پاكي وپاكيزگي

[مراقبت]

پاكي وپاكيزگي

[مراقبت]

سؤال: در اثبات نجاست، آيا يقين لازم است يا ظن و گمان نيز كافى است؟

جواب: علم به نجاست لازم است، و ظن و گمان كافى نيست. [شمارة ثبت: (516) منبع: المسائل المغربيّة]

[مراقبت]

سؤال: در رابطه با لباسشوئي‏هاي عمومي با توجه به اينكه در هر منطقه و محلّه، افرادي كه طهارت اسلامي را رعايت نمى كنند، كم و بيش وجود دارند، آيا لباس‎هائي كه در اين لباسشوئي‎ها شسته مى شوند، پاك هستند يا خير؟

جواب: اگر لباس تحويل داده شده پاك بوده و شك در نجس شدن آن در لباسشوئي عمومي داشته باشند، لباس مزبور پاك است و اگر نجس بوده و شخص متصدي لباسشوئي اعلام به تطهير آن نمايد؛ در صورت عدم وجود شاهد كذب و احتمال صدق وي، قول او مسموع و محكوم به طهارت است.[شمارة ثبت: (233) منبع: المسائل الحائريّة]

[مراقبت]

سؤال: بچه نابالغى كه به دستشويى مى رود ومى گويد (طبق آنچه كه قبلاً والدين به او ياد داده اند) خود و محلّ دستشويى را تطهير كرده ام، حكم بدن و لباس از حيث طهارت و نجاست چگونه است؟

جواب: شخص مميّز اگر مأمون بر صدق و التزام است، قول او مقبول است، والاّ فلا، و در اين صورت فقط مواردى كه علم به نجاست آن دارد محكوم به نجاست بوده، و غير آن محكوم به طهارت است، و نيز رفع نجاست هم احتياج به علم دارد. [شمارة ثبت: (890) منبع: المسائل القمّيّة]

[مراقبت]

سؤال: الاعلام بالنجاسة للغير هل يجب بالنسبة للصلاة أو الاكل؟

جواب: لا يجب لصلاته، كما لا يجب لأكله إن لم يكن هو المقدم له. [شمارة ثبت: (391) منبع: المسائل الغروية]

[مراقبت]

سؤال: گاهى اوقات انسان؛ ناخودآگاه با دندان پوستها و ريشه هاى كنار ناخن را مى كَند آيا اين پوستها و ريشه ها نجس هستند؟ اگر نجس هستند آيا بايد دهان را آب كشيد يا نه؟

جواب: تا وقتى كه به بدن شخص مؤمن متّصل است پاك است، و پس از جدا شدن فوراً نجس نيست ونجس نمى كند، و به اندازه اى كه ميّت سرد مى شود حكم ميّت را پيدا مى كند و لذا تا قبل از آن پاك است، و ملحق به حال حيات آن قسمت است. [شمارة ثبت: (855) منبع: المسائل القمّيّة]

[مراقبت]

سؤال: آيا خوني كه موقع سر بريدن گوسفند يا حيوانات حلال گوشت بلافاصله خارج مي شود نجس مي باشد؟

جواب: نجس است. [شمارة ثبت: (1015) منبع: المسائل الإصفهانية]


سؤال: خوني كه بعد از سر بريدن گوسفند يا حيوانات حلال گوشت به مرور از آنها دفع مي شود چه حكمي دارد؟

جواب: پس از ذبح و خروج خون در رگهاي بزرگ بقدر متعارف در ذبح، خونهاي باقيمانده در ذبيحه محكوم به طهارت است، ولى خوردن آن جايز نيست، مگر آنچه از اجزاي گوشت بشمار رود. [شمارة ثبت: (1016) منبع: المسائل الإصفهانية]

[مراقبت]

سؤال: اگر عين نجاست و يا چيز متنجسى به شير و يا روغن مايع و مانند آن ملاقات كرد وظيفه چيست؟ كم و يا زياد بودن اين مايع دخالتى در حكم دارد؟

جواب: در موارد متعارف نسبت ملاقي و ملاقا؛ تلاقي موجب تنجس مي گردد، أما در صورت تفاوت بسيار نسبت آنها؛ ممكن است حكم آن هم متفاوت باشد. [شمارة ثبت: (1021) منبع: المسائل الخراسانية]

[مراقبت]

سؤال: ژلاتين ماده اى است كه از پيراسيد و برخى از مواد شيميايى ، طى روند خاصى از استخوان و پوست گاو و يا خوك استخراج مى گردد اين ماده در صنايع غذايى ، دارويى (كپسول)، فيلم سازى ، چسب سازى و غير آن مورد استفاده قرار مى گيرد.
الف: با توجه به نحوه استخراج ژلاتين آيا مى توان آن را نوعى استحاله دانست؟
ب: در صورت عدم استحاله، به كار گيرى آن در مواردى مانند فيلم سازى و چسب سازى چه حكمى دارد؟

جواب: بر متخصصين بصير پوشيده نيست كه: عمليات مزبور در واقع؛ موجب ساخت ژلاتين نمي گردد، تا اينكه احتمال استحاله مطرح باشد، بلكه با انجام روش مربوطه؛ ژلاتين موجود در اجزاء حيواني صِرفا از آنها جدا و استخراج مي گردد، فلذا به حكم مبدأ آن خواهد بود، پس اگر ژلاتين از حيوان حلال گوشت تذكيه شده استحصال شود پاك؛ و الاّ نجس است، و تهيه آن از حيوانات نجس العين مانند سگ و خوك؛ موجب شدت حكم خباثت و نجاست آن خواهد بود، و در صورت عدم دسترسي به ژلاتين پاك؛ استفاده از ژلاتين نجس در صنايعى كه محصول آن مورد استفاده در خوراك و عبادت نيست اشكالى ندارد. [شمارة ثبت: (1094) منبع: المسائل المغربيّة]

[مراقبت]

سؤال: با توجّه به مطالبي كه در مورد بعضى از موادّ آرايشى زنان بيان مطرح است؛ كه در ساخت آنها از چيزهاى نجس و حرام استفاده مى شود: الف) نماز خواندن با اين مواد آرايشي چه حكمى دارد؟ ب) بودن اين مواد آرايشى بر روى صورت در غير نماز چه حكمى دارد؟

جواب: در بعضى از آنها الكل (مسكر)؛ و در بعضى از آنها چربي سگ و خوك بكار برده مى شود، در غير نماز استفاده از محصولات قسم اول ممكن است ممنوع نباشد، ولي استفاده از محصولات قسم دوم جايز نيست، و استفاده از همه آنها در نماز مانع نماز است، و در صورت آلودگي به آن؛ براى گذاردن نماز بايد از آن پاك و مطهر شود. [شمارة ثبت: (869) منبع: المسائل القمّيّة]

[مراقبت]

سؤال: كشمش پخته چه حكمى دارد؟ آيا مى توان آن را در برنج ريخت كه همراه هم پخته شود؟

جواب: در صورتى كه تغيير مؤدّي به مسكريّت در آن حاصل نشود؛ (مثل اضافه كردن سرخ شده آنها در اواخر تهيه غذا) مانعى ندارد. [شمارة ثبت: (3) منبع: المسائل القمّيّة]

[مراقبت]

سؤال: تخمير در اصطلاح حالت حباب كردن يا جوشيدن آرام را گويند، كه اين امر در طي تبديل قند (موجود در شييُ مورد تخمير)؛ به الكل و انيدريد كربنيك؛ اتفاق مي افتد، و اين عمل حباب كردن مربوط به آزاد شدن گاز انيدريد كربنيك است. هر چند در زمانهاى گذشته عمليات تخمير براى استحصال انواع مسكرات مطرح بوده ولذا عنوان تخمير پيدا كرده است؛ ولى همچون گذشته موارد كاربرد صحيح و سالمي هم دارد، از قبيل تخمير در انواع نان و شيرينى ، و امروزه وسعت كاربرد مفيد و سالم آن توسعه يافته كه از جمله آن: آزاد كردن سلولهاى مواد غير قابل هضم؛ يا تجزيه مواد سلولزى غير قابل هضم؛ به مواد قندى ساده تر و مشتقات آن كه قابل هضمند، مي باشد، همان فرآيندى كه در معده دام ها بطور طبيعى اتفاق مي افتد، و جهاز هاضمه انسان از آن عاجز است، و نيز در تهيه انواع ويتامينها كاربرد داشته، مانند ريبوفلاوين (ويتامين ب 12) و مواد اوليه سازنده ويتامين ها؛ كه توليد صنعتى همه آنها بوسيله تخمير انجام مي شود، با لحاظ اين جهات و نياز بدان، آيا تخمير موجب نجاست و حرمت كدام تخمير است؟ آيا همان تخمير شيميايي با تعريف علمي آن است؟ آيا محدود به موارد تخمير عرفى متداول در باب مسكرات است؟ يا اينكه شرع مقدس تعريف خاصى براى آن دارد؟ شايان ذكر است كه بنابر تحقيق دانش امروز: تخمير واقع در استحصال مسكرات؛ دقيقا مطابق تخمير واقع در تهيه خمير نان مي باشد، با اين وصف اگر نوع تخمير مسكر ملاك باشد؛ چرا حكم تخمير نان متفاوت است؟

