علویان آمریکای لاتین

[najm134]

.

[najm134]

«چالش ها،محدودیت ها و پیشرفت های طلاب درآمریکای لاتین»

شفقنا- حجت الاسلام محسن کاشانی کارشناسی ارشد فلسفه اسلامی و مبلغ بین المللی در کشورهای اسپانیایی زبان بوده است. او ترجمه کتاب فلسفه آیت الله مصباح به زبان اسپانیولی را در کارنامه دارد و مدرس کتاب بدایه الحکمه علامه طباطبایی از عربی به اسپانیولی و نیز فلسفه اسلامی به زبان اسپانیولی برای اولین بار در ایران است. حجت الاسلام کاشانی در خصوص اهمیت تبلیغ اسلام در این مناطق و مشکلات طلاب این کشورها گفت وگویی با خبرنگار شفقنا انجام داده که در ادامه می خوانید:



ضرورت و اهمیت تبلیغ در کشورهای آمریکای لاتین چیست؟

آمریکای لاتین مستعد تبلیغ دین اسلام است به این معنا که حقیقت و واقعیت اسلام را به مردم این منطقه معرفی کنیم و در عین حال تاکیدی بر لزوم مسلمان شدن آن‌ها نداشته باشیم، بلکه مردم با اختیار خودشان دست به انتخاب بزنند.

آمریکای لاتین قریب به ۳۰ کشور را در خود جای داده و منطقه ای بکر و دست نخورده و دارای مردمی است که از سیاست‌های کلیسا ناامید و دلسرد شده‌اند.

بخشی از وجود انسان نیازهای روحی است که این خلاء را باید مراکز دینی پر کنند، در غرب به دلیل ایفای این نقش توسط کلیسا، این روزها شاهد ضعیف شدن کلیسا در انجام این امر هستیم و همین سبب شده که مردم به صورت بهتری پذیرای ادیانی همچون اسلام باشند.

وقتی اسلام وارد آمریکای لاتین می‌شود مردم با آغوش باز آن را می‌پذیرند، دلیل اصلی آن این مطلب است که مهم‌ترین آموزه‌های اسلام مطابق با عقل و فطرت است، من در یک برنامه تلویزیونی که در یکی از این کشورها شرکت کردم، درباره جایگاه عقل در اسلام سخن گفتم و نتیجه آن بسیار مطلوب و قابل توجه بود.

دین اسلام را اگر درست معرفی کنیم، لازم نیست که به آن‌ها توصیه کنیم که مسلمان شوند، چرا که به دلیل تطابق اسلام با عقل و فطرت، مردم به صورت خودجوش به اسلام دعوت می‌شوند.


تنوع زبانی مردم آمریکای لاتین به چه شکل است؟

زبان نخست مردم آمریکای لاتین اسپانیایی بوده و به استثنای چند کشور، حدود ۹۵ درصد این منطقه به زبان اسپانیایی سخن می‌گویند.

زبان کشور برزیل و چند جزیره کوچک پرتغالی بوده و البته زبان پرتغالی بسیار نزدیک به زبان اسپانیایی است، به طوری که به آن لهجه‌ای از زبان اسپانیایی می‌گویند و یکی از مهم‌ترین ابزارهای طلاب برای تبلیغ در این کشورها، فراگیری زبان اسپانیایی است.

در حال حاضر بیش از ۴۰۰ عنوان کتاب دینی برای سنین کودک، نوجوان، جوان و سنین بالاتر به زبان اسپانیایی ترجمه شده و با تمام کارهایی که انجام شده، جای کار بیشتری وجود دارد. زبان اسپانیولی علاوه بر اینکه در آن منطقه کارایی دارد، در اروپا و کل کشور آمریکا نیز به عنوان زبان دوم شناخته می‌شود و این امر اهمیت این زبان را می‌رساند.

هرم جمعیتی مسلمانان و شیعیان کشورهای آمریکای لاتین چگونه است؟

در آمریکای لاتین به دلیل مباحث امنیتی موجود، دستیابی به این نوع اطلاعات مشکل بوده و بسیاری از آمارها به صورت درست ذکر نمی‌شود، مثلاً جمعیت مسلمان کشور برزیل را از سه میلیون تا ۱۷ میلیون نفر ذکر کرده اند که تفاوت بسیار بالایی است.

آیا تبلیغ ادیان در این کشورها مواجه با محدودیتی است؟

مبلغین شیعه عموماً از ایران به آمریکای لاتین اعزام می‌شوند و در کنار آن‌ها مبلغین لبنانی و و عراقی نیز حضور دارند، مبلغین اهل سنت نیز معمولاً از مصر، عربستان سعودی و پاکستان هستند، لذا این کشورها چون از نظر سیاسی مشکلات بالایی با کشورهای آمریکای لاتین ندارند، دست بازتری برای کار کردن دارند، اما مبلغین ایرانی تحت کنترل بوده و باید چراغ خاموش حرکت کنند.

