آلودگی آب

مديران انجمن: najm134, najm134, najm134

چالش های مدیریت آب در خراسان شمالی؛ کشاورزانی که مقاومت می‌ک

پستتوسط najm134 » يکشنبه دسامبر 30, 2018 3:41 pm

چالش های مدیریت آب در خراسان شمالی؛ کشاورزانی که مقاومت می‌کنند


کشت برنج امسال در همه استان های کشور جز گیلان و مازندران ممنوع اعلام شد تا از اتلاف منابع آبی جلوگیری شود اما کشاورزان و نمایندگان استان خراسان شمالی از جمله معترضان به این تصمیم وزارت جهاد کشاورزی بودند.

موسی ثروتی، نماینده مردم بجنورد در مجلس، بخشنامه منع کشت برنج را خلاف سیاست‌های اقتصاد مقاومتی دانسته و معتقد است منبع اصلی درآمد مردم خراسان شمالی از بخش کشاورزی است و دولت باید به جای ممنوعیت، به مدرنیزه کردن کشاورزی برای جبران هدررفت آب فکر کند.

کشاورزان خراسان شمالی باز هم برنج کاشتند و رییس جهاد کشاورزی استان، همنوا با کشاورزان گفته است که: "اگرچه کشت برنج ممنوع شده اما هنوز اهرم قانونی برای اعمال این ممنوعیت ها در دست نداریم و البته سازمان از اعطای هرگونه خدمات به برنج کاران معذورست".

حالا در یک آشفتگی مدیریتی مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی که از هوادارانِ منع کشت برنج بوده از بی عملی جهاد کشاورزی استان شکایت دارد.

کاهش جمعیت، استان خراسان شمالی را در کنار همدان در انتهای جدول رشد جمعیتی کشور قرار داده است، کاهش جمعیتی که از نظر خبرگزاری فارس، یک فاجعه بزرگ است چون برنسبت جمعیت اهل سنت به شیعیان استان تاثیرگذار بوده است .
عمده تولید برنج در خراسان شمالی، در شهرستانهای بجنورد و مانه و سملقان است. شالیکاری در سالهای گذشته بیش از ۸۰ هزار هکتار بوده که با توجه به ۳۴۴ هزار هکتار عرصه کشاورزی استان، یک چهارم از زمین های زراعی استان زیر کشت برنج است.

دولت اما همزمان اقدام به کاهش تعرفه واردات برنج کرده تا کشت برنج را برای کشاورزان بی صرفه کند اما رییس کمیسیون کشاورزی مجلس که از قضا نماینده بجنورد و خراسان شمالی است به دولت ایراد گرفته که چرا قبل از برداشت برنج، واردات را آزاد کرده است.

نماینده خراسان شمالی به بهانه حمایت از تولید داخلی به دولت توصیه کرده تا صبر کند و اگر بازار نیاز به برنج داشت، اقدام به واردات برنج کند. اکبری و همشهریانش امید دارند که قطع کمک های دولتی را با فروش بیشتر برنج در بازار جبران کنند. اما چرا خراسان شمالی حاضر به پذیرش سیاست جدید دولت در مدیریت منابع آب نیست؟

استانی که کشاورزی می خواهد به هر قیمتی
در سند توسعه ملی خراسان شمالی، شرایط اقلیمی استان مساعد و نزولات آسمانی مناسب فرض شده و دشتها و اراضی خراسان شمالی مستعد کشاورزی برای انواع محصولات باغی و زراعی معرفی شده است.

در صفحه نخست سایت جهاد کشاورزی استان هم این جمله آیت الله خامنه ی را به صوت و متن قرار داده اند که "کشاورزی را باید در درجه اول اهمیت قرار داد." و رسانه های محلی پایه توسعه استان را کشاورزی و دامپروری تبلیغ میکنند. اما چقدر این گزاره ها با واقعیت منطبق است؟

جمعیت استان ۸۶۳۰۹۲ نفر است که معادل ۱.۰۸ درصد از کل جمعیت کشور است.