جواب: هر چند فرآيند تخمير در همه موارد آن؛ چه بسا از نظر علم امروزه يكسان باشد؛ ولى شرع شريف ملاحظه نتيجه و توابع آنرا مي نمايد؛ ولذا تخمير از نظر توابع حكم شرعي آن بر دو قسم است:
1- آنچه نتيجه اش از قبيل تخمير واقع در استحصال مسكرات است، كه در اين قسم مسكر به نحو مجزّا و غير مضمحل حاصل مي گردد، ولذا با مصرف مقدار لازم؛ موجب اسكار در شخص مي شود، پس اين نوع تخمير در استحصال هر فرآورده اى اتفاق بيافتد موجب حصول نجس و تنجس ملاقي؛ و نيز مستلزم حرمت خوردن آن شده، و بايد از آلودگي خود يا لباس يا وسايل؛ به آن در عبادت اجتناب كرد.
2- آنچه نتيجه اش از قبيل تخمير واقع در استحصال خمير نان است، كه در اين قسم؛ مسكر به نحو مجزّا و غير مضمحل حاصل نمي گردد، ولذاست كه با مصرف بسيار خمير نان؛ اسكار در كسي پيدا نمي شود، پس اين نوع تخمير در استحصال هر فرآورده اى پيش آيد، اشكالى ايجاد نكرده و مصرف آن مطلقا بلا اشكال است.
البته اگر مخمّر و آنچه موجب تخمير است از شييُ پاك يا حلال نباشد؛ اين خود دليل مستقلى براى منع مصرف محصول آنست؛ ولو اينكه با تخمير از نوع قسم دوم بدست آمده باشد. [شمارة ثبت: (544) منبع: المسائل الحديثة]

[مراقبت]

سؤال: آيا صرفا الكل هايي كه از طريق روش تخمير ميوه يا غلات يا غير آن بدست مي آيد حكم مسكر را داشته؟ و آيا الكل هايي كه با روشهاى شيميايي و صنعتى (مانند تبديل گاز اتان به اتانول و الكل اتيليك) بدست آمده و مسكر هستند؛ هم همان حكم را دارند؟

جواب: عمده خاصيت اسكار و مستى آورى آنست كه موجب داشتن حكم مسكر مي شود، و مورد مذكور از همين قبيل است. [شمارة ثبت: (545) منبع: المسائل الرازية]

[مراقبت]

سؤال: در يكي از جوابيه هاى حضرتعالى (براى تشخيص محصولات تخميرى پاك از نجس) بيان شده بود كه اگر از نوع تخمير موجب استحصال مسكر است نجس بوده؛ و اگر از نوع تخمير موجب استحصال خمير است پاك مي باشد، با توجه به اينكه بر اساس تحقيق علم امروز؛ تخمير واقع در تهيه مسكر عينا همان تخمير واقع در تهيه خمير نان است، آيا اختلاف حكم اين دو مربوط به مقدار الكل حاصله در آن نسبت به حجم كل آنست؟ كه چون در نوع اخير نسبت الكل حاصله بسيار كم است موجب اسكار نشده و لذا حكمش هم مختلف است؟ از طرفى در شرع مقدس در باب مسكر آمده است كه: ما هو كثيره مسكر فقليله نجس لذا كم بودن نسبت الكل حاصله چگونه موجب حكم به طهارت آن شده است؟ آيا اگر الكل موجود در خمير (فرضا) استخراج شود باز هم پاك است؟ آيا اگر خوردنيها و يا نوشيدنيهايي كه در تهيه آنها (به مقدار نسبت الكل موجود در خمير) به آنها الكل اضافه شود، و نتيجتا آن محصولات نيز به مقدار نسبت موجود در خمير؛ حاوى الكل بشوند؛ اشكالى از نظر طهارت و حليت مصرف آنها ايجاد نمي شود؟

جواب: ممكن است نسبت الكل حاصله؛ از مقدمات تفاوت نتيجه بوده؛ و بالتبع تأثير در حكم آن داشته باشد، ولى همانطور كه در آن جوابيه مفصلا بيان شد، شرع شريف ملاحظه نتيجه حاصله از اين تخمير را مي نمايد؛ و آنچه محصولش موجب مستى است (ولو در مصرف مقدار زياد) را، حكم به نجاست و حرمت مصرف آن (ولو به مقدار كم) هم مي نمايد، و بر عكس آنچه محصولش موجب مستى نبوده را حكم به طهارت و حليت مي نمايد. و مدار حكم شرع بر روى حصول الكل (مسكر) در هر جا نبوده؛ تا هر جا كه يافت شود ولو ذره اى ؛ پس حكم مسكر را داشته باشد. بلكه هر جا و به هر صورت كه يافت شود؛ اگر مصرف (ولو بسيار) آن موجب مستى باشد كم آن نيز حكم مسكر را دارد. ولذاست كه خمير نان هر چند تخمير واقع در آن (به نظر علم جديد) همان تخمير واقع در تحصيل خمر است، و (به نظر ايشان) خمير نان حاوى (ولو مقدار كم) الكل است، ولى چون مصرف (ولو بسيار) آن خمير موجب مستى نمي شود، پس خمير حكم خمر را نداشته و پاك و حلال است. البته اگر الكل مفروض در خمير استخلاص شود؛ و مستى آور باشد؛ پاك نبوده و مصرف آن هم حرام است. همچنانكه اگر به شييُ طاهرى ؛ الكل (به مقدار مفروض در خمير) بيافزايند، آن شييُ حاوى ؛ ديگر پاك نبوده و مصرف آن نيز جايز نيست. ولذاست كه به صرف اينكه در مشخصات بسته بندى يك فرآورده غذايي ذكر شده باشد كه حاوى مقدار در صد بسيار كمي الكل است، نه مي توان حكم كرد كه آن محصول نجس است، و نه مي توان حكم كرد كه پاك است. [شمارة ثبت: (546) منبع: المسائل الرازية]

[مراقبت]

سؤال: براى جداكردن روغن دانه هاى روغنى (پنبه دانه، ذرت سويا، بادام زمينى و..) در كارخانجات صنعتى پيشرفته بطور عمده از روش فشار پرس استفاده مي شود، ولى براى استخراج آخرين قطرات روغن موجود در تفاله ها با بكار بردن حلاّل اقدام مي شود، و سپس در مرحله آخر حلاّل باقيمانده از روغن بازيافت مي شود، نظر به اينكه در بسيارى موارد اين حلاّلها نوعي الكل هستند، آيا مصرف اينگونه روغنها چه حكمي دارد؟

جواب: اگر مي دانند كه روغن مورد مصرف به روش مزبور تهيه شده و حلاّل مورد استفاده غالبا الكل است، پس بايد از خوردن آن اجتناب كنند، البته استعمال خارجي آن در غير مقام عبادت اشكالى ندارد. [شمارة ثبت: (547) منبع: المسائل المغربية]

[مراقبت]

سؤال: با توجه به اينكه الكل نجس است، و از طرفى مي بينيم كه بسيارى از خوردنيهاى (به نظر شرع) طيب و طاهر؛ از نظر تحقيقات علم جديد حاوى الكل هستند! پس چرا اينها حكم مسكر را ندارند؟ آيا مسكرات مقدار كم آن اشكالى ندارد؟

جواب: اگر آنچه را شرع شريف طيب و طاهر شمرده؛ علم امروز حاوى الكل به مقدار بسيار كم و ناچيز دانسته؛ ولى بايد معلوم باشد كه در نظر شرع انور: الكل مسكر يا: 1- مستخلص است و چيزى خاصيت اسكار بر او غالب است، اين نجس و مصرفش ممنوع است، ولو مقدار كمى از آنرا به چيز طاهر اضافه كنند، آن شييُ حاوى هم نجس مي باشد، 2- ولى اگر الكل مستخلص نبوده بلكه از اجزاى طبيعى و اصلى چيزى باشد نه افزوده و اضافى ؛ و مقدار آن هم بقدرى ناچيز است كه مصرف آن شييُ حاوى مستى آور نيست، آنرا پاك مي داند، و در حقيقت از ابتدا حكم نجاست و ممنوعيت مصرف؛ بر آنچه ذات غالب او مسكر است تعلق گرفته، پس آنرا نجس دانسته و مصرف مقدار كم او را هم (كه مسكر نيست) حرام فرموده است، اما آن چيزى را كه شامل جزئي است كه اگر استخلاص شود مسكر مي شود، ولى بقدرى نيست كه مصرف كليت آن چيز مسكر باشد، پس چون آن مسكر نيست پاك است. [شمارة ثبت: (548) منبع: المسائل المغربية]

[مراقبت]

سؤال: با توجه به اينكه نجاست مسكر داير مدار اسكار اوست، پس در صورت زوال مسكر آيا خود به خود ظرف آن هم پاك مي شود؟ آيا تطهير ظرف لازم مي باشد؟ اگر چيزى مانند نان خاصيت اسكار داشت ولى به علتى خاصيت اسكار از آن زايل شد؛ آيا اين نان پس از فقدان حالت اسكار حكم متنجس را دارد؟ يا در اين صورت پاك است؟ اگر پاك است و حكم متنجس را ندارد پس چرا در فرض قبلى ظرف را بايد تطهير كرد؟

جواب:
1- هر چند نجاست مذكور در گرو اسكار است و بازوال خاصيت اسكار حكم نجاست هم مرتفع مي شود، ولى در خصوص ظرف در نص شريف وارد است كه: اگر مسكر درون آن با كم شدن دو سوم يا تبديل به سركه شدن؛ خاصيت اسكار را از دست داد، پس در هر دو صورت ظرف هم بخودي خود پاك مي شود، ولى اكر مسكر درون ظرف به سبب تابش آفتاب خشك شد يا بخاطر وارونه شدن ظرف از بين رفت؛ پس در اين صورت ظرف بايد شسته و تطهير شود.
2- امّا نانى كه خاصيت اسكار داشته پس اگر اسكار آن ذاتا در آن حاصل شده؛ نه به علت اضافه كردن جزء مسكر خارجي، پس با زوال خاصيت اسكار؛ خود بخود پاك مي شود، ولى اكر خاصيت اسكار آن به سبب اضافه شدن مسكر به آن بوده، پس با زوال خاصيت اسكار حكم متنجس را دارد.
3- تفاوت حكم در ظرف دو فرض بخاطر ورود نص در باب هر كدام است و با وجود نص جاى اجراى قاعده نيست. [شمارة ثبت: (549) منبع: المسائل الغروية

[مراقبت]

سؤال: روشي در عطر سازى و تهيه اسانس يا روغن طبيعى گل؛ از قديم در اروپا متداول بوده و هنوز هم گاهى براى تهيه عطرهاى گران قيمت و سفارشي بكار برده مي شود و آن اينكه: در محفظه اى سربسته سطوح شيشه اى چند طبقه اى با فاصله قرار داده و هر دو طرف اين شيشه ها را آغشته به چربي خوك كرده و فاصله دو شيشه را گلها و شكوفه هاى معطر قرار مي دهند، و تا 24 ساعت همينطور باقي مانده، كه در اين فاصله عصاره خوشبوى گل تبخير و در چربي حل مي شود، پس از آن گلهاى سابق را برداشته و گلهاى تازه ديگرى بجاى آن مي گذارند، و اينقدر تبديل گلها تكرار شده تا چربي خوك كاملا از روغن و عصاره گلها اشباع شود، سپس چربي مزبور را جمع آورى كرده؛ كه يا به همين صورت خام به عنوان روغن معطر گل مصرف مي شود، و يا اينكه طي مرحله ديگرى با بكار بردن الكل؛ چربي خوك جداسازى شده و مواد و روغن معطر استخراج مي گردد. حكم نجاست يا طهارت محصول معطر مزبور و نيز استفاده يا خريد و فروش آن چگونه است؟

جواب: تا زمانى كه چربي خوك كاملا و بطور قطع زايل نشده حكمش در طهارت و تجارت به حكم خوك بوده، و در صورت ازاله قطعيه آن؛ به حكم متنجس به ملاقات خوك و شراب بوده؛ كه خريد و فروش آن مانعى ندارد؛ و استفاده از آن در اماكن و موارد غير محترمه بلا اشكال است، البته مؤمن ملتزم؛ مطلقا از آن اجتناب مي نمايد. [شمارة ثبت: (530) منبع: المسائل الأندلسية]

[مراقبت]

سؤال: روشي كه امروزه در اروپا براى استخراج اسانس يا روغن طبيعى گلها و ساختن عطرهاى گرانبها بكار برده مي شود؛ و بيشتر شايع است اينكه: گلها را در يكى از حلاّلهاى فرّار (مانند: اِتِر، هگزان، تولوئن، متانول، اتانول) يا گازهايى كه تحت فشار مايع مي شوند (مانند: بوتان، دي اكسيد كربن) قرار داده تا مواد معطره گلها در حلاّل حل شده و سپس عطر محتوى اين حلاّل را از طريق تبخير استخراج مي كنند. لطفا بيان فرماييد كه حكم اين محصولات معطره از نظر طهارت و نجاست يا استفاده و خريد و فروش آن چگونه است؟

جواب: تنها اگر توسط موادّى كه مسكر است (مانند الكل اتانول) تهيه شود حكم متنجس را داشته، ولى خريد و فروش آن بلا اشكال است، و فقط براى عبادت؛ استفاده مباشر از آن در لباس و بدن صحيح نيست، و الاّ استفاده غير مباشر (به معنى خوشبو كردن قطعه پنبه يا تكه پارچه يا كاغذ با آن و همراه داشتن آن) در عبادت هم اشكالى ندارد، و كاربرد آن در غير عبادت مطلقا بلا اشكال است. امّا اگر توسط موادى غير مسكر استخراج و تهيه شود، پس مطلقا پاك بوده و استعمال و خريد وفروش آن نيز مطلقا بلا مانع است. [شمارة ثبت: (531) منبع: المسائل الأندلسية]

[مراقبت]

سؤال: آيا الكل صنعتى كه در انواع ادكلن‏ها و عطرها و برخي رنگها و داروها و غيره، بكار مى رود، پاك است يا خير؟

جواب: بنا به نظر متخصصين؛ و حصول علم و وثوق از نظر ايشان؛ الكلها اقسامى دارند: بعضي مسكر و بعضي مهلك و غير اينها، آنچه در داروها و عطر و ادكلنها و لوازم آرايشي و بعضي از نوشيدنى ها بعنوان حلاّل و غير آن بكار مى رود؛ از قسم الكل مسكر مى باشد، و آنچه در ساخت بعضى رنگها بكار مى رود اگر به نحوى سمّى بوده كه قبل از اسكار مهلك بوده، ولذا اسكار آن معلوم نمى باشد، و يك قسم كه به اصطلاح علم شيمي، الكل محسوب مى شود؛ و بعض اجزاي مواد قندي و حتى ميوه ها را تشكيل مى دهد، قسم اوّل پاك نبوده و قسم دوّم محكوم به طهارت، و قسم سوّم بحالت ضمنيت ماده اصلى آن، نيز پاك مى باشد؛ مگر اينكه جداگانه استخراج و نتيجه اسكار از مصرف منتوج آن حاصل شود كه نجس مى باشد.[شمارة ثبت: (232) منبع: المسائل الحائريّة]

[مراقبت]

سؤال: اگر مواد معطرى از نجس يا متنجس تهيه شود؛ و سپس آنرا در گازهايي مانند بوتان [ كه فقط تحت فشار مايع مي شوند ولى در شرايط عادى و استفاده خارجى گاز هستند] قرار داده، و سپس آن گاز معطر را در ظروف مخصوص تعبيه كنند، اين محتويات معطره [ كه در درون ظرف مايع هستند ولى در بيرون آن و هنگام استفاده بصورت گاز خوشبو در هوا پخش شده و محيط يا نقطه اى كه روى آن پاشيده باشند را معطر مي كنند] آيا پاك هستند يا نجس؟ آيا تفاوت حكم در درون ظرف يا بيرون دارند؟ استفاده از اين نوع اسپري هاى معطر (كه مواد معطره شان را مي دانيم نجس يا متنجس است) چه حكمى دارد؟ خريد و فروش آن چطور است؟

جواب: اگر آن گازها در حالت غير ميعان تلاقي كرده و تنها بوى خوش آن مواد را جذب كرده باشد؛ پس مطلقا پاك بوده و استفاده از آن و نيز خريد و فروش آن هم مطلقا بلا اشكال است، امّا در صورت تلاقي در حال ميعان؛ پس در اين وضع (مانند درون ظرف) به حكم متنجس بوده و تلاقي با آن موجب تنجس مي گردد، ودر غير اين وضع (مانند بيرون ظرف) موجب تنجس ملاقي نمي شود، و استعمال اين قسم و خريد و فروش آن مطلقا بلا مانع است، ولى اگر درصد محسوسى از مواد نجس يا متنجس همراه گاز شده باشد، پس ظرف مزبور حكم محتوى نجس يا متنجس را داشته، و در صورت تلاقى هم موجب تنجس شده، پس خريد و فروش و كاربرد آن در غير عبادت بلا اشكال است، و در عبادت هم در صورت استفاده غير مباشر به لباس يا بدن با خوشبو كردن تكه پارچه يا كاغذ وهمراه داشتن آن اشكالى ندارد. [شمارة ثبت: (532) منبع: المسائل الأندلسية]

[مراقبت]

سؤال: عطرهايى كه بعضى اجزايشان الكل (كه مسكر است) بوده؛ يا متنجس بدان هستند، آيا مي توان آنها را با آغشته كردن يك دستمال يا يك قطعه كاغذ يا كمى پنبه و به همراه داشتن آن حتى در عبادت مورد استفاده قرار داد؟

جواب: استفاده از آن به نحو مذكور مانعى ندارد. [شمارة ثبت: (533) منبع: المسائل المغربية]

[مراقبت]

