خشخاش بستانى

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

.در شيرۀ ترياك اكساليك اسيد وجود دارد. در ترياك حدود  ٢۵  نوع آلكالوئيد يافت مى‌شود كه مهمترين آنها عبارت‌اند از: مرفين   ، كودئين ،

تبائين   [«تبائين يك باز قوى و بسيار سمى است»، ناركوتين ، نارسئين   و پاپاورين [كه باز ضعيف و كمى سمى است].

ترياك هيچ‌گونه تأثيرى در پايين آوردن مقدار قند خون در بيمارى قند ندارد.

ترياك مقدار آلبومين  ٨ را كاهش مى‌دهد. مقدار مرفين در قسمتهاى مختلفۀ گياه به شرح زير است:

 ٣۵ / ٠  درصد در كپسول، ١۵ / ٠  درصد در ساقۀ گياه، ٢ / ٠  درصد در بقيۀ اندام گياه و روى هم  ٢۵ / ٠  درصد در تمامى گياه.

در كپسول بدون تخم يعنى در كپسولى كه دانه‌ها از آن خارج شده باشد در حدود  ٣۵ / ٠  درصد مورفين وجود دارد.

در كپسولهاى خشك‌شده، ٣٨٨ / ٠  درصد مورفين، ٠٠١ / ٠  درصد كدئين، ٣٣۵ / ٠  درصد پاپاورين و  ٢۴٧ / ٠  درصد ناركوتين يافت مى‌شود.

معمولا در حدود  ۴٠  درصد از ترياك خشك‌شده را آلكالوئيدها تشكيل مى‌دهند كه  ۵ / ١٠ - ۵ / ٩  درصد آن مورفين و  ۵ / ٢ - ۵ / ١  درصد آن كدئين مى‌باشد.

عصارۀ آبى آن علاوه بر آلكالوئيدها داراى تركيبى به فرمول خام  ۴ -HOC ۶ H ۴ CHO ، وانيلين 9، وانيليك اسيد  ١٠ ،

پى-هايدروكسى‌ستيرن 11، فوماريك اسيد  ١ ، دى-ال-لاكتيك اسيد  ٢ ، بنزيل الكل  ٣ ،  ۴ -HOC ۶ H ۴ CH: COOH ،

و  ۴ -HOC ۶ H ۴ COOH ، ٢ -هايدروكسى سينكونى‌نيك اسيد   ، فتاليك اسيد   ، همى‌پى‌نيك اسيد   ،

ام-همى‌پى‌نيك اسيد  ، مكونين، يك تركيب معطر و. . . مى‌باشد.

در تخمهاى خشخاش كمى پاپاورين و مورفين مى‌باشد.

در ساير اعضاى گياه مقدارى كودئين و مورفين وجود دارد. مقدار مورفين در آلت نر گل خشخاش بيش از تمامى گل مى‌باشد.

مقدار مورفين در موقع سبزى گرز خشخاش زياد است و بتدريج كه خشك مى‌شود مقدار آن كم مى‌شود.

در كپسول خشخاش در حدود  ٠۵ / ٠  درصد ناركوتين موجود است

مقدار آلكالوئيدها در ترياك خيلى متغير است و بسته به محل رويش و اقليم، روش پرورش و واريته متفاوت مى‌باشد.

مقدار مورفين از  ٣  تا  ٢٣  درصد تغيير مى‌كند.

مقدار ناركوتين از  ٢  تا  ٨  درصد تغيير مى‌كند.

مقدار كودئين از  ٣ / ٠  تا  ٣  درصد تغيير مى‌كند.

مقدار تبائين از  ٢ / ٠  تا  ۵ / ٠  درصد تغيير مى‌كند.

مقدار پاپاورين از يك درصد كمتر است.

مقدار نارسئين از  ١ / ٠  تا  ۴ / ٠  درصد تغيير مى‌كند.

بررسى‌هاى ديگرى نشان مى‌دهد كه مقدار مورفين در ريشۀ گياه  ٠٣ / ٠  درصد

و در ساقه‌ها  ٠۵ / ٠  درصد و در برگها  ٠۴۵ / ٠  درصد و در گرز خشخاش با تخم  ١١ / ٠  درصد مى‌باشد

از دانۀ خشخاش بخصوص دانۀ خشخاش سياه كه مخصوص روغنگيرى است و گياه آن را خشخاش اسود يا خشخاش برى يا به

فرانسوى Oeillette گويند، روغن ثابتى گرفته مى‌شود.

براى اين كار پس از برداشت گياه گرزهاى آن را چيده و خشك مى‌كنند و روى پارچه‌هاى برزنتى پهنى مى‌كوبند

و از هر هكتار زراعت خشخاش در حدود  ۵ / ١ - ١  تن تخم خشخاش به دست مى‌آيد.

از تخم خشخاش با فشار اول كه سرد است و حرارت داده نمى‌شود در حدود  ٣۵  درصد روغن خشخاش گرفته مى‌شود.

روغن خشخاش روغنى خوش‌رنگ، به رنگ سفيد كمى زرد و خوش‌طعم است.

در  ١٨  درجۀ سانتى‌گراد سفت مى‌شود. پس از اينكه روغن فشار اول يا روغن سرد گرفته شد،

باقيمانده و تفاله را مجددا حرارت مى‌دهند روغن فشار دوم از آن به دست مى‌آورند كه بيشتر در صابون‌سازى مصرف دارد.

روغن خشخاش داراى حدود 65 درصد لينولئين  ١ ، ٣٠  درصد اولئين و  ۵  درصد لينولنين است.

روغن خشخاش به‌طور عمده مصرف خوراكى دارد ولى در داروسازى نيز مصارف وسيعى دارد

و براى تهيۀ پمادها، روغنها مانند روغن كاموميل   ، پماد ضد خارش آنتى‌پسوريك و ساير مصارف به كار مى‌رود. کتاب معارف گیاهی میر حیدر جلد 3 ص 244