تنوع قومی و زبانی در این استان بالا است. اکثریت نسبی جمعیت با کردهاست که ۳۷ درصد جمعیت را شکل داده اند و بعد ترک ها با ۲۹ درصد، فارس ها ۲۸ درصد ، ترکمن ها ۵ درصد و ۲ درصد هم بلوچ و لر و عرب هستند.

رشد جمعیت استان خراسان شمالی در سال ۹۵ نسبت به سال ۹۰ به میزان ۰.۱۱ درصد کاهش یافته بود. به بیان دیگر از سال ۹۰ تا سال ۹۵ جمعیت استان خراسان شمالی افزوده که نشده هیچ، بلکه روند نزولی پیدا کرده است.

این کاهش زاد و ولد جدا از جمعیت مهاجری است که این استان را ترک کردند. کاهش جمعیت، استان خراسان شمالی را در کنار همدان در انتهای جدول رشد جمعیتی کشور قرار داده است، کاهش جمعیتی که از نظر خبرگزاری فارس، یک فاجعه بزرگ است چون برنسبت جمعیت اهل سنت به شیعیان استان تاثیرگذار بوده است.

جمعیت اهل سنت در سال ۹۰ ، ۱۴ درصد جمعیت خراسان شمالی را تشکیل می داده است اما در آمارهای جدید، جمعیت اهل سنت ذکر نشده و ما برخلاف خبرگزاری فارس نمیدانیم تعداد سنیان در استان خراسان شمالی چقدر رشد داشته است.

در ۵ ساله ۹۰-۹۵ حدود ۶۵.۶۵۰ نفر از روستاها به شهرها و از شهرهای کوچک به مرکز یا خارج از استان و پایتخت مهاجرت کردند. ۴۳ درصد از مهاجران به دو شهر بزرگ بجنورد و اسفراین آمدند و ۲۰ درصد ساکنِ خراسان رضوی شدند.

خراسان شمالی، کشاورزی گران و کم صرفه

۴۰ درصد جمعیت استان کشاورزند در حالی که سهم کشاورزی در اشتغال ایرانی ها، ۱۸ درصد است. نقش استان خراسان شمالی در تولید ناخالص داخلی ، ناچیز و کمتر از ۰.۶۴ درصد است. هرچند کشاورزی بزرگترین بخش اشتغال استان است، اما این بخش خدمات بوده که بیشترین ارزش افزوده استان یعنی ۴۲ درصد از تولید ناخالص داخلی استان را به خود اختصاص داده است. کشاورزی با ۲۷ درصد ارزش افزوده در جایگاه بعدی قرار میگیرد.

کشاورزی در استان خراسان شمالی با اینکه ۹۲ درصد از منابع آب استان را مصرف می کند و بیشترین تسهیلات دولتی را دریافت کرده است، همچنان نتوانسته ارزش افزوده قابل قبولی به نسبت جمعیت شاغل در این بخش ارائه کند.

با این حال نماینده ولی فقیه در خراسان شمالی معتقد است تنها توجه به اقتصاد مقاومتی و کشاورزی است که مشکلات اقتصادی استان را برطرف می‌کند.

اصرار بر کشاورزی به رغم نرخ بهره وری پایین، بیشترین تاثیر را بر توقف یا کارشکنی در اجرای برنامه ها و سیاستهایی مدیریت جامع منابع آب داشته است. ۹۷ درصد از اعتبارات استانی صرف سدسازی و مهندسی سازه میشود و تنها ۳ درصد به آبخیزداری اختصاص دارد، سهم ناچیز آبخیزداری درحالیست که با کاهش بارندگی و افت ذخیره سدها، جلوگیری از فرسایش خاک، تبخیر آب و لایروبی حوزه آبخیز، ضروری می نماید.

