جند

توسط **pejuhesh237** » دوشنبه دسامبر 31, 2012 10:21 am

بسم الله الرحمان الرحیم

توسط **pejuhesh237** » چهارشنبه فبريه 13, 2013 4:47 pm

تحفه حکیم مومن
جند
به فارسى آش بچكان و تركان اغلان آشى نامند و آن شبيه به خصيه است
و حيوان او مائيست و در انهار عظيمه بيشتر يافت میشود و از سگ بسيار كوچكتر
و موى او سرخ مايل بسياهى و در خارج آب تعيش نمی كند و در ديلم او را شتك نامند
و قياس تقاضاى او نمی كند كه خصیهء او بعظم جند باشد و حقير تازهء آن را ملاحظه كرده
كه صياد قطع نموده اصلا بو و لون نداشته بعد از جوشانيدن او در آب خاكستر
و پرورده كردن بدود كاه بعد ازمدتى صاحب بو و لون شده و اينكه در او نوعى از استحاله هست
شكى نيست و آن حيوان غير سك آبى بحريست و بهترين او سرخ و بعد از آن زرد است
و سياه او از سمومات قتاله است در آخر سيم گرم و خشك و مفتح و محلل و ترياق ادويهء
باردهء قتاله و اكثر هوام و مجفف و جهة احتباس حيض و اخراج مشيمه و جنين و نفخ
و فواق و مغص و ماليخولياى مراقى و قولنج بلغمى و ريحى و خفقان بارد و نسيان و فالج
و رعشه و ساير امراض باردهء دماغى و عصبانى نافع و مهيّج حرارت غريزى
و سعوط و طلاى او جهة درد سر مزمن و سبات و كزاز و صرع و تشنج و سرسام بلغمى
و روغن او به دستور تضميد او با روغنها جهة تحليل اورام مزمنه و دردهاى بارده مثل مفاصل
و امثال او و گذاشتن او در گوش جهة رياح و ثقل سامعه و وجع باردهء او و اكتحال او جهة ظلمت بصر
و دمعه و سبل و حمول او مصلح حال رحم و مسقط جنين و مدّرحيض و بول
و آشاميدن او بقدري كه افيون خورده باشند رافع سميت افيون و چون با مساوى او افيون بسايند سمّيت او را زايل كند
و مضر محرورين و مصلحش شربت بنفشه و قدر شربتش تا يكدانگ و بدلش مثل او وج و نصف او فلفل
و در بعضى مواد بوزن او مشك و در امراض جگر فرفيان و جهة تحليل رطوبات سه وزن او فلفل و ثلث او دارفلفل
و ثلث او زرنباد است و جند سياه بقدر يك درهم كشنده است در مدت يك روز و ترياق او ترشى ترنج و شير الاغ.

کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص75