برزقطونا

[pejuhesh237]

بسم الله الرحمان الرحیم

[pejuhesh237]

برزقطونا

نام علمى Plantago psyllium L.

و مترادفهاى آن P. Psylla St. Lag. و P. sicula Pers.

فارسی: اصفهان اسپرزه و در شيراز بنكو نامند و شكم دريده نيز ، «اسفرزه» ، «اسفيدش» ، «اسفيوس» و در هندى نيز بدين نام مشهور است «اسپغول» و «اسپغل» و به تركي قارني باروق نامند

عربی:«برزقطونا» و «حشيشة البراغيث» و «اسپغول»

یونانی:فسليون بمعني برغوثي يعنى شبيه ببرغوث

انگلیسی:Psyllium ، Fleawort و Fleaseed

فرانسه:Psylle ، Psyllium و Herbe aux puces

آلمانی:FLOHSAMENKRAUT-PSYLIENKRAUT-FLOHKRAUT

ایتالیائی:PSILIO-PULICARIA

[pejuhesh237]

سفيد و سرخ و سياه می باشد و بهترين او سفيد و زبونترين او سياه است

و شكوفهء هر يك به رنگ اوست کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص47

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

گياهى است كوچك نهايت تا بيك ذرع و برك آن باريك و بلند فى الجمله شبيه بكندنا

و كياه برنج و از ان باريك‌تر و كوچكتر و از بيخ آن ساقهاى باريك برمي‌آيد

و بر سر آنها خوشۀ مانند خوشهاى كندم و بالاى آن غلافى

و در جوف آن تخمهاى آن و در تابستان مى‌رسد

و سه صنف مى‌باشد يكى سفيد و اين بهترين اصناف است خصوص باليدۀ آنكه در آب ته‌نشين كردد

و دوم سرخ رنك و اين ضعيف‌تر از ان است در نفع و بعضى اين را بهتر مى‌دانند

و سوم سياه كه بدترين همه است و انطاكي نوشته كه سفيد آن در مصر بسيار است

و سرخ آن را از برليس كه نام موضعي است معروف از مصر مى‌آورند و لهذا آن را برليسيا نامند منسوب بدان

و سياه آن را صعيدى نامند نيز بدان جهت كه از صعيدا على مى‌آورند و شكوفۀ هريك برنك آن است کتاب مخزن الادویه طبع قدیم جلد یک ص 216
گونه‌هاى ديگر از اين خانواده كه از نظر خواص كم‌وبيش مشابه اسفرزه هستند، به شرح زير مى‌باشند.

 ١ . Plantago ramosa) Gilib. (Asch. ، اين‌گونه در سواحل شنى غازيان مى‌رويد و معمولا اين گياه با تخم اسفرزه مخلوط و فروخته مى‌شود.

 ٢ . Plantago ovata Forsk. ، گياهى است يكساله با ساقۀ لخت كوتاه كمى پوشيده از كرك، كپسول ميوۀ آن با خانه‌هايى كه در هر خانه يك دانه قرار دارد.


از نظر خواص مشابه اسفرزه است و مانند اسفرزه در همان موارد مصرف مى‌شود.

3. Plantago amplexicaulis Cav. . اين گياه يكساله است و تقريبا بدون ساقه است و برگهاى آن پوشيده از كرك مى‌باشد.

در كپسول ميوۀ آن در هر خانه دو عدد دانه است.کتاب معارف گیاهی میر حیدر جلد6 ص 345

[pejuhesh237]

. اين‌گونه در نواحى گسترده‌اى در شمال ايران در دشت گرگان، در گيلان بين منجيل

و پاچنار در راه بين قزوين و رشت، در رودبار و بين چالوس و رشت

و بعلاوه در لرستان، كردستان، بختيارى، اصفهان در ايلام، پشت‌كوه، مهران

و در شوش و در فارس در تخت جمشيد و لار و در كرمان نزديك بم، مسجد سليمان و بوشهر ديده مى‌شود.

