پاك خوردن و خوردنيهاي پاك

[مراقبت]

سؤال:
بي حس كردن حيوانات توسط دستگاه يا هر وسيله ديگر قبل از ذبح چه حكمي دارد؟

جواب:
اگر به قدرى باشد كه ذبيحه حركتى پس از آن نداشته باشد؛ تذكيه واقع نشده و مصرف آن حلال نيست، ولى اگر به قدر كمى بوده كه كنترل ذبيحه ميسر باشد، ضمن اينكه پس از ذبح؛ حيوان حركتى ولو به يكى از اعضا داشته باشد؛ اشكالى نداشته و تذكيه واقع مي گردد. البته ضعيف نكردن علايم نشاط و حيات در ذبيحه پيش از ذبح؛ هر چه بيشتر رعايت شود بهتر است. [شمارة ثبت: (672) منبع: المسائل الإصفهانية]

[مراقبت]

سؤال:
سر بريدن حيوانات با دستگاههايي كه اخيراً متداول شده چه حكمي دارد؟

جواب:
اگر مانع تطبيق احكام شرعيه وارده در ذبح نباشد اشكالى ندارد و الا اجتناب شود. [شمارة ثبت: (673) منبع: المسائل الإصفهانية]

[مراقبت]

سؤال:
گفتن بسم الله؛ توسط نوار در هنگام ذبح چه حكمي دارد؟ آيا ذبح صحيح است؟

جواب:
اگر گوينده نوار؛ شخص ذابح؛ يا كسي كه دستگاه ذبح (شرعي) را روشن مي كند بوده و واجد شرايط ذبح هم باشد؛ اشكالى ندارد، و چه بسا صحيح باشد از هر گوينده اى كه صلاحيت ذبح را داشته باشد. [شمارة ثبت: (674) منبع: المسائل الإصفهانية]

[مراقبت]

سؤال:
ژامبون بوقلمون كه اكنون در بازار ايران عرضه مي شود؛ آيا حلال است و مي توان مصرف كرد؟

جواب:
آنچه در بازار مسلمين عرضه مي شود محكوم به حليت بوده مگر آنكه علم به خلاف آن حاصل شود. [شمارة ثبت: (694) منبع: المسائل الأندلسيّة]

[مراقبت]

سؤال:
خوردن گوشتهائي كه از خارجه وارد ايران مى شود همچنين خوردن سوسيس و كالباسهايي كه از خارجه وارد ايران مى شود چگونه است؟

جواب:
بدون احراز تزكيه؛ خوردن آن مورد اشكال است، فلذا اجتناب شود. [شمارة ثبت: (338) منبع: المسائل الخراسانية]

[مراقبت]

سؤال:
ذبح حيوانات در چه وقتي اعم سال، ماه، هفته، روز، خوب است صورت بگيرد؟

جواب:
از ذبح در شب تا طلوع فجر هر روز، و از ذبح و صيد در روز جمعه تا پس از اداى فريضه جمعه حتى الإمكان پرهيز شود مگر در ضرورت. [شمارة ثبت: (675) منبع: المسائل الإصفهانية]

[مراقبت]

سؤال:
آيا خود انسان مي تواند حيواني كه پرورش داده است را ذبح نمايد؟

جواب:
شايسته نيست انسان حيواني را كه بدست خود پرورش داده؛ بدست خود ذبح نمايد، بلكه اين موارد را به ديگرى محول نمايد، كما اينكه در خانه يا مكاني كه پرورش يافته؛ و يا مقابل هم جنس آن ذبح نشود. [شمارة ثبت: (676) منبع: المسائل الإصفهانية]

[مراقبت]

سؤال:
خوردن كداميك از اعضاء حيوانات حلال گوشت؛ خصوصاً گوسفند حرام مي باشد؟

جواب:
از خوردن اين قسمتها در ذبايح مانند شتر و گاو و گوسفند اجتناب شود: اجزاء و آلات تناسل و توالد، و نيز مثانه و كثافات داخل شكم و خون و طحال و رگهاي بزرگ و كيسه صفراء و غده ها (از جمله آنچه بعضا در مغز پيدا شود)، و نيز نخاع و عصبهاي بزرگ (كه نگهدارنده عضلات است مانند زردپي) و نيز سياهي چشم و مو و شاخ و سم و استخوان و پوست بيروني حيوان. [شمارة ثبت: (1014) منبع: المسائل الإصفهانية]

[مراقبت]

سؤال:
آيا مصرف گوشت گوساله اى كه ذبح شرعي شده باشد كراهت دارد؟

جواب:
اشكالى ندارد؛ در قرآن كريم ياد شده است كه: حضرت ابراهيم (عليه السلام) از ميهمانانشان با گوساله بريان پذيرايي نمودند. [شمارة ثبت: (778) منبع: المسائل المشرقية]

[مراقبت]

