خمس

[aelaa.net]

سؤال:
لطفاً بفرماييد: مبلغي پول را در حساب قرض الحسنه بانك گذاشتم به دو دليل:1) سود به آن تعلق نگيرد 2) در قرعه كشي بانك شركت داده شوم .آيا به چنين پولي خمس تعلق مي گيرد يا نه؟

جواب:
باز كردن حساب قرض الحسنه به حكم قرض دادن به آن صندوق است؛ و انگيزه بودن جايزه براي قرض دادن او (به صندوق قرض الحسنه) اشكالي ندارد؛ و استفاده از جوايز بلا مانع است. مالي را كه شخص به صندوق قرض مي دهد بايد كه خمس به او تعلق نگرفته باشد؛ و از درآمد ضمن سال او بوده و هنوز از مخارج سال زايد نشده و مشمول خمس نگرديده آنرا به صندوق قرض دهد؛ و وقتي آنرا مسترد مي كند اگر مورد نياز مصارف سال جاري او بود كه صرف نيازهاى خود مي كند؛ و اگر زايد بر مخارج سالش بود خمس آنرا مي پردازد. [شمارة ثبت: (1197) منبع: المسائل الهمدانية]

[aelaa.net]

سؤال:
هديه خمس دارد يا خير؟ آيا خمس دهنده بودن و يا نبودن هديه كننده فرقى در مسـئله دارد؟

جواب:
هبه و هديه يكى از راههاى در آمد است و با غير آن، احكامش يكى است، در صورتى كه در عين مورد هبه خمس باشد بايد اوّل خمس آن را پرداخت و بعد تصرف كرد. [شمارة ثبت: (74) منبع: المسائل القمّيّة]

[aelaa.net]

سؤال:
لطفاً عنايت نموده بفرمائيد: هديه هايي كه به انسان داده ميشود اعم از وسايل زندگي ، پارچه ، لباس و... و در موقع حساب كردن خمس هنوز از آنها استفاده نكرده است آيا مشمول خمس ميشود يا نه؟

جواب:
هديه يكي از راههاى درآمد بوده و حكم اموالي كه از اين راه بدست مي آيد با اموالى كه به روشهاى حلال ديگر حاصل مي شود از اين نظر يكسان است، پس اگر وسايل مزبور زايد نبوده و به نحوي مورد نياز و استفاده در سالي كه در پيش رو دارد مي باشد؛ مشمول خمس نيست. همچنين اگر وسايل مزبور به تدريج مورد نياز بوده ؛و درآمدهاى آتيه اش كفاف تهيه آنرا نمي دهد؛ پس اين موارد نيز مشمول خمس نيست، حتى اگر تا وقت مصرفش بيش از يكسال بلا استفاده باشند، ولى اگر درآمد ساليانه اش جوابگوي تهيه اينها در وقت خودش مي باشد و اين وسايل هم تا به حال زايد بر مصرفشان بوده پس بايد خمس اينها را بپردازد. [شمارة ثبت: (1199) منبع: المسائل الهمدانية]

[aelaa.net]

سؤال:
اموال اينجانب به سه دسته تقسيم ميشوند؛ 1) هدايا كه در موقع ازدواج به ما داده شده است، 2) اموالي كه خانواده عروس تهيه كرده و به عنوان جهيزيه در اختيار ما قرار داده اند، 3) اموالي كه جهت استفاده و نياز زندگي تهيه كرده ايم، لطفاً بفرمائيد به كداميك از اموال مذكور خمس تعلق مي گيرد؟

جواب:
همه آن اموال را با هم در نظر مي گيرد؛ پس اگر در محدوده نيازها و شئونات مصرفشان در زندگي بوده و زايد نبوده و به نحوي مورد استفاده باشد مشمول خمس نيست. آنچه زايد و اضافه مي باشد؛ پس اگر تبديل به جنس يا پول شود و صرف مصارف سالشان بشود؛ اين هم خمس ندارد، ولى اگر در سال گذشته مصرف نشد و براى سال جاري هم به آن نياز ندارد اين مقدار مشمول خمس است. [شمارة ثبت: (1200) منبع: المسائل الهمدانية]

[aelaa.net]

سؤال:
به دليل ناتواني از خريد يكجاى خودرو، آيا به مقدار مبلغي كه براي خريد خودرو پس انداز مي كنيم خمس تعلق مي گيرد؟

جواب:
اگر وسيله مورد نيازش را بطور اقساط تهيه كند مشمول خمس نيست؛ و نيز اگر پولي را تدريجا را به صندوق (قرض الحسنه) قرض داده و هنگامي كه به اندازه تهيه وسيله شد آنرا پس گرفته و وسيله را تهيه نمايد؛ اين هم خمس ندارد، اما اگر طوري باشد كه اين پول را ولو به اين عنوان در نظر گرفته؛ ولى در هر فرصت مناسب براى مصارفي ديگر كه پيش بيايد اين پول را در آن مصرف مي كند؛ اين خمس دارد، كه در اين صورت خمس مال را پرداخته و با مال خالص خود وسيله اش را تهيه مي كند. [شمارة ثبت: (1223) منبع: المسائل الهندية]

[aelaa.net]