در هند در پنجاب و پيشاور مى‌رويد. کتاب معارف گیاهی میر حیدر جلد 6 ص 343

گونه‌هاى ديگر از اين خانواده كه از نظر خواص كم‌وبيش مشابه اسفرزه هستند، به شرح زير مى‌باشند.

 ١ . Plantago ramosa) Gilib. (Asch. ، اين‌گونه در سواحل شنى غازيان مى‌رويد

 ٢ . Plantago ovata Forsk. : نامهاى محلى اين‌گونه در بلوچستان «خاردانيچك» ، «ايسابغول» ، «شكم‌پاره» و «سنگ‌پاره» مى‌باشد.

اين گياه در رستم‌آباد و بين رستم‌آباد و رودبار، در اهواز، شوشتر، جزيرۀ هرمز و در بلوچستان ديده مى‌شود.

به هندى اين گياه را «ايسپغول» و در بمبئى «ايسابغول» نامند.

3. Plantago amplexicaulis Cav. : در ايران در بوشهر در دالكى با نام محلى «دانيچ» ديده مى‌شود و در شوش و در بلوچستان نيز با

نام محلى «دانيچ» و در سواحل شنى بندرعباس ديده مى‌شود.

اين گونه نيز در هند به زبان اردو «ايسپغول» ناميده مى‌شود

مؤلف فلورا ايرانيكا معتقد است كه در ايران دو تحت گونه يكى با نام گونۀ اصلى

و ديگرى به نام P. amplexicaulis sub bauphula) Edg. (Rech. در مناطق غربى و جنوبى ايران يافت مى‌شود. کتاب معارف گیاهی میر حیدر جلد 6 ص 345

[pejuhesh237]

چنانچه روايت ميكنند ، حضرت مسيح(ع) بن مريم به عارضه چشم مبتلا شد، از بی بی مريم مادرش خواهش نمود تا به چشمان او چند قطره لعاب اسفرزه بريزد.

وقت چكاندن لعاب اسفرزه حضرت عيسی(ع) چشمان خود را بست، حضرت مريم فرمود: از يك طرف هدايت چكاندن دوا را ميدهی،

و از جانب ديگر چشمان خود را می بندی حضرت مسیح(ع) فرمود: راست ميگوئيد مادر، طبابت من نتيجه علم است كه يقين دارم

مفيد است ،ولی ترسم غريزه بشری من است.
پوسته دانه اسفرزه به عنوان فیبر در درمان دیابت نیز مفید است

و در زمینه استفاه از این گیاه دارویی و همچنین گیاهان دارویی دیگر نیز نباید خود درمانی کرد

بلکه با پزشک باید مشاوره کرددر غیر این صورت فرد به مسمومیت دارویی به شکل های سردرد و تهوع مبتلا می شود .

در هند از تخم اسفرزه بعنوان مبرّد و خنك‌كننده، مدّر و در مواردى كه غشاهاى مخاطى گوارشى روده‌ها


و همچنين مخاطهاى مجارى ادرار و تناسلى ملتهب شده باشد، مصرف مى‌شود.

بعلاوه در موارد يبوست و ديسانترى و اسهال ساده نيز تجويز مى‌شود.

تخم اسفرزه يا اسپرزه : در اروپا لعاب تخم اسپرزه را به‌طور كحل به چشم مى‌مالند، بسيار مفيد است.کتاب معارف گیاهی میر حیدر جلد 6 ص 345
در صنعت از لعاب اسفرزه، برای آهار دادن پارچه ها استفاده ميكنند.

از برگ گیاه اسفرزه در طب عوام به عنوان التیام دهنده زخم و جراحات استفاده به عمل میاید.

