انسان

[pejuhesh237]

بسم الله الرحمان الرحیم

[pejuhesh237]

تحفه حکیم مومن
انسان
چرك گوش آدمى مولد رياح و كشنده و ضماد او جهة شقيقه نافع
و استخوان او مولد امراض مهلكه و مداومت او مورث كورى
و ذرور استخوان پوسيدهء او در منع زيادتى آكله مجرب
و آشاميدن استخوان سوختهء او سه روز هر روز يك مثقال
با مثل او شكر جهة صرع و عرق النساء و مفاصل به غايت آزموده است
و آب دهن ناشتا كشندهء کرم گوش و هوامي كه در گوش رفته باشد
و ترياق گزيدن عقرب و رتيلا و كشندهء مار و هوام است
و جهة قوبا و آثار قروح و طرفه و بياض چشم
و با سرگين عصفور جهة قطع ثاليل و قوبأ و به تنهائى جهة قطع نزف الدم و اندمال جراحت
و با عسل جهة كلف و جلاى آثار قرحه نافع
و ضماد گندم ممضوغ انسان خصوصا كه ناشتا باشد جهة نضج و تحليل اورام
و زهرهء او مسمّن بدن و خون حجامت و فصد او مسكّن نقرس و مفاصل و عرق النسأ
و آشاميدن او مورث بلادتست و خون حیض سم قاتلست و مورث جذام
و طلاى او مسكن دردهاى صعب
و حمول آن مانع حمل و بخور لتّه حيض را جهة رفع تب و لرز مجرب دانسته‌اند
و بول انسان خصوصا اطفال جهة سرفه كهنه و جرب متقرح و حكه و قوبا و قروح خبيثه و عسر النفس
و با آب نخود و ماء العسل جهة يرقان
و قطور او جهة بياض عين و نمك منعقد از بول او جهة رفع بياض چشم مجرب
و در افعال مثل شيرزق و در صناعت بدل اوست
و فضلهء اطفال را كه غذاهاى لطيف داده باشند خشك كنند نفوخ او در حلق جهة خناق و ورم گلو
و به دستور ضماد او با عسل محلل قويست
و طلاى او جهة حمره و جراحات و التحام آن و رفع عفونت اعضأ
و آشاميدن يك مثقال او جهة يرقان و قطع اسهال و رفع جراحت حربهء زهردار و قولنج و حكّه بيعديل
و با عسل و شراب جهة رفع گزيدن هوام و ادويهء قتاله و تبهاى دايره
و يك مثقال نوشادر مصعّد جهة رفع سموم مصعد مثل دار اشكنه و زبيق مصعّد مجرب دانسته‌اند
و سنون محرق او جهة قطع تعفن بن دندان مجربست
و موى سوختهء انسان شرباً جهة منع سفيدى موى و استسقا
و رفع سموم قتاله و ريزانيدن سنگ گرده و مثانه و رفع ربو و بهق
و اكتحال او جهة بياض چشم و قطور او با روغن گلسرخ جهة درد دندان و درد گوش
و ذرور آن جهة آكله و نزف الدم و به تجفيف جراحات و منع زيادتى زخمها و قروح خبيثه و ساعيه مجربست
و چون بول انسان را در ظرف مس با عسل بسيار بجوشانند به جهة بياض چشم و طرفه نافع
و عرق موى انسان كه با كبريت مدبّر كه آتش در نگيرد و روغن مفتاح تقطير كنند در صناعت نظير ندارد
و در دستورات انشاء الله مذكور می شود
و ارسطو گويد كه آشاميدن آبى كه خصيه انسان را شسته باشند جهة صاحب تب و ورم جگر و وجع فؤاد نفع عظيم دارد
و چون طفلى را با سمومات به تدريج تغذيه كنند جميع اجزا و انفاس او قاتل گردد
و هيچ حيوانى قابل اين قسم تغذيه نيست و منى انسان جالى بهق و برص و کلف
و خوردن مشيمه محدث جذام است و مجرب دانسته‌اند.
کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص34-35