سؤال:
خوردن چه قسم از ماهي ها جايز مي باشد؟

جواب:
1- آنكه در جانورشناسي از دسته ماهيان باشد نه هر آبزيى ؛ مانند كوسه و ميگو و خرچنگ و صدف نباشد.
2- از دسته ماهيان سمي نباشد، و ملحق به اينهاست آنهاييكه در اثر پرورش غير طبيعي يا آلودگي آب به نظر متخصصين صلاحيت مصرف نداشته باشند.
3- از جنس مسوخ (مانند انواع جنس كوسه؛ مارماهي؛ جرّيّ؛ زمّار؛ و زمّير) نباشد.
4- ساختار آن ماهي فلس دار بوده؛ ولو كم و در بعض نواحي آن داشته باشد؛ و يا در نتيجه تقلاى زياد در صيد بريزد. البته نه اينكه هر پوشش زبر يا سختى را پولك بنامند، و ماهي داراي شكل فلس زير بوست صاف و بدون فلس جزو ماهي فلس دار محسوب نمي شود، البته اكر بر روي بوست فلس داشته ولى خزه و لجن آب روي آنرا بوشانده باشد؛ اشكالي ندارد.
5- بيرون از آب بميرد، و اين جهت را يا به مباشرت و علم خود يا صياد مسلمانى كه گواهى بر آن مي دهد معلوم مي كند ولى اعتماد بر گواهى كافر يا كسى كه قول او مقبول نيست نمي شود، مگر اينكه از قراين ديگر بدان علم پيدا كند، مانند اينكه بداند صيد بوسيله و روشى بوده كه موجب مردن در آب نبوده و بيرون آب اتفاق افتاده است. [شمارة ثبت: (668) منبع: المسائل الإصفهانية]

[مراقبت]

سؤال:
گوشت ماهى در چه صورت حلال مى باشد؟ آيا داشتن يا نداشتن فلس يا استخوان درحكم آن تأثير دارد؟

جواب:
از ماهى كه فلس ندارد پرهيز شود، و استخوان داشتن يا نداشتن دخالتى در حكم حليت آن ندارد، ودر شناختن معناى فلس و پولك به تفسيري كه نزد شرع و عرف تا كنون متداول بوده است مراجعه شود نه اصطلاح علمي جديد در اين باب، و مراد شرع از فلس يا پولك داشتن ماهى، خصوصيت پوست آن ماهى است، نه اينكه قطعه يا قسمتى از آن به اسم فلس نامگذارى شود، البته ربز بودن يا درشت بودن در فلس شرط نيست، و چه بسا فلس بسيار ريز و نرم كه در نظر بدوى پوست بدون فلس بنظر برسد؛ ولى با دقت يا خراش پوست فلس دار بودن آن مسلم مى شود، كه اينها نيز ماهى فلس دار محسوب مي شود، و شايسته ذكر است كه مراد از فلس نرم به نحوى است كه محسوس با حسّ عادّى باشد، و الاّ به صرف اينكه پوست نوعى ماهى زير دستگاه (بزرگ نما) يا با اجهزه دقيقه معلوم شود كه پوست آن مثلا فلس دارد و يا لايه لايه روى هم قرار گرفته؛ و بدين حساب تعبير به فلس بشود، اين موارد ديگر مشمول حكم ماهى فلس دار نمى باشد. [شمارة ثبت: (210) منبع: المسائل القمّيّة]

[مراقبت]

سؤال:
صيد ماهي به جهت تفريح چه حكمي دارد؟

جواب:
اگر مورد مصرف واقع مي شود اشكالى ندارد، ولى در صورتي كه منجر به اسراف بشود اجتناب شود. [شمارة ثبت: (666) منبع: المسائل الإصفهانية]

[مراقبت]

سؤال:
ماهي كه به جهت تفريح صيد شده خوردنش چه حكمي دارد؟

جواب:
اشكالى ندارد. [شمارة ثبت: (667) منبع: المسائل الإصفهانية]

[مراقبت]

سؤال:
ديدگاه حضرتعالى در مورد ميگو از حيث حلال يا حرام بودن چه مى باشد؟

جواب:
ميگو از نظر دسته بندى جانورشناسى در زمره خرچنگ سانان مى باشد و شكل خارجى آن هم مؤيد همين است، فلذا اصلاً جزء ماهى ها بحساب نمى آيد تا فلس دار بودن يا نبودن آن بحث شود، بنابر اين خوردن آن مباح نيست و از آن اجتناب شود. [شمارة ثبت: (213) منبع: المسائل القمّيّة]

[مراقبت]

سؤال:
نظر حضرتعالى در مورد كنسروهايى كه از گوشتهاى ماهى تهيّه مى گردد كه از ماهيهاى چند سانتيمترى كه بدون پاك نمودن آنها وفقط قطع كردن سر و دم آنها تهيّه مى گردد را بيان فرمائيد.

