در مطبوخات و نقوعات و ماء الاصول و مقييات و مسكنات قى

[pejuhesh237]

تحفه حکیم مومن:

نقوع
جهة ادرار حيض منقول از جامع امين الدوله گويد بغايت مدر حيض است
تخم خريزه 5 ل تخم كرفس انيسون رازيانه از هر يك ٢ ل
نيمكوب كرده در سه رطل آب سه شبانه روز خيسانيده
روزى ٣٠ ل با يك ل روغن بادام بنوشند

کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم- ص341

[pejuhesh237]

تحفه حکیم مومن:

ماء الاصول
جهة فالج و لقوه و صرع و تشنج و سكته و ساير امراض بلغمى نافع است
موافق نسخهء حنين كامل و امين الدوله و ثابت بن قره
پوست بيخ رازيانه و بيخ كرفس اذخر از هر يك ١٠ م
تخم كرفس انيسون رازيانه از هر يك ٤ م
مصطكى سنبل الطيب جنطيانا فقاح اذخر از هر يك ٢ م و نيم
حب بلسان اسارون هر يك دو م
عود بلسان سليخه حرمل بوزيدان نانخواه از هر يك ٣ م
مويز بيدانه ٢0 م
در چهار رطل آب بجوشانند تا به ربع رسد
پس صاف نموده هر روز ٣٠ ل با روغن بادام شيرين 1 م و تلخ 1 م و روغن بيد انجير 2 و معاجينى كه به جهة امراض مذكوره مناسب است بنوشند

کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم- ص341

[pejuhesh237]

تحفه حکیم مومن:

ماء الاصول نوع ديگر
جهة سدهء جگر و سپرز و برودة و فساد مزاج معده و استسقا و تبهاى كهن نافع است
پوست بيخ كرفس 7 و بيخ رازيانه 7، اذخر 5 ،قفاح 5، مصطكى 2 نیم، سنبل الطيب 2 نیم، فوة الصبغ 2، لك پاك كرده 2،
عود بلسان 2 ،شكاعى 3 ،باد آورد 3 ،گياه غافث 3 ،پوست بيخ كبر 3،كماذريوس 3، كمافيطوس 3، افسنتين 3 ،گلسرخ 3، انجير زرد 10 دانه، مويز بيدانه 20،
در چهار رطل آب بجوشانند تا به ربع رسد
پس سه حصه كرده هر ورز ٣٠ ل او را با روغن بادام شيرين و تلخ و دواء الكريم و امثال او بنوشند

کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم- ص341

[pejuhesh237]

تحفه حکیم مومن:

ماء الاصول نوع ديگر
جهة نقرس و درد ورك و مفاصل كه از برودت باشد بغايت مجربست
پوست بيخ كرفس 10 و بيخ رازيانه 10 ،پوست حنظل 5 ،قنطوريون رقيق 5 ،شيطرج 5 ،نانخواه 5 ،انيسون 5 ،بوزيدان 5 ،ماهى زهرج 5، در سه رطل آب بجوشانند تا به ثلث رسد
در روزى يكوقيه با يك م روغن بيد انجير كه خروع نامند
و اگر امراض بسيار صعب باشد با روغن كلكلانج استعمال نمايند


کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم- ص341-342

[pejuhesh237]

تحفه حکیم مومن:

ماء الاصول دیگر قوی للفالج
بیخ رازیانه 7، بیخ کرفس مکد 7 م ،تخم رازیانه بزرالکرفس انیسون مکد 3 م ،نانخواه زراوند شونیز مکد 2 م، در 7 رطل آب بجوشانند تا سه رطل آب بماند
پس صاف نموده هر روز سه وقیه از آن را با 10 م عسل یا 10 م فانید موافق مزاج بنوشند.

حاشیه کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم- ص341

[pejuhesh237]

تحفه حکیم مومن:

ماء البزور
كه در منع ادرار عرق مجربست
گشنيز خشك سماق پاك كرده برنج سفيد مكرر شسته از هر يك ٥ ل با سه مثل آن آب بجوشانند تا به ثلث رسد
پس صاف نموده روزى ٢٥ ل بنوشند

کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم- ص342

[pejuhesh237]

تحفه حکیم مومن:

ماء الاصول
مجرب ابوى جهة ضيق النفس و گرفتگى آواز و ربو
پوست بيخ كرفس 7 و بيخ رازيانه 7، انيسون 3، تخم كرفس 7، رازيانه 3 ،
مصطكى 1، سنبل الطيب 1، اسارون 1 نیم، ساذج هندى 1 نیم،
قنطوريون رقيق 2 و غليظ 2 ،فراسيون 2 ،اصل سوس 4، بيخ سوسن كبود 2 ،انجير زرد 10 دانه، مويز بيدانه 15، با چهار رطل آب بجوشانند تا به ربع رسد
پس سه حصه كرده هر روز يک حصه را با لعوقات مناسب بنوشند

کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم- ص342

[pejuhesh237]

تحفه حکیم مومن:

مقیّيات
شروط آنست كه مكرر قى بكنند كه عادة شود
و در خلاى معده جايز نيست
و در ماهى دو بار مستحسن است
و اگر مطلب دفع صفرا باشد قبل از خوردن مقيى به يك ساعت شورباى ترش تناول نمايند
و اگر مراد رفع بلغم باشد ماهى شور برشته قدرى تناول نمايند و بعد از قى چيزی كه تقوية معده كند بياشامند
و اگر مراد قى الصفرا باشد شيرينى تناول نمايند
و شخصى را كه گردن بلند و سينه تنگ باشد از قى منع بايد نمود

کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم- ص342

[pejuhesh237]

تحفه حکیم مومن:

مقيى
مرة السودا و مرة الصفرا
كه در تبهاى ربع و مركبه نافع است
كنکرزد تخم تره تيزك تخم ترب جوز القى تخم شبت ملح هندى تخم اسفناج بالسويه كوبيده به وزن او عسل بسرشند
و ٢ ل او را تا ٣ ل در آبی كه شبت جوشانيده باشند حل نموده بنوشند 3
و اگر بقدر مقصود قى نياورد آب شبت مطبوخ را با عسل بياشامند
در اين وقت قى به افراط خواهد شد

کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم- ص342

[pejuhesh237]

تحفه حکیم مومن:

مقيى ديگر
جهة رفع مرة الصفرا و بلغم صفرا آميخته
٢٠ م ترب را ريزه كرده با ده م شبت تازه و 5 م نمك هندى و از تخم خربزه و تخم اسفناج هر يك ٤ م بجوشانند در ٤ رطل آب تا به ثلث رسد
پس صاف نموده با سكنجبين بنوشند و قى كنند
و اگر مراد دفع بلغم بيشتر باشد با عسل بنوشند

کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم- ص342