از دانه گیاهان مذکور در رفع یبوست های مقاوم و نزله های مزمن و دیسانتری و اسهالهای ساده درمان بیماریهای مختلف ناشی

از التهاب کلیه مثانه و هم چنین در خون امدن از ریه استفاده به عمل می اید. کتاب گیاهان دارویی دکتر علی زرگری

[pejuhesh237]

و در سيم سرد و در دويم تر کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص47
متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

و سرخ آن تر در اول و سياه آن با يبوست کتاب مخزن الادویه طبع قدیم جلد یک ص 216

[pejuhesh237]

سیاه : اجتناب از خوردن او اولى است

ده درهم كوبيدهء او كشنده است. کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص47

توجه شود كه در استعمال داخلى هيچ‌گاه نبايد تخم اسپرزه كوبيده شود، زيرا اگر كوبيده شود و خورده شود خطرناك است

و خوردن در حدود  ۴٠  گرم تخم اسپرزه كوبيده شده موجب سرد شدن بدن و تخدير و تنگى نفس و آشفتگى

و سرانجام منجر به غشى و توقف نبض و پس از مدتى احتمالا منجر به مرگ مى‌شود.

در اين قبيل مسموميتهاى ناشى از خوردن اشتباهى اسپرزه بايد فورا به پزشك مراجعه كرد

و تا رسيدن به پزشك بايد موجبات برگرداندن و استفراغ آن را با خوردن داروهاى قى‌آور گرم نظير آب عسل و نمك و يا ساير داروها فراهم نمود
مقدار و نحوۀ مصرف

به عنوان مليّن و براى كنترل كلسترول يك قاشق مربّاخورى تخم اسفرزه  ٣  بار در روز با غذا و با مقدار زيادى آب خورده شود.

اسفرزه بى‌بو و بى‌طعم است ولى شكل ظاهر آن مطلوب نيست. اسفرزه به كودكان زير دو سال نبايد داده شود.

نكات احتياطآميز در مصرف اسفرزه

به عنوان مليّن و كاهندۀ كلسترول و احتمالا پيشگيرى سرطان، اسفرزه فى نفسه نقشى ندارد بلكه خاصيت ورم كردن و توليد لعاب زياد آن است كه اين آثار را ايجاد مى‌كند.

پس اگر اسفرزه خورده شود و به قدر كافى آب زياد خورده نشود، روده‌ها ورم كرده و چون آب مدفوع كاملا جذب مى‌شود برعكس، انتظار خروج مدفوع متعسر مى‌شود

. پس فراموش نشود كه با اسفرزه بايد آب زياد خورده شود.

در برخى اشخاص اسفرزه ايجاد الرژى مى‌كند پس اشخاصى كه اشكال تنفسى آلرژيك دارند و پس از خوردن اسفرزه اين مشكل براى آنها ايجاد مى‌شود

بايد از خوردن اسفرزه اجتناب كنند و اگر ندانسته خوردند و ناراحت شدند، فورا به پزشك مراجعه نمايند.

با اينكه يبوست ناراحتى عمومى زنان باردار است ولى مع هذا زنان باردار بايد از خوردن اسفرزه نظير ساير مليّنها پرهيز كنند

و براى رفع يبوست از ساير خوراكى‌هاى غنى از فايبر و الياف گياهى مانند سبزيها، دانه‌هاى غلات، نان سبوس‌دار و. . . استفاده كنند.

اسفرزه بايد در حد مجاز توصيه شده و با مشورت پزشك و كارشناس گياه‌درمانى خورده شود و اگر پس از خوردن كوچكترين ناراحتى معده و يا اسهال ايجاد شد،

مصرف آن كاهش يابد يا قطع شود و پزشك در جريان گذارده شود. .کتاب معارف گیاهی میر حیدر جلد6 ص -350 -345

[pejuhesh237]