تنوع اقلیمی در خراسان شمالی بالا و در عین حال پیچیده است. مناطق بیابانی در کنار جنگل های هیرکانی و مراتع بالقوه ویژگی خاصی به این استان داده است. بارش باران به طور میانگین از ۲۲۰ تا ۱۱۰ میلی متر در این استان متغیر است ولی اغلب بارندگی در فصل سرماست که زراعت نمیشود. از همین رو سدسازی و ذخیره آب برای کشاورزی در اولویت استانی قرار میگیرد. اما با بالارفتن دما و گرم شدن زمین تبخیر آب پشت سد را می بلعد.

از سوی دیگر به دلایل طبیعی و انسانی میزان فرسایش خاک و رسوب گذاری در حوزه آبخیز خراسان شمالی بسیار بالا است و بر مطلوبیت و پایداری خاک برای زراعت تاثیر منفی گذاشته است. مطابق مطالعات اخیر در دانشگاه استفورد ۷۵% از خاک این استان ضعیف ارزیابی میشود. کاهش بارندگی نیز شرایط زراعت را دشوارتر کرده است.

کشاورزی در استانی که نیمی از جمعیتش در روستاها زندگی میکنند و معیشت چهل درصد از ساکنان استان به کشاورزی وابسته است با کاهش بارندگی و برداشت بی رویه از سفره های آب زیرزمینی ناگزیر با بحرانی عظیم مواجه میشود اما چرا نمایندگان محلی کمبود منابع آب را جدی نمی گیرند.
سدهای که خشک می‌شوند .

فرماندار شیروان خبر از کاهش ۴۰ درصدی بارش در شهر شیروان داده که بر ذخیره آب سد "بارزو" تاثیر گذاشته است. فرماندار شیروان خرداد ماه گذشته خبر داد که فقط سه درصد از سد "بارزو" آب دارد و مشکل کمبود آب شُرب شهرستان شیروان دومین شهر پرجمعیت استان ، بحرانی شده است.

سد شیرین دره نیز که ۸۰ درصد از آب شُرب بجنورد مرکز استان را تامین میکند به دلیل رسوب گذاری و افت کیفیت، از موضوعات تنش آبی استان است. سد شیرین دره که سیزده سال از بهره برداری اش میگذرد به دلیل اشتباه در محاسبات زمین شناسی و فرسایش خاک، اکنون با انباشتگی رسوبات در مخزن مواجه شده که احتمالا به تخریب زودهنگام سد منجر خواهد شد.
حالا دیگر بحران خشکسالی از کشاورزی به آب شرب رسیده است. "جرگلان" منطقه ای با ۳۵ روستا آب شرب ندارد، آبرسانی به این روستاها با تانکر و یک بار در هفته، یا دو هفته یکبار انجام می شود.

شیروان به قطب کشاورزی خراسان شمالی معروف است اما همین شهرستان اکنون با کمبود جدی منابع آب مواجه شده و کشاورزان به حفر چاه روی آوردند. مدیرکل حفاظت منابع استان میگوید: ۸۴۴ حلقه چاه غیر مجاز در استان است و میزان برداشت آب از چاه‌های غیر مجاز ۸ میلیون متر مکعب در سال است.

کشاورزی در استانی که نیمی از جمعیتش در روستاها زندگی میکنند و معیشت چهل درصد از ساکنان استان به کشاورزی وابسته است با کاهش بارندگی و برداشت بی رویه از سفره های آب زیرزمینی ناگزیر با بحرانی عظیم مواجه میشود اما چرا نمایندگان محلی کمبود منابع آب را جدی نمی گیرند.

به نظر میرسد چالش اصلی در مدیریت جامع منابع آب در خراسان شمالی، اختلاف نگرش میان مسئولان دولتی با نمایندگان استانی باشد.

نمایندگان محلی در رایزنی با دولت به مطالبات کشاورزان برای خرید تضمینی محصولات و رفع ممنوعیت کشت، اجازه حفر و بهره برداری از چاه ها اصرار دارند؛ استاندار و فرماندار و سازمان حفاظت از منابع طبیعی به معرفی معیشت جایگزین در روستاها، تغییر الگوی کشت از محصولات پرآبخواه به گیاهان دارویی و افزایش تاب آوری سرزمینی می اندیشند.