این محدودیت‌ها باعث می‌شود که اکثر افرادی که قصد مسلمان شدن دارند، ابتدا با مبلغین اهل سنت آشنا می‌شوند، چرا که تعداد آن‌ها و امکاناتشان بیش از مبلغین شیعه است، اما چون آن‌ها عموما به دنبال حقایق هستند، بسیاری از سوالاتشان در مواجهه با مبلغین اهل سنت بی پاسخ می‌ماند و اینجاست که اگر با یک مبلغ شیعه آشنا شوند غالباً شیعه می‌شوند.

در مجموع مسلمانان اهل سنت در این کشورها بیشتر از شیعیان هستند و جمعیت مسلمانان در خوشبینانه ترین حالت ۷ یا ۸ درصد جمعیت مسیحیان است، اما در مجموع بحث شیعه یا سنی بودن در آمریکای لاتین مطرح نبوده و بیشتر مسلمان بودن دارای اهمیت است.



آیا مراکز اسلامی مانند حوزه‌های علمیه در کشورهای آمریکای لاتین وجود دارد؟

خوشبختانه در تعداد زیادی از کشورها مراکز اسلامی و چند مسجد وجود دارد، حوزه علمیه نیز طی چند سال اخیر به همت حجت‌الاسلام والمسلمین ربانی که نماینده امام خمینی(ره) در آرژانتین بوده اند، در آرژانتین، برزیل و کلمبیا تاسیس شده که تحت اشراف جامعه المصطفی‌العالمیه مشغول به فعالیت هستند.

مشکلات عمده شیعیان کشورهای آمریکای لاتین چیست؟

یکی از این مشکلات، مسائل سیاسی بوده و هر جا بحث شیعیان به میان بیاید، دستگاه‌های اطلاعاتی حساس می‌شوند و ارتباطات آن‌ها را رصد می‌کنند.

یکسری مشکلات نیز اجتماعی بوده و بانوان شیعه به دلیل حجابی که دارند از مردم متمایز می‌شوند، مشکل دیگر شیعیان این کشورها خوراک است یعنی در تهیه خوراک حلال دچار مشکل می‌شوند و بعضا دیده شده که فرد هزار کیلومتر مسیر را طی می‌کند تا بتواند خوراک حلال تهیه کند.

متاسفانه برخی مشکلات اقتصادی نیز گریبان‌گیر شیعیان و مسلمانان می‌شود و به دلیل حساسیت‌های موجود در ورود به مشاغل مختلف باید سختی‌هایی را متحمل شوند.

طلابی که از آمریکای لاتین وارد حوزه علمیه قم می‌شوند، پس از بازگشت عمدتا با چه مشکلاتی مواجه می‌شوند؟

تمام مشکلاتی که در بالا گفته شد برای طلاب شدیدتر است، اما در مجموع حضور آن‌ها در آمریکای لاتین نعمت است. حوزه‌‌هایی که در چند کشور تاسیس شد، اولین حوزه‌هایی هستند که به زبان اسپانیایی تدریس امور دینی در آن دنبال می‌شود و در ابتدا حتی اهل سنت نیز این حوزه‌ها را نداشتند. حوزه علمیه ما دوره‌های کاردانی و کارشناسی را برگزار می‌کند و با پیگیری‌های انجام شده قرار بر این است که مقطع کارشناسی ارشد نیز راه‌اندازی شود.

خانواده‌های طلاب این مناطق بیشتر با چه مشکلاتی مواجه هستند؟

در داخل ایران می بینیم که همسران طلاب، تحت سرپرستی یک فرد مظلوم قرار گرفته اند و فرزندان آن‌ها نیز تحت سرپرستی دو مظلوم هستند، این روند در کشورهای آمریکای لاتین نیز وجود دارد‌.

خانواده طلاب از آنجا که باید الگو باشند بسیاری از ارتباطات اجتماعی خود را از دست می‌دهند و برای ادامه زندگی لازم است که فداکاری‌های بسیاری را انجام دهند. مواردی نیز وجود داشته که حجاب از سر همسران مسلمانان و طلاب کشیده شده و علی‌رغم ادعای غرب درباره اعتقاد به آزادی، در عمل شاهد رفتار دیگری هستیم.