و سفيد او مسكن عطش و حرارة و با قوة محلله و ملين طبع

و بو دادهء او قابض و جهة تبهاى حاره و غليان خون و خشونت سينه

و حلق و زبان و علل صفراوى و ذات الجنب و امراض دموى و اخلاط سوخته

و سرفه و مغص و قرحهء امعأ و زحير

و ضماد او با روغن گل سرخ و سركه جهة درد مفاصل و نقرس حار

و نرم کردن اورام ظاهرى و خنازير و ورم صلب و جمره و حمره

و با آب دهن جهة دمل مجرب و با روغن بنفشه جهة درد سر حار

و ترطيب دماغ و اعضا و شق شدن موى و دراز كردن آن

و ضماد كوبيدهء او كه با مثل او روغن گل و پوست خشخاش پخته باشند

جهة اورام حاره و تسكين درد آن مجرب و مضعف عصب

و مفسد اشتها و مصلحش عسل و سكنجبين عسلى

و قدر شربتش از دو درهم تا ده درهم و بدلش در تبريد خرفه

و در نضج تخم كتان و در سرفه و خشونت خلق و امثال آن به دانه . کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص47
متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

و آشاميدن سفيد آن دفع يبوست امعا حادث از صفرا و شرب ادويۀ حاره

و بدستور لعاب آن بتنهائي و يا با روغن بادام جهت امراض مذكوره و برسام

و تسكين عطش و تليين طبيعت صاحب برسام

و چون بياشامند مقدار دو درهم و نيم تا سه درهم خيسانيدۀ آن در آب كرم تا اينكه لعاب و لزوجت ان زود برآيد با شكر سفيد

و يا سكنجبين جهت تليين و اسهال مفيد

و آشاميدن مطبوخ آن در آب نيمكرم جهت درد سينۀ حار مفيد كه در آب بجوشانند و بياشامند و چون بريان نمايند

و بروغن كل سرخ چرب نمايند و بنوشند جهت رفع اسهال و قبضيت شكم

و با روغن بادام شيرين جهت رفع سحج صبيان و تسكين مغص و زحير

و زائل كردانيدن غم كه سبب آن احتراق صفرا باشد نافع

و چون بكوبند و بر بدن بمالند بدن را نيكو نرم و فربه كرداند و لاغرى حادث از كرمي را ببرد

و كفته‌اند بزر قطوناى كوبيده را نبايد آشاميد كه قاتل است و وجه آن را بعضى حدت تخم آن

و بعض چسپيدن آن بسطوح باطنيه و تقرح آن كفته‌اند

و چون كسى مقدار ده درم از كوبيدۀ آن را بياشامد كويند اولا بدن او سرد كردد

و خدر و استرخا و غم و كرب و غثيان و ضيق النفس او را حادث كردد پس غشى و سقوط نبض و موت

و علاج آن قئ فرمودن بماء العسل حار و نمك و بوره چند مرتبه

و خورانيدن زردۀ تخم‌مرغ نيمبرشت و اسفيدباجات با فلفل و نعناع و فوتينج

و خورانيدن مثلث است بدل بزرقطونا در تليين طبيعت و خشونت سينه و حلق و سرفه بهدانه و در تبريد و ترطيب تخم خرفه کتاب مخزن الادویه طبع قدیم جلد یک ص 217

[pejuhesh237]

و سفيد او مسكن عطش و حرارة و با قوة محلله و ملين طبع

و بو دادهء او قابض و جهة تبهاى حاره و غليان خون و خشونت سينه

و حلق و زبان و علل صفراوى و ذات الجنب و امراض دموى و اخلاط سوخته

و سرفه و مغص و قرحهء امعأ و زحير

و ضماد او با روغن گل سرخ و سركه جهة درد مفاصل و نقرس حار

و نرم کردن اورام ظاهرى و خنازير و ورم صلب و جمره و حمره

و با آب دهن جهة دمل مجرب و با روغن بنفشه جهة درد سر حار

و ترطيب دماغ و اعضا و شق شدن موى و دراز كردن آن

و ضماد كوبيدهء او كه با مثل او روغن گل و پوست خشخاش پخته باشند

جهة اورام حاره و تسكين درد آن مجرب و مضعف عصب

و مفسد اشتها و مصلحش عسل و سكنجبين عسلى

و قدر شربتش از دو درهم تا ده درهم و بدلش در تبريد خرفه

و در نضج تخم كتان و در سرفه و خشونت خلق و امثال آن به دانه . کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص47
متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