سؤال: در اينجا (امريكا) متداول است كه در بسيارى از اماكن عمومي مانند سوپر ماركتها و يا شركتها؛ عطرها را از سيستم تهويه پخش مي نمايند، با توجه به رواج اشتمال نوع محصولات معطره بر الكل، آيا تكليفى در رابطه با نجس و پاكي و يا اجتناب از اين محيطها وجود دارد؟

جواب: اولا: كه علم به اشتمال بر نجسي (مانند الكل مسكر) نداريد، ثانيا: برخى محصولات معطره از مواد شيميايي و بدون استفاده از الكل مسكر تهيه مي شود، و بر فرض علم به اشتمال بر الكل مسكر، نحوه تعطير ياد شده؛ موجب تنجس اشخاص و اشياي در آن محيط نمي شود. البته در صورت بودن چنان علمى ؛ و وجود اختيار و عدم اضطرار در استفاده از اين اماكن؛ بهتر است كه از استمرار مكث و مداوم در چنين اماكنى اجتناب شود، چه اينكه آثار سوء معنوى آن بر جاى خود باقي است. [شمارة ثبت: (534) منبع: المسائل الأندلسية]

[مراقبت]

سؤال: نظر شما درباره پر پرندگان حرام گوشت كه براى تزئينات در قفس هستند چيست؟

جواب: پاك است. [شمارة ثبت: (821) منبع: المسائل القمّيّة]

[مراقبت]

سؤال: حكم مربوط به لمس آهن كه در كلام خازنان وحي عليهم السلام آمده است؛ آيا مربوط به دست است يا شامل تمام اعضاء من جمله مثل مو و ناخن نيز مى شود؟ آيا رطوبت داشتن احد طرفين شرط است؟ يا لمس آهن خشك نيز همان حكم را دارد؟ حكم نماز قبل از تطهير از لمس حديد (عمداً وسهواً) چگونه است؟

جواب: تماس با آهن (بدون غلاف يا رنگ و … حجاب و مانع) مطلقا مستلزم رساندن آن موضع به آب است، و حديث شريف تعبير مسّ دارد كه غالباً حمل بر تماس جوارح ارتباطى مى شود، و فرقي نيست بين اينكه مرطوب بوده يا نه، وبنا بر نص صريح؛ در صورت تماس با آن و عدم رساندن آب بدان و اتيان نماز، بايد اعاده شود. [شمارة ثبت: (896) منبع: المسائل القمّيّة]

[مراقبت]

سؤال: با توجه به تكليف موجود در مورد اجتناب از مسّ و لمس آهن، حكم وسائلي كه در منزل از آنها استفاده مى شود مثل چاقو، چرخ گوشت و پيچ درب قابلمه را بيان فرمائيد كه اشيائي مانند گوشت كه بواسطه آنها قطعه قطعه يا چرخ مى شوند چه حكمي دارند؟

جواب: در بيان معصوم (عليه السلام) وارد شده است كه پس از مسّ آهن دست به آب رسانده شود، ولذا اگر آهن روكش دار (از استيل يا رنگ يا غير آن) نباشد در صورت لمس بدن با آن، محل تماس به آب رسانيده مى شود، ولى آهن منجّس اشياء نمى باشد و ملاقي با آن حكم خود آن را ندارد، و صرفاً دستوري است كه شخص ملاقي با آن بايد رعايت كند، هرچند بطور كلي توصيه به اجتناب از آن و استفاده كمتر از آن شده است. [شمارة ثبت: (176) منبع: المسائل القمّيّة]

[مراقبت]

سؤال: تنها اگر با دست خيس آهن را لمس كنيم لازم است كه دست را به آب برسانيم؟

جواب: فرقي ميان رساندن دست خشك و تر نمي باشد. [شمارة ثبت: (648) منبع: المسائل الشّيرازيّة]

[مراقبت]

سؤال: در تطهير لباس و فرشى كه نجس شده بوسيله آب لوله كشى شهرى ، آيا بعد از رفع عين نجاست فشار دادن نيز لازم است.

جواب: آنچه قابل تعصير است به قدر ميسور اقدام شود. [شمارة ثبت: (889) منبع: المسائل القمّيّة]

[مراقبت]

سؤال: با توجه به اشكال داشتن گوشت گاو و مرغ بازاري كه ذبحش صحيح نيست، وظيفه مكلّفى كه در يك محيط كارى يا دانشگاهى است كه همه افراد استفاده مى كنند و طبعاً با عده اى از آنها حشر و نشر نزديك دارد و حتى بعضى آنها هم اطاقى انسان هستند در زمينه نجاست و طهارت و مسائل مربوط به آن، وظيفه چيست؟

جواب: عموم مسلمين محكوم به طهارتند. [شمارة ثبت: (5) منبع: المسائل القمّيّة]

[مراقبت]

سؤال: در صورتى كه نوزاد از شير مادر تغذّي كند، ادرارش از حيث طهارت و نجاست چه حكمي دارد؟ اگر همراه شير مادر، نوزاد مجبور به مصرف دارو يا غذاي كمكي شود، ادرارش چه حكمي دارد؟

جواب: در فرض اوّل يك بار آب ريختن كافى است، و در فرض دوم اگر نوزاد خوراك بخورد يكبار شستن لازم است، منظور از خوراكي كه موجب اختلاف حكم (طهارت و نجاست بول نوزاد مى شود) خوراك بچه هاي غير نوزاد به بالاست، والاّ مصرف آمپولهاي خوراكي يا داروهاي تقويتى موجب حكم بچه متغذي را داشتن نمى شود. [شمارة ثبت: (7) منبع: المسائل القمّيّة]

[مراقبت]

سؤال: شير مادر از حيث طهارت و نجاست چه حكمي دارد؟

جواب: شير مادري كه مسلمان است پاك بوده؛ چه اينكه بچه پسر باشد يا دختر. و آنچه از حضرت أمير المؤمنين (منه السلام) وارد شده است كه: [لبن الجارية وبولها يغسل منه الثوب قبل ان تطعم]؛ عمل به آن ترك نشود. ولا يخفى كه: مراد از لبن جاريه، شيري است كه در سينه نوزاد دختر وجود دارد. [شمارة ثبت: (8) منبع: المسائل القمّيّة]

[مراقبت]

سؤال: با توجّه به اشكال داشتن سوسيس و كالباس و گوشتهاى گاو و همچنين گوشتهاى مرغ موجود در بازار اينجا بخاطر مشكل ذبح، آيا از آنها بايد به عنوان نجاست دورى كرد و اگر دست يا لباس با آنها آغشته شد آيا بايد لباس را طاهر كرد؟ (مثلاً در غذاخورى عمومى مثل دانشگاه كه عموماً از اين گوشتها استفاده مى شود).

جواب: حكم مصرف لحومات غير مذكات با حكم نجاست و طهارت ملاقى با آنها مختلف است، و فقط در صورت علم به تلاقي با نجاست بايد اجتناب شود، و نيز حكم مصرف لحوماتى كه علم بعدم رعايت شرايط حليتش مى باشد، در مقام مصرف لزوم اجتناب است، مگر احتمال عدم تذكيه يا علم اجمالى به عدم تذكيه در مورد بعضى موارد آن بدهد، آن وقت به حكم سوق مسلمين اجتناب لازم نبوده، و مصرفش بلا اشكال است، و بهر حال حكم طهارت و نجاست و تنجس ملاقى با لحومات مختلف است با حكم مصرف آن، و در اين جهت فقط اجتناب از مواردى كه علم به عدم تذكيه و نجاستش قطعاً دارد لازم است؛ و ملاقى آن متنجس است، ولى بصرف اينكه علم به عدم رعايت شرايط در ذبح پيدا كرده (و بالتَّبَع از آن در مقام مصرف اجتناب مى كند تا اينكه شرائطش احراز شود) موجب اين نمى شود كه ملاقى هر خوراك يا گوشت گاو و مرغى كه را برخورد مي كند نجس بداند، چه بسا اتفاقاً اين گوشت واقعاً مشكلى در ذبح نداشته باشد، بله در صورت قطع به مورد خاص از نظر طهارت و نجاست؛ حكم آن معلوم است، كه بايد اجتناب شود و ملاقى به آن هم متنجس است. [شمارة ثبت: (9) منبع: المسائل القمّيّة]

[مراقبت]

سؤال: اگر فرش يا موكت در اتاق استفاده شود و نجس شود و فرش يا موكت به صورتى باشد كه قابل انتقال به جايى كه بتوان آن را به راحتى آب كشيد، نباشد الف: با آب قليل چگونه مى توان آن را پاك نمود؟ ب: با آب متّصل چگونه مى توان آن را پاك نمود؟.