جواب:
اگر از نوع حلال گوشت (فَلس دار) باشند اشكالى ندارد. [شمارة ثبت: (878) منبع: المسائل القمّيّة]

[مراقبت]

سؤال:
از محصولات غذايي ساخت روسيه؛ تهيه نوعى فيله يا كيك پروتئينى از ماهيان ريز بوده؛ كه دين نحو است: بوسيله دستگاههاى مخصوص ماهي هاى ريز را از درشت جدا كرده و ماهى هاى ريز را پس از استخراج روغن و چربي آنها بصورت اتوماتيك كنسرو يا تبديل به فيله يا كيك مي نمايند، مصرف اين محصول چگونه مي باشد؟ نظر به اينكه تجزيه ماهيان بر اساس حجم و اندازه است حتى اكر ماهيان ريز از نوع پولك دار باشند؛ باز احتمال وجود آبزيان كوچك كه مصرفشان جايز نيست؛ در ميان آنها مي باشد، با اين وصف حكم مصرف آنها چگونه است؟

جواب:
اگر نحوه صيد ماهى آنها طورى است كه بيرون از آب مي ميرند، و ماهيان ريز مذكور از نوع پولك دار هستند، مصرف آنها و محصولات مزبور بلا اشكال مي باشد، و در صورت احراز اجمالى اين دو جهت، به صرف احتمال مخالف آن؛ خللى در جواز مصرف آنها وارد نمي كند، مگر اينكه بخصوص علم به خلاف آن پيدا كند؛ يا اينكه مخلوط بودن ماهي حلال و غير حلال و ساير آبزيان متداول و معروف بوده؛ كه در اين صورت تكليف تفاوت داشته و بايد اجتناب كند. [شمارة ثبت: (550) منبع: المسائل المغربية]

[مراقبت]

سؤال:
خوردن گوشت خروس چه حكمي دارد؟

جواب:
اشكالى ندارد، و كراهت مرغ را نيز ندارد. [شمارة ثبت: (669) منبع: المسائل الإصفهانية]

[مراقبت]

سؤال:
آيا گوشت گورخر از نظر شرع مقدس چه حكمي دارد؟

جواب:
خوردنش جايز مي باشد ولى تركش افضل است. [شمارة ثبت: (770) منبع: المسائل الإصفهانية]

[مراقبت]

سؤال:
نوشيدن ماء الشعير چه حكمى دارد؟ در صورت اشكال داشتن آيا روش صحيحى براى تهيه آن مى باشد؟

جواب:
در صورتى كه در طي استحصال آن؛ الكل يا مسكر در آن پيدا نشود، و نتيجتا مشتمل بر الكل يا مسكر بصورت جزء غير مضمحل (ولو بقدر كم) نباشد؛ پاك بوده و مصرف آن مانعى ندارد، امّا اگر مشتمل بر آن باشد؛ پاك نبوده و مصرف آن اشكال دارد. شايان ذكر است كه همان نوع ماء الشعيرهائى كه در بازار ايران؛ به عنوان فاقد الكل عرضه مى شود؛ از نظر مراكزى (كه ملتزم به ذكر دقيق اجزاي محصولات هستند)، آنرا حاوى درصد كمى الكل اعلام مى كنند، فلذا عنوان كلى فاقد الكل؛ خصوصاً در بازارهاى تجارتى مثل ايران (كه كمتر دقّت مى كنند) كافى براى اعتماد به آن نبوده، و بايد معلوم شود كه در آن الكل يا مسكر (به نحو جزء غير مضمحل) به هيچ وجه نمى باشد.
و مراد از جزء غير مضمحل آن است كه: عنوان الكل (طبيعي) چه بسا به صورت مضمحل در عموم شيرينى ها و ميوه هاى شيرين وجود داشته باشد، ولى با اين حال پاك باشد، چونكه اين قسم الكل؛ با ازدياد نسبت آن (كه ناشي از ازدياد حجم از شيئ مشتمل است)، خاصيّت اسكار پيدا نمى كند، (مانند خرما كه طبيعتا حاوي الكل طبيعي است ولى اكر كسي جند كيلو خرما هم بخورد مست نمي شود) ولى در تركيبات صنعتى يا محصولاتى كه به روش صنعتى بدست مى آيد و الكل مى تواند به صورت جزء غير مضمحل در آن باقى بماند، و لو در آن شيئ مقدار الكل كم مى باشد و در اين حجم آن شيئ مسكر نيست، ولى در حجم بسيار آن شيئ، مقدار كم الكل غير مضمحل در آن به حدّى مى رسد كه مى تواند با مصرف آن حجم از شيئ مشتمل، اثر اسكار محقّق شود.
براى علم به طرز تهيّه روش صحيح ماء الشعير طبي و غير مسكر؛ به كتب صنايع مواد غذائى و نيز كتب طبي قديمه مراجعه شود. [شمارة ثبت: (839) منبع: المسائل القمّيّة]

[مراقبت]

سؤال:
خوردن آبجو كه از خارج وارد ايران مى شود يا داخل ايران ساخته مى شود چگونه است؟

جواب:
نظر به تهيه آن توسط عمل تخمير و مسبوق بودن اين منتوجات در مسكريت يا مخلوط بودن با الكل؛ فلذا نجس بوده وخوردن آن جايز نيست، مگر با ملاحظه تركيبات آن و حصول علم به عدم اشتمال آن بر الكل و احراز عدم مسكريت آن، كه در اين صورت مانعي ندارد. [شمارة ثبت: (340) منبع: المسائل الخراسانية]