و آشاميدن سفيد آن دفع يبوست امعا حادث از صفرا و شرب ادويۀ حاره

و بدستور لعاب آن بتنهائي و يا با روغن بادام جهت امراض مذكوره و برسام

و تسكين عطش و تليين طبيعت صاحب برسام

و چون بياشامند مقدار دو درهم و نيم تا سه درهم خيسانيدۀ آن در آب كرم تا اينكه لعاب و لزوجت ان زود برآيد با شكر سفيد

و يا سكنجبين جهت تليين و اسهال مفيد

و آشاميدن مطبوخ آن در آب نيمكرم جهت درد سينۀ حار مفيد كه در آب بجوشانند و بياشامند و چون بريان نمايند

و بروغن كل سرخ چرب نمايند و بنوشند جهت رفع اسهال و قبضيت شكم

و با روغن بادام شيرين جهت رفع سحج صبيان و تسكين مغص و زحير

و زائل كردانيدن غم كه سبب آن احتراق صفرا باشد نافع

و چون بكوبند و بر بدن بمالند بدن را نيكو نرم و فربه كرداند و لاغرى حادث از كرمي را ببرد

و كفته‌اند بزر قطوناى كوبيده را نبايد آشاميد كه قاتل است و وجه آن را بعضى حدت تخم آن

و بعض چسپيدن آن بسطوح باطنيه و تقرح آن كفته‌اند

و چون كسى مقدار ده درم از كوبيدۀ آن را بياشامد كويند اولا بدن او سرد كردد

و خدر و استرخا و غم و كرب و غثيان و ضيق النفس او را حادث كردد پس غشى و سقوط نبض و موت

و علاج آن قئ فرمودن بماء العسل حار و نمك و بوره چند مرتبه

و خورانيدن زردۀ تخم‌مرغ نيمبرشت و اسفيدباجات با فلفل و نعناع و فوتينج

و خورانيدن مثلث است بدل بزرقطونا در تليين طبيعت و خشونت سينه و حلق و سرفه بهدانه و در تبريد و ترطيب تخم خرفه کتاب مخزن الادویه طبع قدیم جلد یک ص 217

[pejuhesh237]

عضو هیات جامع طب ایرانی اسلامی در گفتگو با ایمنا:

اسفرزه برای رفع سرماخوردگی بسیار مناسب است

این گیاه برای کنترل فشارخون و سردرد بسیار موثر است

خبرگزاری ایمنا: غرغره اسفرزه در گریپ و سرماخوردگی بسیار نافع است.

محمد موسوی عضو هیات جامع طب ایرانی اسلامی در گفتگو با ایمنا اسپرزه یا اسفرزه را گیاهی با طبع سرد و تر عنوان کرد

و اظهار داشت: اسفرزه برای رفع تشنگی و تب مفید است، همچنین این گیاه برای کنترل فشارخون و سردرد بسیار موثر است.

به گفته این درمانگر و محقق اسفرزه بهترین درمان برای کلیه بوده و عوارض صفراوی را نیز از بین می‌برد.

وی افزود: اسفرزه امراض خونی، زخم معده و دلپیچه را معالجه می‌کند، علاوه بر اینکه ملین طبع است

و بو داده آن بواسطۀ خاصیت قابض بودنش جهت اسهال‌های مختلف مناسب است.

موسوی بیان داشت: همچنین اسفرزه برای درمان سینه درد مفید است و غرغره کردن آن در گریپ و سرماخوردگی بسیار نافع است. سایت خبرگذاری ایمنا




در امريكا اگر با مردم از Psillium صحبت كنيد غالبا ابرو درهم كشيده و اظهار بى‌اطلاعى مى‌كنند

ولى اگر يكى از اسامى تجارتى داروهاى مليّن مثلا Metamucil را نام ببريد همه مى‌گويند بله بله خيلى خوب است،

مليّن خوبى است.