جواب: پس از ازاله عين نجاست و ريختن آب به روى موضع مذكور و جمع نمودن غساله مى توان آن را تطهير نمود، ولي در آب كثير و منجمله كرّ و متّصل به كرّ دفعات تطهير لازم نبوده و به يكبار هم موضع طاهر مى شود. [شمارة ثبت: (4) منبع: المسائل القمّيّة]

[مراقبت]

سؤال: آيا ماشينهاى لباسشويى كه لباس را سه مرتبه مى شويند اگر نجاست به لباس باشد همچنين اگر لباس نجس باشد آنرا پاك مى كند يا نه؟

جواب: ماشين هاى لباسشوئى كه برنامه شستشوي آن زايل كننده عين نجاست بوده، و در مرحله آب كشى اتصال دستگاه به آب بسيار (مانند آب شهر وآب كر) بر قرار است، و متصلاً آبكشى مى نمايد مطلقاً مطهر است، و نيز اين گونه ماشينها اگر با لوله خارجى در آن هنگام متصل باشد به آب شهر كذلك مطهر است، واين در صورتى است كه علم به زوال عين نجاست قبل از مرحله آبكشى ماشين داشته باشد، و يا پس از ازاله عين نجاست آن را در ماشين بياندازد، كه در همه اين وجوه مطهر است. [شمارة ثبت: (214) منبع: المسائل القمّيّة]

[مراقبت]

سؤال: بعضي انواع پودرها و بعضي مواد پاك كننده كه اخيراً جانشين آب شده و در خشكشوئي‎ها بكار مى رود، آيا پاك كننده نجاسات مى باشند؟

جواب: تطهير نجس غالباً بوسيله آب عملي است، و در مواردي كه صرفا ازاله عين نجاست مطرح است؛ پودرهاي مذكور در صورت داشتن چنين خاصيتى ، اثر مترتب بر زوال عين نجاست را موجب مى شوند.[شمارة ثبت: (234) منبع: المسائل الحائريّة]

[مراقبت]

سؤال: در صورتى كه به پارچه و مانند آن كه نجس شده است رنگ روغنى بپاشد اگر اين پارچه را آب بكشند پاك مى شود يا بايد ابتداءً رنگ روغنى برطرف شده آنگاه پارچه تطهير گردد؟

جواب: در صورتى كه قسمت متنجّس از پارچه به نحوى مستور و پوشيده از رنگ شود كه موجب حفظ نجاست و عدم ازاله و تطهير آن قسمت شود؛ در اين صورت به نجاست خود باقى است، و نيز در صورتى كه رنگ پاشيده شده، به قدرى باشد كه غالب باشد بر نجاست آن قسمت از پارچه، و يا عين نجاست از آن قسمت زائل شده باشد و در مجموع موجب تنجّس رنگ نشده باشد، لذا استعمال اين پارچه موجب تنجّس نبوده و به حكم چيزى است كه ظاهرش طاهر وباطنش نجس است، و با آب كشيدن آن ظاهر قسمتهاي رنگ شده پاك شده ولي باطنش پاك نمي شود. [شمارة ثبت: (904) منبع: المسائل القمّيّة]

[مراقبت]

سؤال: اگر چيزى نجس شد و نمى شود و يا نمى خواهيم همه آن را تطهير كنيم آيا مى توان بخشى از آن را تطهير كرد؟ مثلا اگر دست تا آرنج نجس شده، فقط تا مچ را تطهير كنند؛ يا حتما بايد همه آن تطهير شود؟

جواب: در غير عبادت مانعي ندارد تأخير در تطهير متنجس بعضا يا كلا. [شمارة ثبت: (1022) منبع: المسائل الخراسانية]

[مراقبت]

سؤال: أقل آب براى استنجاى از بول چه مقدار مى باشد؟

جواب: به مقدار لازم براى دو بار شستن موضع تنجس پس از ازاله عين نجاست. [شمارة ثبت: (1057) منبع: المسائل الخراسانية]

[مراقبت]

سؤال: سطحي هايي كه مانند سطح سيماني مي باشد اگر به صورتي نجس شود كه نجاست به داخل آن نفوذ كند به چه صورت تطهير مي شود؟

جواب: پس از ازاله عين نجاست و با آب شستن موضع تنجس پاك مي شود. [شمارة ثبت: (664) منبع: المسائل الإصفهانية]

[مراقبت]

سؤال: اگر سطح سيماني تازه درست شده باشد و هنوز نرم باشد و دچار نجاست بشود چگونه تطهير مي شود؟

جواب: پس از ازاله عين نجاست با ريختن آب پاك مي شود. [شمارة ثبت: (665) منبع: المسائل الإصفهانية]

[مراقبت]

سؤال: عمدتا لباس نظاميان منقّش به آرم الله مى باشد آيا مى شود آن را در ماشين لباسشوئى به همراه لباسهاى ديگر كه احتياطى مى باشند شست؟ توالت رفتن با اين لباس چه حكمى دارد؟

جواب: نجس كردن اسماء متبرّكه جايز نيست. [شمارة ثبت: (162) منبع: المسائل القمّيّة]

[مراقبت]

سؤال: استفاده از كرم ها يا روغن هايي كه از حيوانات حرام گوشت به فرض ميگو يا ماهيان بدون فلس تهيه مي شود چه حكمي دارد؟

جواب: حلال گوشت نبودن مستلزم پاك نبودن نيست، لذا مصرف محصولات دريايي صحيح صيد شده؛ بنحو مذكور اشكالى ندارد. [شمارة ثبت: (660) منبع: المسائل الإصفهانية]

[مراقبت]

سؤال: ما حكم رمي الجرائد والمجلات في مكان الاوساخ علما أنها تحتوي على أسماء الله وعلى الآيات القرآنية الكريمة؟

جواب: لا يجوز ذلك. [شمارة ثبت: (466) منبع: المسائل الغروية]

[مراقبت]

سؤال: به دست كردن انگشترى كه اسامى معصومين (عليهم السلام) بر روى ركاب آن حكّ شده و به صورت برجسته نيست از جهت تماس بدن به آن در غير حال طهارت چه حكمى دارد؟ به همراه داشتن اينگونه انگشتر هنگام رفتن به بيت الخلاء چه حكمى دارد؟

جواب: در صورتى كه تماس با بدن غير طاهر نداشته باشد و استعمال آن موجب هتك حرمت نباشد مانعى ندارد. [شمارة ثبت: (905) منبع: مخطوط]

[مراقبت]

سؤال: إذا كنت مبتلي بمزاولة شخص ما بالرطوبة ولا أعرف كونه مسلما أو كافرا نجسا هل يجب علي أن أسأله أم ما الحكم؟

جواب: ليس عليك السؤال في الفرض، بل تبني على طهارة ما مسك اذا لم يعلم بنجاسة من مسك منه. [شمارة ثبت: (355) منبع: المسائل الغروية]

[مراقبت]

سؤال: ما هو تكليف من يتردد للتجارة أو الدارسة إلى الدول غير الاسلامية كأوروبا مثلا علما إلى حياتهم اليومية لاتكاد تخلو من المماسة بالرطوبة المسرية خصوصا لدى الطبيب أو الحلاق أو المكوى وفي حالة هطول المطر وغيرها مما يصعب إحصاؤها؟

جواب: المذكور في الفرض ممن يدّعي متابعة الأنبياء السابقين (عليهم السلام) مالم يعلم بكونه حربيّا و معاديا للإسلام وأهل الإيمان، ومباشرته بالنجاسات؛ فهو محكوم بالطهارة، وتشمل أكثر الموارد ومنها المفروض غالبا. [شمارة ثبت: (390) منبع: المسائل الغروية]

[مراقبت]

سؤال: نظر به تزايد واردات از كشور هند و افزايش معاملات و ارتباط با هندوان، حكم ايشان از نظر طهارت و نجاست و ذبيحه و منتوجات حيوانى و انجام معاملات چگونه مي باشد، با توجه به وفور مسلمانان در هند آيا حكم بازار مسلمين را بر كالاهاى هندى مي توان بار نمود؟

جواب: كشور هند به سرزمين فرق و طوايف معروف بوده، و از اين ميان هندو مذهبان اكثريت جمعيت را دارا هستند، كه اينها غالبا در زمره مشركين محسوب مي شوند، و متأسفانه بوسيله أيادى انگليس و صهيونيستهاى يهودى در اين قرن أخير عمده ايشان را به دشمن سر سخت و محارب يا اسلام و مسلمين تبديل كرده اند، به طورى كه رسما با اعلام صريح و سعي شديد و وحشيانه بر اجبار مسلمانان به بازگشت از اسلام به هندو را دارند! و حتى مكررا اقدام به كشتار و سوزاندن دسته جمعى مسلمانان با تمامى خانه وسرمايه شان نموده اند، لذا با اين وصف حكم مشرك حربي را دارند، مگر كسانى از ايشان را كه احراز شود حربي نبوده و از شيوه حربيان بيزارند، البته قليلى از هندوان هستند كه از بقاياى پيروان انبياى الهى در گذشته بشمار مي آيند؛ هر چند كه مبتلا به تحريفات شده اند، پس در صورت عدم آلودگيشان به دشمنى با اسلام و اهل ايمان؛ چه بسا (از نظر احكام مورد سؤال) بحكم اهل كتاب و ملحق به ايشان باشند. لازم به ذكر است كه هر چند جمعيت مسلمانان هند را بيش از يكصد و پنجاه مليون تخمين مي زنند ولى نسبت به كل جمعيت هند حدود عُشر آن بحساب مي آيد، و لذا نمي توان بازار هند را سوق مسلمين دانست مگر اينكه به محصولات و منتوجات مسلمانان هند يا مناطقى كه اينها (در جمعيت و تهيه محصولات) غالبند محدود بدانيم، پس با غير ايشان و آنانى كه حربي نيستند؛ معامله نشود و از محصولات غير ايشان تهيه نشود؛ مگر در اضطرار قطعى ، البته تجار مؤمن مي توانند با بررسي طرفهاى تجارى ضمن اجتناب از معامله با شركتهاى حربي اقدام به داد وستد با شركتهاى مسلمان نموده و كالاهاى با منشأ و روش تهيه صحيح را كه توليد خود ايشان است استيراد نموده و در مقابل كالاهاى مرغوب در هند را از طريق ايشان بدانجا صادر و توزيع نمايند. [شمارة ثبت: (528) منبع: المسائل المغربية]

