد تشنج ظاهر می نماید.

جوشانده جوانه ها و حتی برگ آن، به مصارفی شبیه لوریه سریز می رسد.

از میوه آن گاهی برای معطر ساختن مشروبات استفاده بعمل می آورند.این گیاه در ایران نیست.



کتاب گیاهان دارویی علی زرگری جلد پنجم ص 222

[pejuhesh237]

و در دويم گرم و خشك و برگ او در اول گرم و خشک کتاب تحفه حکیم مومن- طبع قدیم-ص 80


متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين تفاوت:

و خشكى آن كمتر از گرمي و با قوت محلله و مغريه و قابضه کتاب مخزن الادویه طبع قدیم جلد یک ص 333

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

و مبهّى و مدّر بول و حيض و مفتّح سدّهء گرده و مقوّى جگر و سپرز

و مسكن اوجاع باطنى و مفتت حصاة و مسمّن

و مخرج اقسام كرم و مليّن صلابتى كه از صدمه و ضربه باشد

و اخراج رطوبات سينه و شش و مفرّح و مقوّى حواس و جهة خفقان و درد كمر و پشت

و قولنج و غشى و با بادام و شكر مسمّن بدن و تقطير بول را نافع

و چون داخل نان كنند باعث سرعت انهضام او و رفع ضرر او

و مداومت به اغتسال در حمام مانع نزلات و به غايت مجرب دانسته‌اند

و طبيخ او جهة نقرس و طلاى او جهة کلف نافع و مضر دماغ و احشاى حارّه و مصلحش گلاب و رب ریبابس

و قدر شربتش از سه درهم است تا پنج درهم

و بدلش مغز بادام تلخ و چوب

و برگ او مقوّى بدن و جهة رفع رايحهء كريههء بدن و گريزاندن هوام و نگاهداشتن چوب او جهت قضاى حاجات

و بخور پوست او را بجهة گريزانيدن مجرب دانسته‌اند

و چون با سداب و مصطکى و قسط در روغن بجوشانند جهة فالج

و كزاز و لقوه و رعشه و مفاصل و اورام شرباً و طلاءً

و جهة جبر كسر و ضربه و سقطه به غايت مفيد است.کتاب تحفه حکیم مومن- طبع قدیم-ص 80

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

اعضاء الراس و الصدر و القلب و الغذاء و النفض مفرح و مقوى

خصوصا با ماء العسل جهت آنكه محلل رياح غليظه است

و در حبس اسهال دموى بهتر از گل مختوم الخواص نكاهداشتن آن در پارچۀ كبود

و بدستور بخور آن مبطل سحر و مداومت بخور آن موجب الفت متعاندين کتاب مخزن الادویه طبع قدیم جلد یک ص 334

[pejuhesh237]

و مبهّى و مدّر بول و حيض و مفتّح سدّهء گرده و مقوّى جگر و سپرز

و مسكن اوجاع باطنى و مفتت حصاة و مسمّن

و مخرج اقسام كرم و مليّن صلابتى كه از صدمه و ضربه باشد

و اخراج رطوبات سينه و شش و مفرّح و مقوّى حواس و جهة خفقان و درد كمر و پشت

و قولنج و غشى و با بادام و شكر مسمّن بدن و تقطير بول را نافع

و چون داخل نان كنند باعث سرعت انهضام او و رفع ضرر او

و مداومت به اغتسال در حمام مانع نزلات و به غايت مجرب دانسته‌اند

و طبيخ او جهة نقرس و طلاى او جهة کلف نافع و مضر دماغ و احشاى حارّه و مصلحش گلاب و رب ریبابس

و قدر شربتش از سه درهم است تا پنج درهم

و بدلش مغز بادام تلخ و چوب

و برگ او مقوّى بدن و جهة رفع رايحهء كريههء بدن و گريزاندن هوام و نگاهداشتن چوب او جهت قضاى حاجات

و بخور پوست او را بجهة گريزانيدن مجرب دانسته‌اند

و چون با سداب و مصطکى و قسط در روغن بجوشانند جهة فالج

و كزاز و لقوه و رعشه و مفاصل و اورام شرباً و طلاءً

و جهة جبر كسر و ضربه و سقطه به غايت مفيد است.کتاب تحفه حکیم مومن- طبع قدیم-ص 80

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

اعضاء الراس و الصدر و القلب و الغذاء و النفض مفرح و مقوى

خصوصا با ماء العسل جهت آنكه محلل رياح غليظه است

و در حبس اسهال دموى بهتر از گل مختوم الخواص نكاهداشتن آن در پارچۀ كبود

و بدستور بخور آن مبطل سحر و مداومت بخور آن موجب الفت متعاندين کتاب مخزن الادویه طبع قدیم جلد یک ص 334



[دهن حبّ المحلب‏]

دهن حبّ المحلب كزاز و فالج و رعشه و اوجاع مفاصل و ضربه و سقطه و جبر كسر و اورام شربا و تدهينا و طلاء مفيد و كرم و خشك در دويّم است‏

صنعت آن‏

مانند حب البان است و مركب آن با سداب و مصطكى و قسط كه بدستور كوبيده در آب شش وزن آن بخيسانند

پس بجوشانند تا بربع رسد صاف نموده بوزن آن روغن كنجد تازه داخل نموده مرتب نمايند و بكار برند.قرابادين كبير ؛ ص955

[pejuhesh237]

عنوان مقاله: فيتوشيمي و خاصيت ضدباکتريايي عصاره دانه محلب سياه (Monechmaciliatum)

هدف از مطالعه حاضر تعيين اثرات بازداندگي دانه هاي پودر شده محلب سياه به عنوان

يک گياه دارويي سنتي آفريقا که جهت درمان ناراحتي هاي تنفسي، آلرژي و سرماخوردگي استفاده مي شده است.

روش تحقيق: انواع عصاره هاي دانه محلب سياه که با روش ها و حلال هاي مختلف استخراج شدند

در شرايط آزمايشگاهي عليه رشد باکتري ها و قارچ ها عامل عفونت هاي تنفسي مورد بررسي قرار گرفتند.

نتايج و بحث: باکتري کلبسليا پنومانيا حساسيت زيادي به عصاره هيدروالکلي محلب به دست آمده

به روش خيساندن يا ماسراسيون به نبست 70 درصد اتانول و 30 درصد آب و عصاره آبي از خود نشان داد.

استافيلوکوکوس آرئوس حساسيت متوسطي به عصاره هيدروالکلي محلب به دست آمده

به روش خيساندن يا ماسراسيون به نبست 70 درصد اتانول و 30 درصد آب داشت.

پزودوموناس آئروژننوزا به تمامي عصاره از خود مقاومت نشان داد.

در کل تمامي قارچ ها به عصاره هاي گياه مورد بررسي از خود مقاومت نشان دادند.

مهمترين ترکيبات فيتوشيمي شناسايي شده در عصاره بذر محلب شامل تري ترپن ها، تانن، فلاونوئيد و آنتراکوئينون ها بودند.

نتايج آزمايش تا حدودي استفاده سنتي از گياهان را براي درمان عفونت هاي تنفسي تاييد مي کند.

توصيه كاربردي/ صنعتي: عصاره هاي حاصل از دانه محلب سياه مي تواند براي پيشگيري

و درمان بيماري هاي ناشي از عفونت هاي تنفسي بر اثر دو باکتري کلبسليا پنومانيا و استافيلوکوکوس آرئوس مفيد باشد.پایگاه علمی اطلاعات جهاد دانشگاهی