اسفرزه كه معمولا به دانه‌ها يا تخم‌هاى گياه گفته مى‌شود، دانه بسيار سختى است كه تقريبا در غالب مناطق مى‌رويد

و مردم آن را مى‌شناسند. در رديف مفيدترين و مؤثرترين و بى‌ضررترين و در عين حال ملايم‌ترين مليّنهاى گياهى است

كه از قرنها پيش براى لينت مزاج تجويز مى‌شده است ولى تحقيقات جديد نشان مى‌دهد كه دانه‌هاى گياه اسفرزه براى كاهش
كلسترول نيز اثر محسوسى دارد.

اين گياه را در برخى مناطق امريكا پلانتن   نيز مى‌گويند و اين نام از جنس آن Plantago گرفته شده است

ولى بايد توجه كرد كه در امريكا به موز نيز در برخى مناطق به جاى بانان Plantain مى‌گويند

در صورتى كه نام علمى موز Musa Paradisiaca است درحالى‌كه اسفرزه Plantago psyllium مى‌باشد.


طى قرنها در طب سنتى چين و در مكتب آيوروداى هند، پزشكان تخم و برگ گونه‌هاى اسفرزه را كه در آسيا مى‌رويند براى درمان

اسهال، يبوست، بواسير و مسائل مجارى ادرار و اخيرا براى كاهش فشار خون تجويز مى‌كرده‌اند.

اسفرزه در قرن شانزدهم در طب سنتى اروپا وارد شد و براى رفع اسهال و يبوست تجويز مى‌شده است.

در قرن هفدهم كارشناس گياه‌درمانى انگليسى به نام Nicholas culpeper تخم اسفرزه را براى رفع التهابها، ورمها، نقرس، بواسير

و زخم پستان در مادران شيرده تجويز مى‌كرده است.

پزشكان اروپايى تا حدودى اسفرزه را به عنوان يك گياه درمانى مفيد مى‌شناختند

ولى تا جنگ بين‌الملل اول مصرف آن در اروپا چندان گسترده نبود، در حال حاضر اسفرزه يكى از معروف‌ترين و معمولى‌ترين

.ملين گياهى در امريكا و در برخى مناطق اروپاست و جزء فعّال و اصلى را در ساخت متاموسيل ، فايبرال   ،

هايدروسيل ، افرسيليوم  ، پرودوسيل و وى‌لاكس   كه داروهاى تركيبى تجارتى مليّن هستند، تشكيل مى‌دهد.


شفابخشى با اسفرزه

در حدود  ٣٠  درصد پوشش دانه اسفرزه را يك مادۀ جاذب آب تشكيل مى‌دهد كه موسيلاژ ناميده مى‌شود و پس از خيس شدن و جذب

آب لعاب مى‌دهد، همين‌كه دانه اسفرزه با آب آغشته شد در حدود  ١٠  برابر حجم خودش متورم مى‌شود و به شكل لعابى ژلاتينى
درمى‌آيد و اين لعاب است كه منشاء شفابخشى آن در موارد اسهال و يبوست مى‌باشد.

اثر آن در اسهال

دانۀ اسفرزه آب زيادى موجود در روده را جذب كرده و موجب مى‌شود كه مدفوع به شكل قالبى و منسجم درآمده و خارج شود.

اثر آن در مورد يبوست

خاصيت اسفرزه در قالبى كردن و انسجام مدفوع موجب مى‌شود كه حجم مدفوع افزايش يابد و مدفوع حجيم شده به ديوارۀ كولون فشار

آورده و حركت دودى شكل آن را تحريك نمايد. در برخى موارد كه مدفوع بسيار سخت و خشك است و عبور آن از كولون دردناك مى‌باشد

خاصيت جذب آب اسفرزه، دانسيتئه مدفوع را كاهش داده و لعاب آن جدار كولون را ليز كرده و باعث مى‌شود كه مدفوع خارج شود.


پژوهشهاى دانشمندان نشان مى‌دهد كه يك قاشق مربّاخورى تخم اسفرزه كه  ٣  بار در روز خورده شود و هربار اقلا دو ليوان آب ولرم با

آن نوشيده شود، اثر محسوسى در تخليه و رفع يبوست دارد.