آیا لباس طلاب و روحانیون آن کشورها با لباس طلاب داخل ایران تفاوت دارد؟

اگر افراد آزمون‌ها و مراحل علمی را سپری کرده و به مرحله طلبگی برسند می‌توانند همین لباس‌های طلبگی را به تن کنند، اما رفت و آمد کردن با این لباس در آن جامعه بعضا برای طلاب مشکل ساز می‌شود.

کسانی که مجوز حمل لباس روحانیت را دارند، در دانشگاه‌ها، کلیساها، مراکز علمی، سمینارها، بعضا تلویزیون و اماکنی از این دست که امکان لباس پوشیدن در آن‌ها وجود دارد، می‌توانند لباس روحانیت خود را بر تن کنند.

در مورد حوزه های علمیه هم باید گفت، حوزه‌هایی که در آن کشورها تاسیس شده لزوما این‌گونه نیست که طلابی با تعداد بالا داشته باشند، برخی حوزه ها در مجموع تعداد طلبه هایش شاید به تعداد انگشتان دست نرسد.

فعالیت کردن در این کشورها برای طلاب با محرومیت‌های اقتصادی و حساسیت‌های امنیتی همراه بوده و حوزه‌ها در بسیاری موارد به دلیل حساسیت‌های سیاسی و امنیتی در رنج به سر می‌برند، حتی برخی از این کشورها روحانی دائم ندارند.

منبع درآمد طلاب کشورهای آمریکای لاتین چیست؟

سفارشی که از ایران به طلاب بومی این کشورها می‌شود این است که هم خود طلبه و هم مراکز زیرمجموعه آن‌ها باید مستقل باشند و یک فعالیت اقتصادی داشته و درآمدهای خود را صرف امور مراکز کنند.

با توجه به دوری راه و مسافت و تحریم‌هایی که متوجه ایران است، نمی‌توان پول‌ها را به صورت نقدی از ایران به آن کشورها منتقل کرد و لاجرم خود طلاب بومی کشورهای آمریکای لاتین باید برای تامین منابع مالی دست به کار شوند.

عموما این کشورها برای مراکز اسلامی یک ریال هم هزینه نمی‌کنند و ما هم از آن‌ها این توقع را نداریم؛ همین که مانع ایجاد نکنند بزرگترین کمک به حساب می‌آید.

برخورد حکومت‌ها با طلاب و مراکز دینی اسلامی چگونه است؟

چگونگی برخوردها متفاوت بوده و معمولا تا زمانی که مشکل جدی برای آن‌ها ایجاد نشود، برخوردهای قهری نشان نمی‌دهند. با توجه به اینکه اسلام شیعه یک اسلام همه جانبه بوده و نمی‌توان از سیاست جدا شود، اما سعی ما بر این است که حدالامکان صرفا اسلام را به دیگران معرفی کرده و وارد مباحث حاشیه ای نشویم.

طلاب کشورهای آمریکای لاتین به چه میزان در تهیه منابع درسی خود دچار مشکل هستند؟

به لطف زحمات حجت‌الاسلام ربانی کتب اصلی شیعه مانند قرآن، نهج‌البلاغه و صحیفه سجادیه به زبان اسپانیایی ترجمه شده و علاوه بر آن منابع روایی، بیش از ۴۰۰ عنوان در حوزه های مختلف کتاب به اسپانیایی ترجمه شده است. به علاوه منابع ذکر شده، بسیاری از سخنرانی‌ها، یادداشت‌ها و مقاله‌ها در فضای رسانه ای در اختیار طلاب کشورهای آمریکای لاتین قرار گرفته است.

برای برگزاری مناسک دینی مانند عزاداری ها و غیره به چه میزان آزادی عمل وجود دارد؟

این آزادی عمل به کشورها و چگونگی برخورد آن‌ها با این مسائل بستگی دارد، اما در برخی از کشورها حتی برای برپایی نماز جماعت در درون مراکز اسلامی مشکل وجود دارد و البته تعداد این کشورها بسیار محدود است.

در اکثر کشورها این برنامه ها اگر در مراکز اسلامی برگزار شود مشکل خاصی پیش نمی‌آید، اما امکان صدور مجوز برای برپایی این مراسم‌ها در مناطق عمومی از یک کشور به کشور دیگر متفاوت است.

آیا در آمریکای لاتین اجازه نشر کتاب به مسلمانان داده می‌شود؟

بسیاری از کتاب‌های دینی و حوزوی در داخل قم به چاپ می‌رسد و این کتاب‌ها متناسب با نیاز مردم کشور هدف و از مقطع کودکان تا بزرگسالان تولید و چاپ می‌شود.

