بل

[pejuhesh237]

بسم الله الرحمان الرحیم

[pejuhesh237]

بل به لغة هندى اسم خيار هنديست ، به هندى آن را كچرى و به لغت اهل بنكاله كر مى‌

فارسی:

عربی:قثاء الهند ، بل

یونانی:

انگلیسی:Golden apple ، Marmelos

فرانسه:Bel lndien ،Bela Indien

آلمانی:Schleimapfelbaum

ایتالیائی:Bela indiana

[pejuhesh237]

بزرگتر از خيار كبر و تخم تلخ و مغزش چرب و پوست ثمرش سياه

و اندرون او سفيد مايل بزردى و مستعمل تخم اوست.کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص54

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين تفاوت:

آنچه حكيم مير محمد مومن نوشته كه تخم آن تلخ و مغز آن چرب و پوست ثمر آن سياه و اندرون آن سفيد مائل بزردى است

مؤلف كويد هيأت كچرى نه چنين است بلكه تخم آن چنان است و پوست ثمر آن در خامى سبز و بعد رسيدن زرد مخطط به سبزى

و بعضى زرد يكرنك و لحم آن در خامى تلخ و بعد رسيدن اندك ترش مى‌كردد و بسيار خوش‌بو مى‌باشد

و جهت خوشبوئى آن را نزد خود نكاه مى‌دارند و بجاى دستنبويه است

و نبات آن شبيه بنبات خيار و شاخ هاى اين باريكتر و برك اين كوچكتر و نازك و نرم بى‌زغب

و اسحق بن عمران نوشته كه بل دانۀ است سياه در خلقت شبيه بدر و بزركتر از ان سر آن تيز و در داخل آن مغزى چرب و آن مستعمل
کتاب مخزن الادویه طبع قدیم جلد یک ص 235

[pejuhesh237]

و از بلاد هند آورند.کتاب مخزن الادویه طبع قدیم جلد یک ص 236

[pejuhesh237]

.هيج جزء آن سمي نيست
و يحتمل كه بيل خشك قطعه‌قطعه نموده باشد چنانچه معمول عطاران اهل هند است كه قطعه‌قطعه نموده خشك كرده مى‌فروشند کتاب مخزن الادویه طبع قدیم جلد یک ص 236

[pejuhesh237]

طبيعت تخم ان : در آخر دويم گرم و خشك کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص54
متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

و با قوهء قابضه و مقوى احشا

و محلل صلابات عصب و جهة فالج و لقوه و ساير امراض بلغمى و بواسير و رياح و رطوبات غريبه

و با جوارشات جهة تحليل رياح بواسير و غير آن نافع

و قابض طبع و مبهّى و بخور او جهة بواسير بسيار مفيد

و قدر شربتش تا يك مثقال و مصدّع محرورين و مصلحش گشنيز است

و مؤلف اختيارات بديعى بل و شل و قل را اجزاى يك ثمره دانسته و نه آنچنان است. کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص54

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

و لحم آن كويند بسيار محلل و هاضم است به حدى كه چون قدرى از ان را با كوشت طبخ نمايند

بزودى پخته و خوش‌بو و هاضم مى‌كردد و معمول اكثر طباخان اهل شاهجهان‌آباد است

و بجهت انهضام طعام و تحليل رياح و قولنج ريحى بسيار نافع و مجرب چون خشك نموده سفوف سازند

و با اندك آب كرم بنوشند و يا با ادويۀ مناسبۀ ديكر تركيب نمايند از قبيل جوارشات و يا معاجين و يا سفوفات کتاب مخزن الادویه طبع قدیم جلد یک ص 235

[pejuhesh237]

و با قوهء قابضه و مقوى احشا

و محلل صلابات عصب و جهة فالج و لقوه و ساير امراض بلغمى و بواسير و رياح و رطوبات غريبه

و با جوارشات جهة تحليل رياح بواسير و غير آن نافع

و قابض طبع و مبهّى و بخور او جهة بواسير بسيار مفيد

و قدر شربتش تا يك مثقال و مصدّع محرورين و مصلحش گشنيز است

و مؤلف اختيارات بديعى بل و شل و قل را اجزاى يك ثمره دانسته و نه آنچنان است. کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص54

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

و لحم آن كويند بسيار محلل و هاضم است به حدى كه چون قدرى از ان را با كوشت طبخ نمايند

بزودى پخته و خوش‌بو و هاضم مى‌كردد و معمول اكثر طباخان اهل شاهجهان‌آباد است

و بجهت انهضام طعام و تحليل رياح و قولنج ريحى بسيار نافع و مجرب چون خشك نموده سفوف سازند

و با اندك آب كرم بنوشند و يا با ادويۀ مناسبۀ ديكر تركيب نمايند از قبيل جوارشات و يا معاجين و يا سفوفات کتاب مخزن الادویه طبع قدیم جلد یک ص 235

[pejuhesh237]

.