در مورد بواسير

طبق گزارشى كه دربارۀ بيمارى‌هاى كولون و ركتوم منتشر شده است، اسفرزه در مورد كاهش درد و رفع خارش و قطع خونريزى بواسير نيز مفيد است.

از نظر كاهش كلسترول

خبر جديد بزرگ در سال  ١٩٩١  كشف اثر اسفرزه در كاهش كلسترول مى‌باشد. تحقيقات نشان مى‌دهد اگر يك قاشق مربّاخورى تخم

اسفرزه  ٣  بار در روز خورده شود پس از  ٨  هفته محسوسا ميزان كلسترول خون كاهش مى‌يابد.

گزارش اين تحقيقات در نشريه ارشيو اتحاديه پزشكى داخلى  منتشر شده است.

در اين تحقيق نشان داده مى‌شود اشخاصى كه داراى كلسترول بالايى هستند مى‌توانند از خاصيت كاهش كلسترول اسفرزه استفاده

كنند و احتياجى نيست از داروهاى شيميايى تجارتى كاهش كلسترول كه اغلب داراى عوارض جانبى است مصرف نمايند.

بعلاوه در يك تحقيق مشابه ديگرى كه در مدت  ١٢  هفته انجام و در مجله اتحاديه پزشكان امريكا منتشر شده است نشان داده مى‌شود

كه خوردن اسفرزه ميزان كلسترول را  ۵  درصد كاهش داده و چون كارشناسان بيمارى‌هاى قلب معتقدند كه در مقابل هريك درصد كاهش

كلسترول احتمال حملات قلبى دو برابر يعنى  ٢  درصد كاهش مى‌يابد پس براى  ۵  درصد كاهش كلسترول در اثر خوردن  ١٢  هفته اسفرزه،

حدود  ١٠  درصد ريسك حملات قلبى كاهش مى‌يابد. اسفرزه از داروهاى تجارتى شيميايى كه غالبا براى كاهش كلسترول داده مى‌شود

بى‌ضررتر است. اگر از اين داروها استفاده مى‌كنيد با مشورت پزشك خود اسفرزه را جانشين آن نماييد.

اخيرا چند كمپانى بزرگ و معروف ساخت فرآورده‌هاى خوراكى غلات اعلام كرده‌اند درصدد هستند در فرآورده‌هاى غلات صبحانه، دانه

اسفرزه كه داراى فايبر زيادى هست، داخل نمايند.

احتمالات ديگر در شفابخشى اسفرزه يك پژوهش در مورد جانوران آزمايشگاهى نشان مى‌دهد كه خوردن اسفرزه از وارد شدن آسيب

به روده‌ها در اثر خوردن خوراكى‌هاى داراى افزودنى‌هاى سمّى جلوگيرى مى‌كند، زيرا اسفرزه موجب انسجام و قالبى شدن مدفوع شده

و به مواد افزوده شدۀ سمّى به خوراكى‌ها كمتر فرصت تماس با نسوج حساس مجارى روده‌ها مى‌دهد كه آسيب برسانند. محققان

معتقدند تأثيرى كه خوراكى‌هاى داراى مقدار زيادى الياف گياهى و فايبر در كاهش ريسك سرطان كولوركتال يعنى ناحيۀ فصل مشترك

كولون و ركتوم دارند، بر مبناى همين مكانيسم است. انجمن سرطان امريكا هم خوردن خوراكى‌هاى داراى مقدار زيادى الياف گياهى و

فايبر نظير اسفرزه را براى كمك به جلوگيرى از اين نوع سرطان توصيه مى‌نمايد. اسفرزه قند خون را در جانوران آزمايشگاهى كاهش

مى‌دهد و احتمالا ممكن است نقشى در كاهش قند خون انسان نيز داشته باشد. کتاب معارف گیاهی میر حیدر جلد 6 ص 349