آس برّى

[pejuhesh237]

بسم الله الرحمان الرحیم

[pejuhesh237]

نام علمی: Ruscus aculeatus L.

از خانواده‌ی سوسني‌ها (لاله) Liliaceae

نام‌هاي‌ رايج‌: این گیاه به جر و جیز در مازندران -کولا خاس کول کیش و کولر در اطراف رشت

کول و پل در طوالیش -سیر سیریک اوتو در رامیان -هس در استارا و چوشت و چشت در طوالش و رودسر و لاهیجان موسوم است.


آس برّى :آن را اسمار و توهم كرده كسى كه گفته آن اذخر است

فارسی:و مورد اسفرم و در تنكابن جز

عربی:زند و ريحان القبور -آس برّی- عناب بری- شرابه الراعی

یونانی:مرسيسا اغريا

انگلیسی:.Fragon epineux- Petit houx- Wild myrtle- Butcher's broom

فرانسه:HOUSSON-BUIS PIQUANT-FRAGON EPINEUX-PETIT-HOUX

آلمانی:MYRTENDORN-ECHTER MAUSEDORN

ایتالیائی:RUSCO-BRUSCOLO

[pejuhesh237]

مورد برّي را برگ زردتر و عريض تر از بستانى و طرف او تند شبیه به سنان

و چوب او صلب تر و در قد كمتر از زرعى و ثمرش بغايت سرخ و مستدير و از وسط برگ می رويد

و شاخهاى بسيار از يك اصل برمی آيد و در زمستان برگ نمی ريزد.کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص23

گیاهی است به ارتفاع 30 تا 60 سانتیمتر و دارای شاخه های چوبی منشعب به رنگ سبز دایمی است.

اطراف شاخه ها ی ان را به قطعات برگ مانند و منتهی به نوک تیز می پوشاند که در واقع کلادود است.

گلهای گوچک ان به رنگ سبز مایل به سفید و دارای دمگلی می باشند که به صفحات سبز رنگ و برگ مانند (کلادود) تا حد ثلث تحتانی آن پیوسته است.

در هر گل ان پوششی مرکب از 3 کاسبرگ و 3 گلبرگ دیده می شود که در اواخر پاییز تا اواسط فروردین در سطح کلادود ها ظاهر میگردد.

میوه اش سته ارغوانی رنک به قطر معادل یک سانتیمتر و دارای ظاهری کروی شکل است.

پراکندگی این گیاه در نواحی شمال ایران به حدی است که بیشتر در جنگل های انبوه و یا حاشیه انها یافت میگردد.

حداکثر پیشرفت ان در ارتفاعات به نحوی است که از 1000متر بالاتر نمی رود.

منطقه وسیعی از مدیترانه و انگلستان و فرانسه و ایران از ان پوشیده است ضمناه چون رنگ سبز دایمی دارد در بعضی نواحی پرورش نیز می یابد.

قسمت مورد استفاده این گیاه ریزوم و ریشه است که به صورت قطعاتی به رنگ خاکستری مایل به زرد و پوشیده از ریشه های باریکی

در سطح تحتانی خود به قطر 2 تا 3میلیمتر در معرض استفاده قرار میگیرد.

در سطح این قطعات شیارهایی به صورت حلقه های مشخص و نزدیک به هم دیده می شود.طعم انها ابتدا ملایم و سپس تند است.كتاب گياهان دارويي دكتر علي زرگري جلد چهارم ص 648




متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود

متن قرابادین كبير مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود

[pejuhesh237]

نواحی شمالی ایران دره های مرطوب اطراف دریای خزر بندر گز لاهیجان اطراف رشت و زیارت گرگان.كتاب گياهان دارويي دكتر علي زرگري جلد چهارم ص 650

.

[pejuhesh237]

قسمت مورد استفاده این گیاه ریزوم و ریشه است.

هیچ جزئ آ« سمی نیست.

قدما برای این گیاه اثر مرد قایلی بودند .و از این نظر ان را مورد استفاده قرار میدادند مانند انکه دیوسکورید خیسانده برگ و میوه و یا جوشانده ریشه ان را در شراب برای بیماران تجویز مینمودند.

شواهد تاریخی نشان میدهد که در قرون وسطی ایرانیان و اعراب تنها مللی بودند که زودتر از دیگران از ان برای درمان بیماریها استفاده میکردند.

مانیول در سال ۱۵۵۴ ریشه ان را جهت برقراری و تحریک ترشحات ادرار بکار میبرد. در همین اوان سایر اطبا و مردم ملل مختلف نیز ار ان به منظور فوق استفاده میکردند.

دکتر H.LECIERE نیز مداوای متعددی از بیماران مبتلا به استسقا را با این گیاه بیان داشته است.

ریزوم و ریشه گیاه اثر مدر و اشتها اور دارد و باید قبول کرد که ریشه وریزم به علت مدر بودن اثر معالج در رفع اب اوردن انساج استسقا

و بیماری های مجاری ادرار سنگ کلیه و هم چنین زردی نقرس حالات خنازیری و کم خونی دختران جوان دارد. از برگ ان سابقا دم کرده های تب بر تهیه میکردند.

از اعضا گیاه برای درمان بیماریها کمتر در استعمال خارج استفاده به عمل می امده است و فقط له شده ان جهت درمان اولسرها بکار می رفته است.کتاب گياهان دارويي دكتر علي زرگري جلد چهارم ص 648-649

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

و بسيار قابض و آشاميدن ثمر و برگ او با شراب مفتت حصاهء مثانه

و جهة يرقان و تقطير بول رطوبى و اسهال رطوبى

و رفع ادرار شير و تقويه معده و جگر و دماغ شرباً و جهة اخراج كرم معقد حمولا

و جهة صرع و رفع رطوبات دماغى و صداع بلغمى نافع

و ابن ماسرجوبه قوة آن را مثل باد آورد می داند.

و بعضى بقوه افسنتين دانسته‌اند

و ابن تلميذ به جهة ضربه و سقطه كه بر احشأ واقع شود بالخاصيه مفيد دانسته.کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص23

متن قرابادین كبير مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

محلل و جاذب و مقوى.

بوييدن آن نافع است از براى دفع رطوبات دماغ به سبب قوّت جذب و تحليل و تقويت آن دماغ را کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 113

[pejuhesh237]

و بسيار قابض و آشاميدن ثمر و برگ او با شراب مفتت حصاهء مثانه

و جهة يرقان و تقطير بول رطوبى و اسهال رطوبى

و رفع ادرار شير و تقويه معده و جگر و دماغ شرباً و جهة اخراج كرم معقد حمولا

و جهة صرع و رفع رطوبات دماغى و صداع بلغمى نافع

و ابن ماسرجوبه قوة آن را مثل باد آورد می داند.

و بعضى بقوه افسنتين دانسته‌اند

و ابن تلميذ به جهة ضربه و سقطه كه بر احشأ واقع شود بالخاصيه مفيد دانسته.کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص23

متن قرابادین كبير مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

محلل و جاذب و مقوى.

بوييدن آن نافع است از براى دفع رطوبات دماغ به سبب قوّت جذب و تحليل و تقويت آن دماغ را کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 113

[pejuhesh237]

.