[مراقبت]

سؤال: آيا فقط كفار و مشركين حربي و نواصب ناپاك هستند؟ كافران و مشركان يا بي دينان و لا مذهبان اگر حربي نباشند چه حكمى دارند؟

جواب: فقط يهود و نصارى و مجوس و صابئين و پيروان انبياى گذشته (عليهم السلام) (در صورت احراز تبعيت وعقيده شان) به شرط اجتناب از ارجاس و عدم دشمنى با اسلام و اهل ايمان، محكوم به طهارت هستند، و بقيه كفار و نيز لا مذهبان و دهريان و طبيعيان حتى اگر حربي نباشند پاك نيستند، البته حكمشان در باب جواز معامله و تجارت و ارتباط صحيح با حربيان مختلف است كه روابط مذكوره با آنها جايز و با حربيان جايز نيست، و اين تكليف حال اختيار است، اما در حال اضطرار حكم به قدر ضرورت و برحسب آن متفاوت است. [شمارة ثبت: (529) منبع: المسائل المغربية]

[مراقبت]

سؤال: ارتباط با افراد مسلمان ولى فاسق؛ كه مشروبات الكلي مصرف مي كنند چگونه بايد باشد؟ و در صورت تماس بدني (دست خيس) با آنها؛ آيا طرف مقابل نجس مي شود؟

جواب: اگر متجاهر به آن عمل خلاف بوده؛ كلاّ از ارتباط با وى پرهيز كنند، و در مورد اضطرار به ارتباط؛ اگر بدانند كه مصرف كرده، و دست او هم آلوده شده است؛ پس تا علم به تطهير آن حاصل نشده اجتناب نموده، و الاّ پس از تماس؛ موضع ملاقات را تطهير كنند. [شمارة ثبت: (596) منبع: المسائل الإصفهانية]

[مراقبت]

سؤال: آيا مجوس از نظر حكم طهارت و نجاست و ذبيحه و معاملات به حكم اهل كتاب مي باشند؟

جواب: حكم أهل كتاب را دارند؛ مگر در صورت دشمنى با دين اسلام و أهل ايمان؛ كه حكم كافر حربى را پيدا خواهند كرد. [شمارة ثبت: (995) منبع: المسائل الإصفهانية]

[مراقبت]

سؤال: آيا اهل كتاب نجس هستند؟ در صورت نجاست، براى مواردى كه تماس و معاشرت انسان با آنها زياد است و حتى گاهى هم غذا شده و يا از ظروف و وسائل انسان استفاده مى كنند وظيفه چيست؟

جواب: هر چند اگر دشمنى با دين حق و اهل حق نداشته باشند، و از نجاسات اجتناب نمايند؛ معامله طهارت با ايشان مى شود، ولى به معني يكسان بودن حكم آنها با مؤمنان نيست، بلكه تنها به قدر ضرورت مخالطت بشود، چه اينكه شارع مقدس براى محدود نمودن ارتباط با آنها اين احكام را وضع نموده است، و رعايت اين دستور شرع در اين زمان بسيار آسان مي باشد، چه اينكه استفاده هر شخص از ظرف و وسيله خاص خود؛ امروزه جزو آداب ضروري معاشرت محسوب مي شود. [شمارة ثبت: (1095) منبع: المسائل المغربيّة]

[مراقبت]

سؤال: حكم خوراكيها و موادى مانند عطر و ادكلن هايى كه از خارج وارد مى شود چيست؟

جواب: موادّى كه از بلاد خارجه مى آورند در صورتى كه فاقد خبائث و ارجاس (من جمله الكل و اجزاء مردار و سگ و خوك و ومانند آن) باشد؛ محكوم به طهارت است و با ترتيبات رايج در اين عصر، اجزاى اشياء نوعاً معلوم و ظاهر است، و با اندك تأملي واضح است و بيش از اين احتياج به تفحص ندارد. [شمارة ثبت: (2) منبع: المسائل القمّيّة]

[مراقبت]

سؤال: ما حكم الجلود المستوردة من الدول الغير إسلامية كالامريكية والاوروبية وما حكم لبس الساعة التي لها حزام من جلد أو حزام البنطلون أثناء الصلاة وكذلك هل يجوز حمل محفظة النقود (الجزدين) في أثناء الصلاة في الجيب؟

جواب: ما لم يعلم بتذكية حيوانات تلك الجلود تذكية شرعية لا تصح الصلاة والعبادة فيها بأي صورة من الصور المذكورة، كما لا تصلح استعمالها في أماكن العبادة، نعم إن علم بعدم تذكيتها ولكنها كانت مدبوغة فمحكوم بالطهارة، إلا أن تكون مصنوعة من الميتة فحكمها النجاسة وإن كانت مدبوغة. [شمارة ثبت: (371) منبع: المسائل الغروية]

[مراقبت]

سؤال: با توجّه به وضعيّت كشتار گاو و همچنين واردات پوست از خارج چرمها بخصوص چرمهاى ضخيمى كه در بازار به فروش مى رسد از حيث نجاست و طهارت و خريد و فروش چه حكمى دارد؟

جواب: آنچه از سوق و بازار مسلمين و تجار مسلمان تهيّه مى شود محكوم به طهارت است، مگر اينكه ظاهر باشد، كه از غير تذكيه تحصيل شده است مثل چرم هاى مصنوع بلاد كفر؛ پس در صورتي كه از حيوانات نجس العين نبوده و يا دبّاغى (به مواد نجس) نشده باشد محكوم به طهارتست، ولى استعمال و همراهي آن در عبادت و اماكن عبادت جايز نبوده و ناقض عبادت است، البته مومن مستمر در تعبد وعبادت، ازين قسم كلاّ اجتناب مي نمايد، وخريد و فروش هر دو قسم بلا مانع است، أمّا در صورت علم به تهيه چرم از مردار؛ مطلقا (دباغي شده يا نشده) پاك نبوده و معامله آن هم جايز نيست.[شمارة ثبت: (903) منبع: المسائل القمّيّة]

[مراقبت]

سؤال: تهيه كنسانتره پروتإينى سويا؛ با استفاده از روش استخراج با حلالهاى آلى آبي (الكلهاى 20 تا 80 درصد از قبيل الكل اتيليك يا ايزوپرپيليك) براى تثبيت پروتإين و جلوگيرى از انتشار، و نيز روش شستشو با الكل، انجام مي شود، البته پس ازين مراحل با سيستم حلاّل گير فلاش الكلها بازيافت و از محصول جدا مي شود، حكم محصولات مزبور از نظر طهارت و مصرف چگوته مي باشد؟

جواب: از آنجا كه (بنابر نقل) الكل مستعمل در صنايع غذايي الكل مسكر است، پس حكم مواد خيسانده در شراب يا مسكر (كه نجاست است) را دارد، البته در صورت الكل زدايي قطعى مصرف آن براى دام مانعى ندارد، مگر اينكه پس از آن قابل تطهير نيز باشد، كه در اين صورت مصرف آن مطلقا بلا اشكال است. [شمارة ثبت: (539) منبع: المسائل الحديثة]

[مراقبت]

سؤال: در كشورهاى خاوردور: فرآورده ها و چاشنى هاي غذايي از مبدأ گياهى طي مراحل استحصال از جمله تخمير تهيه مي شود، كه ذيلا به عرض مي رسد، حكم محصولات مزبور از نظر طهارت و مصرف چگوته مي باشد؟
الف: چاشنى هاى غذايي از قبيل: هاماناتو و مشابه آن: تاوشيه، تاإوسي، تاإوتجو، متداول است كه از لوبياى سويا پس از خيساندن و پختن و مخلوط كردن با آرد گندم برشته و كوجى (كه خود فراورده غذايي گياهى ديگرى است) به همراه نمك و ادويه تهيه مي شود.
ب: فرآورده ايست به نام: دناتو كه آنرا در كشورهاى خاور دور به صورت غذا و چاشنى مصرف مي كنند، و آنرا نوعا از دانه .. سويا و نيز از دانه هاى گياهى ديگر مانند گندم و جو، طى مراحل استحصال از جمله تخمير تهيه مي شود.
ج: سوس سويا (شويو) كه شورمزه و اقسام و انواع و نامهاى متعددى داشته را به وسيله تخمير دانه هاى سويا … و نمك تهيه و به عنوان چاشنى جهت افزودن به غذاها استفاده مي كنند.
د: محصولى تخميري كه يا به تنهايي از سويا و يا به همراه بعضي از غلات تهيه مي شود، كه در ژاپن: ميسو؛ و در كشورهاى ديگر خاور دور به نامهاى چاينگ؛ جانگ؛ دوئن جانگ؛ تاكو؛ كاإو چيو؛ تائوسي؛ ناميده مي شود، و به عنوان چاشنى سوپ و خورشت و ديگر غذاها مصرف مي شود.
هـ: محصولات لبنى و بخصوص از انواع پنير در غرب به ويژه ايتاليا و فرانسه به نامهاى : روكفور، گورگونزولا، بلو، بلودوبرس، و نيز محصولاتي در خاوردور با عنوان سوسيس سويا و به نامهاى كوجي؛ ميسو؛ شويو؛ تـمپه؛ كه همگى در مراحل استحصال آن تخمير و كپك زدگى وجود دارد، كه پس از رشد كپكها به اندازه معينى و پس از انجام مراحل ديگر از قبيل طعم و عطر آنرا ارائه مي كنند، آيا همانطور كه انسان در نظاير طبيعى آن بر حسب طبع يا عنوان فاسد بودن اجتناب مي كند بايد اجتناب كند؟ يا اينكه به صرف اينكه اينها به علت تغييرات صنعتى مطبوع طبع است مصرفش اشكالى ندارد؟ آيا بطور كلى مصرف خوردنيهاى كپك زده يا گنديده جايز است؟ در صورت بي ضرر بودن آن چطور؟

