جامون

[pejuhesh237]

بسم الله الرحمان الرحیم

[pejuhesh237]

جامون
بفتح اول و الف و ضم ميم و سكون واو و نون و بعضى بدون واو و فتح ميم مى‏نامند

فارسی:

عربی:

یونانی:

انگلیسی:

فرانسه:

آلمانی:

ایتالیائی

[pejuhesh237]

ميوه هنديست درخت آن بسيار بزرك بقدر كردكان و از ان بزركتر

و برك آن اندك باريك و بلند تا بيك شبر و سبز تيره

و شكوفه آن سفيد و بسيار ريزه و ميوه آن شبيه بانكور سياه و اندك طولاني و بعضى بزرك‏تر از ان

و رنك ظاهر و باطن آن بنفش و باغي و صحرائي مى‏باشد صحرائي ثمر ان كوچك

و تخم آن بزرك و كم ‏آب و ترش و با عفوصت بسيار و باغي نيز دو صنف است

يكي ثمر آن بزرك باليده بسيار شاداب چاشنىدار و تخم آن كوچك و با عفوصت كمي و اين را راى‏جامون نامند

و صنف دوم در اوصاف‏ مذكوره بدين مرتبه نيست‏.

و يك نوع آن را كلاب جامون مى‏نامند مخصوص بنكاله است تمام در هند و دكهن جاى ديكر نمى‏شود

و آن اندك مدور و شيرين و بعضى اندك آبدار و خوش‏بو شبيه برايحه كلاب كويا كه در كلاب پرورده شده

و در جوف بعضى يكدانه و بعضى دو دانه و بعضي سه دانه بهم پيوسته و مغز آن سبز رنك

و درخت اين ببزركي درخت نوع اول نمى‏شود و اكثر پراكنده مى‏باشد

و برك هاى اين نيز در طول و عرض از ان كمتر و اندك عريضتر و نازك‏تر و سبز روشن.کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 291-292

[pejuhesh237]

بنكاله و هند.کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 292

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

سرد در آخر دوم و خشك در سوم‏

نوع دیگر:معتدل مائل ببرودت و يبوست‏ کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 292

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

حابس اسهال صفراوى و مقوى معده و كبد حارين و مطفي حدت دم و صفرا

و غرغره و مضمضه آن بجهت خناق و قلاع حار و استحكام لثه

و خوردن آن جهت حبس اقسام اسهالات و تسكين حرارت معده و كبد و حدت صفرا و تشنكي و تحريك اشتها و باه محرورين

و جهت ذيابيطس مفيد و طلاى ثمر رسيده آن جهت داء الثعلب نافع و روياننده موى آنست در چند مرتبه

و نقوع ريشهاى باريك بيخ آن

و بيخهاى باريك نازك آن بمقدار دو توله نيمكوفته شب در آب خيسانيده صبح ماليده صاف نموده بياشامند

تا مدت بيست روز و يا چهل روز مغز تخم كهنه آن با مغز تخم كهنه انبه و هليله بريان كرده جهت اسهال مزمن مجرب

و ذرور برك خشك آن جهت استحكام لثه مفيد

و ناشتا خوردن آن مضر بسبب ثوران آن صفرا را و مضر معده و دير هضم

مصلح آن نمك كه آن را شسته و نمك بران پاشيده زمانى بكذارند پس تناول نمايند

آشاميدن افشره آنكه آب آن را كرفته صاف نموده قدرى آب و نبات بقدر آنكه طعم آن را نيكو كرداند داخل كرده بياشامند

و شراب آن نيز كه آب آن را صاف نموده با قدرى نبات يا قند كه طعم آن را چاشنى‏دار كرداند

بآتش ملايم طبخ نمايند تا انكشت پيچ كردد در افعال مذكوره بهتر از اكل ثمر پخته آن است

و آهن و يا فولاد را چون براده نموده در آب برك آن بريزند و در آفتاب بكذارند كشته نرم و سبك كردد

به حدى كه جوش خورده بالاى آن آيد و اكر مكرر در آب برك آن تربيت نمايند پس شسته استعمال كنند بهتر است

و خوردن اين آهن يا فولاد كشته جهت تقويت اشتها و رفع اسهال مزمن و استسقا و بواسير و امثال اينها نافع

نوع دیگر:مفرح قلب و دماغ و مقوى معده و كبد حار و نفاخ است و تخم آن با عفوصت و قابض و رادع‏ کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 292

[pejuhesh237]

حابس اسهال صفراوى و مقوى معده و كبد حارين و مطفي حدت دم و صفرا

و غرغره و مضمضه آن بجهت خناق و قلاع حار و استحكام لثه

و خوردن آن جهت حبس اقسام اسهالات و تسكين حرارت معده و كبد و حدت صفرا و تشنكي و تحريك اشتها و باه محرورين

و جهت ذيابيطس مفيد و طلاى ثمر رسيده آن جهت داء الثعلب نافع و روياننده موى آنست در چند مرتبه

و نقوع ريشهاى باريك بيخ آن

و بيخهاى باريك نازك آن بمقدار دو توله نيمكوفته شب در آب خيسانيده صبح ماليده صاف نموده بياشامند

تا مدت بيست روز و يا چهل روز مغز تخم كهنه آن با مغز تخم كهنه انبه و هليله بريان كرده جهت اسهال مزمن مجرب

و ذرور برك خشك آن جهت استحكام لثه مفيد

و ناشتا خوردن آن مضر بسبب ثوران آن صفرا را و مضر معده و دير هضم

مصلح آن نمك كه آن را شسته و نمك بران پاشيده زمانى بكذارند پس تناول نمايند

آشاميدن افشره آنكه آب آن را كرفته صاف نموده قدرى آب و نبات بقدر آنكه طعم آن را نيكو كرداند داخل كرده بياشامند

و شراب آن نيز كه آب آن را صاف نموده با قدرى نبات يا قند كه طعم آن را چاشنى‏دار كرداند

بآتش ملايم طبخ نمايند تا انكشت پيچ كردد در افعال مذكوره بهتر از اكل ثمر پخته آن است

و آهن و يا فولاد را چون براده نموده در آب برك آن بريزند و در آفتاب بكذارند كشته نرم و سبك كردد

به حدى كه جوش خورده بالاى آن آيد و اكر مكرر در آب برك آن تربيت نمايند پس شسته استعمال كنند بهتر است

و خوردن اين آهن يا فولاد كشته جهت تقويت اشتها و رفع اسهال مزمن و استسقا و بواسير و امثال اينها نافع

نوع دیگر:مفرح قلب و دماغ و مقوى معده و كبد حار و نفاخ است و تخم آن با عفوصت و قابض و رادع‏ کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 292

[pejuhesh237]

.