نمایندگان محلی خود را پاسداران اقتصاد مقاومتی مدنظر رهبری می دانند و همسو با جهاد کشاورزی استان، کمتر اشاره به بحران آب در خراسان شمالی میکنند و با اینکه رییس کمیسیون کشاورزی مجلس از استان خراسان شمالی ست به ندرت در نطق ها یا مصاحبه های او و همکاران استانی اش به بحران آب خراسان شمالی اشاره ای می شود.

اما واقعیت قابل کتمان نیست و از همین است که رئیس کمیسیون کشاورزی و نماینده بجنورد و اسفراین معترف است که: "اگرچه سند توسعه استان بر پایه کشاورزی و دامپروری تنظیم شده و سالانه آمارهای بالایی از رشد و اشتغال را گزارش می‌نمایند؛ لکن این آمار و ارقام نمودِ محسوس ندارد." او ادامه میدهد: "هرچند بر تکمیل ظرفیت‌های حوزه کشاورزی و دامپروری تاکید دارم، این حوزه را عرصه کافی برای تامین اشتغال جوانان به ویژه سیل عظیم تحصیل کرده‌ها نمی‌دانم".

با این حال، هادی قوامی نماینده مردم اسفراین در دیدار با استاندار خراسان شمالی خواستار اجازه بهره برداری موقت از چاه ها ممنوعه میشود و میگوید: "چاه های کشاورزی در اسفراین به علت بحران کاهش آب، خاموش شده اند اما ما نمی توانیم بیل را از دست کشاورز بگیریم چراکه این امر موجب می شود، آنها راهی حواشی شهرها شوند که اگر این امر صورت گیرد، برگرداندن آنها به روستاها سخت است."

قوامی هم احتمال می دهد خراسان شمالی به علت بحران آب در سال آینده دچار مشکلات اجتماعی شود اما چاره را در این می بیند که تدبیری اندیشیده شود تا چند ساعتی در روز این چاه ها روشن شوند تا کشاورزان هرطور شده بتوانند زراعت کنند و روستاها را ترک نکنند.

مسئولان دولتی اما به معیشت جایگزین در روستاها میاندیشند و میخواهند راهکارهای سازمان های بین المللی را در مدیریت جامع منابع طبیعی اجرا کنند
najm134
 
پست ها : 2044
تاريخ عضويت: چهارشنبه فبريه 03, 2010 10:15 am

Re: آلودگی آب

پستتوسط pejuhesh232 » دوشنبه ژانويه 21, 2019 6:20 pm

آلودگی آب شرب سنندج


شنیده شد که به دنبال درج شایعاتی مبنی بر آلودگی آب شرب شهر سنندج، روابط‌عمومی شرکت آب و فاضلاب شهری استان کردستان، اطلاعیه‌ای با هدف تنویر افکار عمومی صادر کرد که در آن شایعه مذکور قویاً تکذیب شد.

در این اطلاعیه آمده است؛ بیش از ۹۰ درصد آب شرب شهر از سد قشلاق (وحدت) تامین و به مجتمع تصفیه‌خانه سنندج که جزو تصفیه‌خانه‌های به روز و برتر کشور است، جهت تصفیه منتقل می‌شود. در خصوص ورود فاضلاب روستاهای مجاور به داخل سد قشلاق، باید گفت نگرانی‌ها در این زمینه بی‌مورد است، چراکه حجم فاضلاب این روستاها کمتر از یک لیتر بر ثانیه بوده و غالباً طی مسیر پالایش و یا جذب خاک می‌شوند.
pejuhesh232
 
پست ها : 8630
تاريخ عضويت: سه شنبه دسامبر 07, 2010 11:22 pm

قبلي

بازگشت به آلوده شناسى


Aelaa.Net