سؤال:
اگر انسان به مقدارى از اموالش خمس تعلّق گيرد و بدهكار نيز باشد حكم آن چگونه است؟ آيا وامى كه به صورت اقساط پرداخت مى كند جزء بدهكارى محسوب مى شود؟

جواب:
اگر تعلّق خمس قبل از آن بدهى است بايد خمس پرداخت شود، ولى اگر بدهى داشته، و قصد اداء آن را هم داشته باشد، و با دادن آن بدهى اموال او مشمول خمس نمى شود، پس اگر بدهى خود را بدهد خمس بدهكار نيست، ولي اگر ادا نكند صِرف داشتن بدهي؛ مانع از وجوب خمس بر او نمي شود. [شمارة ثبت: (831) منبع: المسائل القمّيّة]

[aelaa.net]

سؤال:
ما پس اندازى نداريم و وسائل زندگيمان بجز مقدارى از جهيزيه خودم كه قابل استفاده نيست تماماً در زندگى مورد استفاده قرار مى گيرد، شوهرم هم كسبش (در ادامه شغل پدرشان) اوراقچى مى باشد، شوهرم با ما بقي پول خانه؛ با برادرش (حدوداً از 5 سال قبل) برنج شلتوك خريد و فروش مى كند، در طول اين پنج سال در آخر يك سال حدوداً يك سوم شلتوكها براى سال بعد مانده است، لطفاً سال خمسى زندگى ما را تعيين كنيد، و ديگر اينكه چون شغل شوهرم خريد و فروش وسائل ماشين مى باشد؛ با چه مقدار وسائلشان را بفروشند تا حلال باشد؟

جواب:
مجموع درآمدهاي حاصله از كسبها را ملاحظه مي كند، آنچه صرف هزينه زندگي در طول سال مي شود خمس ندارد، به مقدارى كه براى هزينه سال پيش رو نياز دارد هم از محاسبه خمس بيرون است، اگر درآمدشان مازادي داشت خمس آنرا مي پردازند، در صورتى كه خمس زائد بر مصرفشان را محاسبه و استخراج نمايند؛ آن تاريخ را سال خمسي قرار داده و از آن به بعد تا سال ديگر را ملاحظه وبدين نحو مى توانند حساب شرعى خود را محاسبه نمايند، و در صورتى كه هزينه سال را در طول سال بدست مى آورند؛ و ما زاد سال گذشته را در مصارف سال حاضر نياز ندارند خمس ما زاد سال گذشته را مى پردازند. [شمارة ثبت: (350) منبع: المسائل القمّيّة]

[aelaa.net]

سؤال:
كسي كه مدتي كارگر زيد نامي بوده و زيد اجرت او را نمى داده؛ و اكنون پس از يكسال كه اجرت او را داده؛ در وسط سال خمسي اين كارگر مى باشد، آيا دادن خمس اين مبلغ فوراً واجب است يا آنرا از عايدات امسالش حساب كند؛ و سر سال كه رسيد اگر چيزي باقي ماند خمس آن را بدهد؟

جواب:
از عوائد سال محسوب مى شود، و در صورتى كه مصرف در ما يحتاج نشد؛ و زائد بر مؤونه سال آتى بود؛ خمس دارد، والاّ خمس ندارد. [شمارة ثبت: (320) منبع: المسائل الخراسانية]

[aelaa.net]

سؤال:
پولى كه شوهر براى مخارج زندگى به من داده؛ آيا از اضافه آن مى توانم لباس احرام و وسائل لازم براى حج عمره بخرم؟ يا بايد خمس اين پول را بدهم؟ در ضمن وقتى به شوهرم گفتم؛ گفت ايرادى ندارد؟

جواب:
اگر پول مذكور از مال غير مخمّس نباشد و شوهرتان حساب سال شرعى داشته پول مذكور مشمول خمس نمى باشد، ولى اگر اضافه مخارج سالهاى گذشته بوده؛ و براى زندگى جارى و آتى بدان احتياج نباشد؛ مشمول خمس شده است و بايد اول تخميس شود سپس مصرف شود. [شمارة ثبت: (194) منبع: المسائل القمّيّة]

[aelaa.net]

سؤال:
1- شخص لا يستطيع أن يشتري أرضا لسكناه إلاّ بأن يجمع حدود 150000 ريال وطريقة الجمع أن يدخر من راتبه كلّ شهر مبلغا لمدّة سنوات وربما اضطر إلى القرض -كما هو الغالب- مع بناء المجتمع على استقلال المتزوّج وعائلته عن أهله، وكذلك الحال في البناء إذ لا يقلّ تكاليف المنزل المتوسّط للسّكن عن 500000 ريال فهل يجب فيهما الخمس؟
2- وعلى فرض سقوط الخمس عن الأرض والبناء في الصّورة المتقدّمة فهل هذا حكم خاصّ بهما أم أنّه عامّ لكلّ شيئ هو في معرض الحاجة من أموال وأعيان؟

جواب:
1-لا بأس بشرائه أقساطا أو تدريجا ولايجب عليه الخمس مادام يصرفه في تحصيل مسكنه او مايحتاج إليه في معيشته، ولكن إذا ادخر وجمع أموالا من دون ان يصرفها في حاجته فيجب عليه الخمس.
2- بل عام لكل ما هو نظيره. [شمارة ثبت: (310 و 311) منبع: المسائل المدنية]