جواب:
1- هر تخميرى مستلزم حصول نجس و تنجس ملاقي آن نيست؛ و صرفا آنچه نتيجه اش از قبيل تخمير واقع در استحصال مسكرات است، (كه در آن مسكر به نحو مجزّا و غير مضمحل حاصل مي گردد، و با مصرف مقدار لازم؛ موجب اسكار در شخص مي شود)، موجب حصول نجس و تنجس ملاقي؛ و نيز مستلزم حرمت خوردن آن شده، و بايد از آلودگي خود يا لباس يا وسايل؛ به آن در عبادت اجتناب كرد.
2- تخمير مطرح در موارد فوق اگر از قبيل تخمير ميوه ها و غلات براى استحصال مسكر است پس بحكم آنست، و اگر از قبيل تخمير حاصله در تهيه نان است اشكالى ايجاد نمي كند.
3- بنابر تحقيق: الكل مورد استفاده در صنايع غذايي و دارويي و آرايشى صرفا ازنوع الكل مسكر است.
[الف]: لازم به ذكر است كه در مراحل نهايي استحصال فرآورده هاى مذكور؛ مقدارى شراب هم افزوده مي شود، و با توجه به اينكه موارد مزبور از أغذيه مشركين بوده و توسط آنهايي كه التزامى به اجتناب از خبائث و محرمات و نجاسات ندارند تهيه مي شود، لذا تا اينكه خالى بودن آنها از حرام و نجس احراز نشده است بايد اجتناب شود.
[ب]: اگر مراحل مزبور شامل تخمير موجب حصول مسكر نبوده؛ يا سبب كپك زدگى يا فاسد شدن مضرّ نشود، اشكالي ندارد.
[ج]: انواع مختلف ژاپنى آن بلكه عمده اقسام ديگر آن كه به كشورهاى ديگر منسوب است، (بنابر آنچه فعلا رايج است) مشتمل بر الكل بوده، و بطوركلى در تهيه عمده اقسام آن به ويژه در مرحله طعم و عطردهى از انواع مختلف الكل استفاده مي شود، اجتناب از آن لازم است.
[د]: در صورت شمول مراحل استحصال بر تخمير موجب مسكر، اجتناب شود، بويژه آنكه در مراحل عطر و طعم دهى محصول استفاده از الكل رايج است.
[هـ]: به صرف اتفاق كپك زدگى در خوردنيهاى حلال، چه بطور طبيعى و اتفاقى يا به صورت عمدى و صنعتى ؛ موجب ممنوعيت شرعى مصرف آنها نمي شود، همچنانكه رغبت يا تنفر طبع شخصي مدار حلّيت يا حرمت مصرف نمي باشد، ولذا از نظر جهت كپك زدگى بحكم نانهاى كپك زده مي باشد، پس اگر نوع تخمير واقع در آن از قبيل تخمير موجب حصول مسكر نباشد، و در مراحل ديگر استحصال نيز ماده حرام يا نجسى بكار نرود، و مصرف فرآورده هاى مذكور از نظر متخصصين سالم بوده و موجب ضررى قطعى نباشد، خوردن فرآورده هاى مذكور مباح است. [شمارة ثبت: (540) منبع: المسائل المشرقية]

[مراقبت]

سؤال: فرآورده هايي به اصطلاح لبنياتي از دانه هاى گياهى سويا كه با خيس كردن سويا و خردكردن و پختن آن به اضافه مراحل ديگرى تهيه مي شود، كه ذيلا انواع آن با اشاره به روش تهيه آن به عرض مي رسد، لطفا حكم استفاده از آنها را بيان فرماييد:
الف: شير سويا پس از استخراج بوسيله مراحل فوق و طي مراحل فرمولاسيون و احيانا غنى سازى با ويتامينها و مواد معدنى ، و هموژيناسيون براى ايجاد حالت خامه اى ، و پاستوريزه و استرليزه كردن آن جهت ماندگارى عرضه مي شود.
ب: پنير سويا (تافو) پس از تهيه شير سويا با افزودن نمكهاى كلسيم يا منيزيم يا اسيد استيك يا تخمير لاكتيكى بدست مي آيد.
ج: ماست سويا پس از تهيه شير سويا و حرارت دادن و مراحل افزودن مايه و تخمير و طعم دهى تهيه مي شود.

جواب: در صورت عدم استعمال الكل (مسكر) در مراحل طعم زدايي يا طعم دهي، و همچنين عدم استعمال مايه غير مباح در فرآورى ماست يا پنير؛ دو مورد اول بلا اشكال مي باشد، و در مورد اخير چون براى قوام بخشي به محصول؛ غالبا از ژلاتين استفاده مي شود؛ پس بايد توجه شود كه: در صورتى كه اين ژلاتين حلال و پاك باشد (مانند ژلاتين گياهى يا حيوانى حلال گوشت مذكى )؛ مصرف فرآورده مزبور اشكالى ندارد؛ و الا اگر از غير آن يا آنچه در كشورهاى غير مومن و ملتزم رايج است استفاده شده پس بايد اجتناب شود. [شمارة ثبت: (541) منبع: المسائل المشرقية]

[إشراف]

سؤال1:
بنده مدتی است مشغول کرم سازی هستم، الان کرم بدون الکل با پایه لانولین درست می کنم
با دمجوش و عرقیات و روغن های گیاهی و به اصرار خانم ها که کرم سفید کننده می خواستند از اکسید آهن و اکسید دوزنگ برای اینکار استفاده کردم
در مورد اکسید آهن در ترکیب کرم سفید کننده از مرکز آموزش سوال کردم جوابیه آن را خدمتتان ارسال می کنم

جواب1:
اكسيد و زنگار آهن يا خبث الحديد و مشتقات اصلي آهن بذاته منجس (نجس كننده) نيست، اما براى نمازگزار وارد شده است كه اگر تماسي داشته مواضع تماس را به آب مسح كند، اگر ماده مزبور ظاهر باشد و در اثر تركيب مضمحل نشده باشد و با عين آن تماس پيدا شود و قبل از وضو نماز آن مواضع را نشسته باشد؛ پس مواضع تماس (آن كرم) را با آب مسح كند و بعد وضو بگيرد،

سؤال2:
اکسید آهن در چربی لانولین کامل حل می شود و رنگ کرم را تغییر می دهد . از کجا بفهمم کاملا مضمحل شده؟ ببخشید چون این مسئله برای همه خیلی مهم است بنده عکس دو رنگ از کرم را ارسال می کنم، بعد خانم ها مجددا سوال کردند که ما وضو می گیریم و کرم مصرف می کنیم و موقع نماز ممکن است فراموش کنیم بشوییم یا اصلا اگر نخواهیم بشوییم مشکل دارد یا خیر؟

جواب2:
حل شدن مهم نيست، اضمحلال مهم است، اضمحلال يعني كه اثر اوصاف اصلي (رنگ و بو و طعم) باقي نمانده باشد، اينطور كه نوشتيد رنگ را تغيير داده و رنگ خودش را به كرم داده يعني اضمحلال اتفاق نيافتاده است، فلذا مصرف كننده براى نماز قبل وضو مواضع بكاربرده را با آب مسح كند، توي نماز كه نمي خواهد كرم بمالد؟!؟ و براى نماز هم كه صورتش را مي شويد و وضو مي گيرد؟!؟ پس مشكلي ندارد، براى غيرنماز هم هرچه بمالد اشكالي ندارد، و امروزه خانمها خصوصا شهرنشين براى تماس با آب مشكلي ندارند و مرتبا دوش مي گيرند، جاى تعجب است كه براى يك مسح با آب در مواضع مصرف كرم (موردسؤال) مشكل دارند؟!
كسي كه عادت دارد كرم بمالد مال بازار و دارای الكل؛ و حاوی گليسرين كه مشتق حيواني است غالبا؛ که در اكثر كرم ها هست، بجز كولاجن و ژلاتين و بسياري مواد ديگر كه از خوك و سگ است و در لوازم آرايشي و ماتيك موجودند و در جعبه رنگي داخل كيفي همراه زنها هست فلذا اول ببيند اگر از آنها استفاده مي كند و حالش ندارد قبل وضو خود را طاهر كند؛ ايراد كرم ساخت شما بهانه است، و اگر ملتزم است و از همه اينها پرهيز مي كند و فقط از طاهر قطعي استفاده مي كند = آنوقت براى كرم با تركيب مشتقات آهني نوشته شده است صورتش را قبل نماز بشويد و بعد وضو بگيرد؛ و يا بعد نماز خودش را چرب كند، والحمد لله رب العالمین

