بادرنجبويه

[pejuhesh237]

.صور داروئی:
دم کرده 20 تا 50 گرم گیاه در یک لیتر آب جوش (مدت دم کردن چند دقیقه) به مقدار 3 تا 4 فنجان در روز-الکلاتور ملیس که از یک قسمت گیاه تازه و 8 قسمت عرق به دست می آید،

به مقدار 2 تا 16 گرم، به صورت پوسیون-شراب ملیس که از جوشاندن مقدار درمانی گیاه در شراب به دست می آید

در چند روز متوالی به منظور تقویت قلب و مراکز عصبی و رفع تنگی نفس.

در استعمال خارج، له شده آن بر روی محل دردناک و گزیدگی زنبور معمولی و زنبور عسل، جهت رفع درد و ناراحتی، اثر داده می شود.

از بادرنجبویه، نوعی میکستور نیرودهنده برای کسانی که دوره نقاهت را می گذرانند و همچنین برای رفع ضعف عمومی افراد مسن به شرح زیر تهیه می کنند.
زرده تخم مرغ 2 عدد
خامه 180 گرم
قند 30 گرم
آب ملیس 15 گرم
آب دارچین 15 گرم
مواد مذکور را باید مخلوط کرده به خوبی هم زنند بطوری که به صورت خمیر یکنواخت درآید

بعدا در موقع مصرف یک قاشق غذا خوری از آنرا در دم کرده بادرنجبویه وارد کرده به خوبی باز نمایند و سپس مصرف کنند.

الکلای ملیس کمپوزه یا آب ملیس، یکی دیگر از فراوردهای این گیاه است که شهرت درمانی فراوان در همه کشورها دارد و به شرح زیر تهیه می شود:
سرشاخه گلدار ملیس تازه 900 گرم
پوست بیرونی لیمو ترش 150 گرم
دارچین 80 گرم
میخک 80 گرم
موسکاد 80 گرم
گشنیز 40 گرم
ریشه آنژیک 20 گرم
الکل 80 درجه 5000 گرم
مواد مذکور را در الکل به مدت 4 روز خیسانده و سپس با تقطیر در بن ماری، معادل 4250 گرم از آن مایع به دست می آوردند.

اب ملیس اثر نیرو دهنده و تقویت کننده اعصاب دارد.مقدار مصرف آن نیم تا یک قاشق قهوه خوری، مخلوط در یک استکان آب یا شربت ساده است.

گاهی آب بادرنجبویه را به مقدار 30 تا 40 قطره برروی یک حب قند می ریزند و مصرف می کنند.

از آب بادرنجبویه در رفع سنکوب، احساس کسالت عمومی، احساس چنگ زدگی در معده و غیره استفاده می شود.

اسانس ملیس، اگر به مقادیر بیشتر از حد درمانی به کار رود ایجاد مسمومیت ها و ناراحتی های شدید می نماید

مانند آنکه 2 گرم آن اگر در صبح ناشتا مصرف شود، سریعا ایجاد خستگی عمومی، احساس سنگینی سر، بی حسی و سپس خواب عمیق نموده فشار خون را پایین می آورد.

ملیس در فرمول الکلا و الکلاتور و ولنرر و برخی دیگر از فراوردهای داروئی وارد می گردد.كتاب گياهان دارويي دكتر علي زرگري جلد چهارم ص 80-81

[pejuhesh237]

از نظر تركیبات شیمیایی در برگ بادرنجبویه اسانس وجود دارد كه معروف است و اسانس ملیس نامیده می شود

و ماده عامل و موثر گیاه است و اسانس روغنی فرار اكسیژنه می باشد.

از نظر تركیبات شیمیایی این گیاه دارای اسانس روغنی فرار است كه به عنوان منبع غنی از سیترال است .

سیترال یك الدئید مایع است و به فرمول C۹ H۱۵ CHO كه بوی تند لیمویی دارد و معمولا از مركبات و از این گیاه گرفته می شود

و در صنعت عطر سازی مصرف دارد. کتاب معارف گیاهی میر حیدر جلد 1 ص 171-173