خثو

[pejuhesh237]

بسم الله الرحمان الرحيم

[pejuhesh237]

تحفه حكيم مومن
خثو
به لغة اهل ختا به معنى بزرك و به دستور خان و خثو مترادفند
و آن اسم مرغيست كه به فارسى رخ نامند و به قدر كرگدنى و از آن بزرگتر می باشد
و طعمهء او اكثر اوقات فيل است و در بلاد ما بين زنج و چين يافت می شود و از استخوان بيشانى او جهة ملوك قدح مي سازند
و خاصيت او آنست كه چون بر بالاى طعام مسموم گذارند عرق كند و همچنين است ساير استخوان او
و امين الدوله گويد كه آن شاخ آهوى مشك دار است
و همين اثر را از براى او بيان نموده و گويد جهة اسهال نيز بغايت نافع است
و مؤلف تذكره گويد كه در سراندیب يافت می شود
و خوردن بيضهء او بقدر ده درهم جهة حكه و جرب و سدهء جكر نافع
و به خور استخوان او باعث افاقهء مصروع است و ذبل او جهة رفع اثار و سنگدان او جهة بواسير ضماداً مفيد است.

كتاب تحفه حكيم مومن-طبع قديم-ص 99