سؤال3:
خدا قوت با توجه به این سوال و جوابیه آن (كه در تالار پاسخ برگزیده امده)
سؤال: با توجّه به مطالبي كه در مورد بعضى از موادّ آرايشى زنان بيان مطرح است؛ كه در ساخت آنها از چيزهاى نجس و حرام استفاده مى شود: الف) نماز خواندن با اين مواد آرايشي چه حكمى دارد؟ ب) بودن اين مواد آرايشى بر روى صورت در غير نماز چه حكمى دارد؟
جواب: در بعضى از آنها الكل (مسكر)؛ و در بعضى از آنها چربي سگ و خوك بكار برده مى شود، در غير نماز استفاده از محصولات قسم اول ممكن است ممنوع نباشد، ولي استفاده از محصولات قسم دوم جايز نيست، و استفاده از همه آنها در نماز مانع نماز است، و در صورت آلودگي به آن؛ براى گذاردن نماز بايد از آن پاك و مطهر شود. [شمارة ثبت: (٨٦٩) منبع: المسائل القمّيّة]

چند سوال هست که مرتب مطرح می شود و بنده نیز به خاطر کرم سازی مرتب مورد سوال قرار می گیرم و از آنجایی که مسئله مربوط به احکام دینی می باشد بر خود لازم دیدم مزاحم اوقات شریفتان شوم و سوالم را مطرح کنم

۱- در بعضی از کرمها از پایه های دیگر مثل کلد کرم و اسرین استفاده می کنم که در ترکیباتشان الکل وجود دارد . همچنین از عصاره الکلی گیاهان مختلف نیز استفاده می کنم.البته بنده کرمها را با حرارت غیر مستقیم درست می کنم آیا در اثر گرم شدن و ترکیب عصاره الکلی با کرم؛ باز همان حکم الکل را دارد؟
سوال این جاست که اگر مصرف کردیم و قبل وضو دست و صورت را بشوییم کافی است؟
یا مثل جایی که نجس است باید سه بار آبکشی شود و آب کر باشد؟
اگر آب شستشو به بدن و لباس پاشید حکم آنها چیست؟
اگر کرم به دست و صورت مالیدیم و بعد روسری و چادر پوشیدیم و مقداری از چربی یا رطوبت کرم که روی پوست است با لباس تماس پیدا کرد لباس نجس می شود؟

۲- در ترکیبی رژ لب ها از رنگ های خوراکی که در شیرینی پزی ها استفاده می شود بکار می برم (رنگهای میوه ها و مواد دیگر را امتحان کردم رنگ نمی دهند ) حکم این رنگهای مورد استفاده چیست؟ البته می دانم که از نظر پاکزیستی مناسب نیستند.
ممنون از اینکه راهنمایی می فرمایید متشکرم

پاسخ سؤالات ارسالی شما در ذیل است:

سؤال4:
در بعضی از کرمها از پایه های دیگر مثل کلد کرم و اسرین استفاده می کنم که در ترکیباتشان الکل وجود دارد . همچنین از عصاره الکلی گیاهان مختلف نیز استفاده می کنم.البته بنده کرمها را با حرارت غیر مستقیم درست می کنم آیا در اثر گرم شدن و ترکیب عصاره الکلی با کرم؛ باز همان حکم الکل را دارد؟

جواب4:
آنكه فقط ازاله عين كرم و پماد و شستن مواضع آغشتن قبل وضو كافي است مربوط به موارد خالي از تركيبات نجس؛ و فقط مشتمل بر عنصرآهن است
اما در فرض مورد سؤال؛ در صورت استفاده از الکل مسکر در ترکیب مواد آرایشی، باعث نجس شدن آنها می گردد.
حرارت دادن باعث طهارت اين کرم نجس شده (از الکل مسکر مخلوط با آن) نمی شود.

سؤال5:
2- سوال این جاست که اگر مصرف کردیم و قبل وضو دست و صورت را بشوییم کافی است؟
یا مثل جایی که نجس است باید سه بار آبکشی شود و آب کر باشد؟

جواب5:
با آغشته کردن دست و صورت به مواد نجس، ابتدا باید ازاله عین نجاست نمود، سپس محل نجس شده را آبکشی نمود؛
و برای طهارت، دو بار شستن موضع تنجس پس از ازاله عين نجاست کافیست.

سؤال6:
3- اگر آب شستشو به بدن و لباس پاشید حکم آنها چیست؟

جواب6:
در شستشو با آب کثیر مثل آب کر و جاری (مثل لوله كشي شهري)، اگر عین نجاست در آب پاشیده شده نباشد اشکالی ندارد

سؤال7:
4- اگر کرم به دست و صورت مالیدیم و بعد روسری و چادر پوشیدیم و مقداری از چربی یا رطوبت کرم که روی پوست است با لباس تماس پیدا کرد لباس نجس می شود؟

جواب7:
با فرض فوق که کرم با ترکیبات نجس درست شده است؛ با آغشته شدن لباس به آن، لباس نجس می شود، مكر اينكه كرم جذب بوست شده باشد بطوريكه مواد كرم يا رطوبتش قابل انتقال نباشد.

سؤال8:
5- در ترکیبی رژ لب ها از رنگ های خوراکی که در شیرینی پزی ها استفاده می شود بکار می برم (رنگهای میوه ها و مواد دیگر را امتحان کردم رنگ نمی دهند) حکم این رنگهای مورد استفاده چیست؟ البته می دانم که از نظر پاکزیستی مناسب نیستند.

جواب8:
رنگهای خوراکی مصنوعی، اگر فاقد خبائث (مانند اجزاء مردار و خوک و مانند آن) باشد و در آنها از مواد نجس استفاده نشده باشد، پاک هستند.

توضیحات:
رنگهای خوراکی مصنوعی دو دسته است:
1- آنچه از نفت و زغال سنگ استخراج می شوند و اصل منبع استخراج آنها پاک است، و به صورت ارزان و فراوان از صنایع نفتی در دسترس عموم قرار می گیرند از جمله در داخل ایران،
2- آنچه از خارج (توليد كافر) وارد مي شود و يا در داخل توليد مي شود اما از منابع حیوانی مانند خوک استخراج می شود که این نوع رنگها نیز با مشخصات با علایم اختصاری آن بر روی بسته بندیهایش معلوم است.
آنچه در بازار ایران عرضه می شود به سه نوع (پودر، مایع، ژله ای) عرضه می شود، که در این نوع ارائه ها نیز بايد بررسي شود كه مواد نجس آمیخته نشده باشد،
و نظر به رواج كاربرد نجس در نوع مايع و نيز منشا حیوانی (خوک و گاو غیر مذکی) داشتن مواد ژله ای (ژلاتین) وارداتی از بلاد كفر، اين نوع رنگها نجس بوده ولذا از رنگهای نوع ژله ای و یا مایع استفاده نشود.

نكاتى از جمع بندي سؤالات:
اگرچه ابتداى مراسلات سائل كفته شده بود مواد نجس مصرف نمي كند و كرم خاص و طاهر است اما در خلال سؤالات بعدي معلوم شد كه:
اولا: اطلاع كافي از منابع و تركيبات مواد مصرفي خود ندارد
ثانيا: احكام مربوطه نجاسات و متنجسات در خوراكيها و لوازم آرايشي را نداشته و در حد مطالعه پاسخ برگزيده هم مطلب را ملتزم نشده است، و فقط در حد سؤال كردن بعد از ساخت مواد مراجعه دارد
ثالثا: كرمهايي را با الكل كه نجاستش معروف است قبلا ساخته و عرضه كرده است، و راهكارهاي غلط و بي نتيجه مثل گرم كردن الكل براى تطهير استفاده مي كند!!!؟؟ كه تاثيري در تغيير نجاست الكل نداشته و همچنان نجس بوده و آميخته با آن هم نجس مي شود.

اين نكات به همه ما مى آموزد كه حتى سازنده شخص آشنا و حرف طيبات و طهارات بزند،
اما هر مصرف كننده سه چيز را بايد بداند و احراز كند:
1- دانستن احكام طهارت و نجاست
2- شناخت نجاسات و مشتقات امروزيش
3- اطلاع دقيق از تركيبات و فرايند توليد، و عدم ملاحظه توليد كننده هر كه مي خواهد باشد ولو امام شنبه شهر باشد

مگر اينكه خود شخص دنبال طهارت يا طيبات واقعي نباشد و همينطور فرماليته دنبال مجوزي باشد

والحمد لله رب العالمین