ما برای اخذ مجوز چاپ در برخی از کشورها مانند آرژانتین مشکل خاصی نداریم و می‌توانیم کتب را در آنجا چاپ کرده و در کشورهای اطراف توزیع کنیم، اما هزبنه چاپ در آنجا بالا بوده و حتی اگر در داخل ایران چاپ و به آنجا ارسال شود، هزینه کمتری نسبت به چاپ در آن کشورها را در برخواهد داشت.

در این کشورها چه نگاهی درباره شیعیان وجود دارد؟

فضاهای رسانه ای برای ما جو خوبی را ایجاد نکرده و تمام تلاش ها این است که شیعیان در بایکوت خبری به سر ببرند یا اینکه تصاویر نامطلوبی از آن‌ها مخابره نشود.

بنده در یک سالی در شب کریسمس هدایایی برای برخی از مردم گرفتم که شامل آیه هایی از قرآن درباره حضرت مریم(س) و حضرت مسیح(ع) ترجمه شده به زبان اسپانیایی بود، به همراه یکی از مسلمانان بومی برای اهداء هدایا به درب منازل رفتیم، زمانی که متوجه می‌شدند که ما شیعه هستیم، درباره رودرو شدن با ما مقاومت می‌کردند، اما وقتی که ما این هدایا و آموزه ها را در اختیار آنان قرار می‌دادیم، بسیار استقبال می‌کردند و متوجه آموزه های ارزشمند شیعه و قرآن درباره حضرت مسیح(ع) می‌شدند و بعضا به دیدن مراکز ما نیز می‌آمدند.

آیا برای پذیرش طلبه در مقاطع مختلف ضابطه خاصی وجود دارد؟

تمام مراحل پذیرش با ضابطه انجام می‌شود و کسانی که از آمریکای لاتین وارد ایران می‌شوند، از نظر فرهنگی با دیگر کشورها تفاوت داشته و نسبت به اسلام ناآشناتر هستند، به همین دلیل ضرورت دارد که برای آموزش آن‌ها بسته های مخصوص درنظر گرفته شود.

مدارک حوزوی تا چه میزان در این کشورها قابل ارائه است؟

مدارک این طلاب از جانب دانشگاه المصطفی صادر می‌شود که تحت نظر وزارت علوم می‌باشد و در بسیاری از جاها قابل ارائه است.

از خانواده‌های طلاب چه حمایت هایی صورت می گیرد؟

حکومت‌ها و نوع برخورد آن‌ها با این موضوع متفاوت است و حتی در کشور خودمان نیز برخی دولت‌ها از تبلیغ در آمریکای لاتین حمایت کردند، اما برخی دولت‌ها این کار را کمتر انجام دادند. زمانی که این اتفاق رایج است، طلاب بومی این کشورها نیز تحت تاثیر این نوع تصمیم‌گیری ها قرار می‌گیرند، چرا که وقتی از طلاب ایرانی حمایت نمی‌شود، طبیعتا از طلاب غیرایرانی نیز حمایتی به عمل نمی‌آید.

آیا طلاب در کشورهای آمریکای لاتین لباس طلبگی خود را از مرکز خاصی تهیه می‌کنند؟

در این کشورها اصلا مرکز پخش لباس روحانیت وجود ندارد و علاوه بر آن بانوانی که می‌خواهند حجاب داشته باشند نیز برای تهیه لباس‌هایی همچون چادر و مانتو دچار مشکلات بالایی هستند، به همین دلیل است که اکثر کسانی که به ایران می‌آیند، بیشترین چیزی که از فروشگاه‌های ما خریداری می‌کنند لباس‌های روحانیت برای آقایان و مانتو، چادر و روسری برای خانم‌ها می‌باشد.

برای بیان نکته پایانی، مسئله ای که برای خودتان دغدغه است را بیان کنید.

اهمیت بالای تبلیغ در آمریکای لاتین مطلبی است که برای مردم مجهول مانده و ما در سخنرانی‌هایی که در داخل شرکت می‌کنیم، بعضا سوال می‌شود که چرا شما داخل کشور را رها کرده اید و در خارج به تبلیغ می‌پردازید. باید مردم توجیه شوند همان قدر که نیاز به تبلیغ در داخل کشور وجود دارد، به همان اندازه نیز این نیاز در خارج از کشور حس می‌شود و معرفی دین مانند هوا حق همگانی است.

زبان اسپانیایی بسیار دارای اهمیت بوده و بنده علاوه بر کلاس‌هایی که برای طلاب خارجی تدریس می‌کنم، در حال حاضر ده کلاس زبان اسپانیایی را به صورت همزمان برگزار می‌کنم که صفر تا صد آن مجازی بوده و از کل کشور در این کلاس ها شرکت می‌کنند.