سفوفات

مديران انجمن: pejuhesh237, pejuhesh237, pejuhesh237

سفوفات

پستتوسط pejuhesh237 » دوشنبه ژانويه 14, 2013 11:15 am

بسم الله الرحمان الرحیم
pejuhesh237
 
پست ها : 9693
تاريخ عضويت: چهارشنبه دسامبر 08, 2010 12:09 am

سفوفات

پستتوسط pejuhesh237 » دوشنبه ژانويه 14, 2013 2:16 pm

تحفه حکیم مومن:

قسم ثانى از دستورات از جامع موسوم به تحفة المؤمنين كه آن مشتمل است بر تشخيصات ودستورات
در بيان اعمالى كه متعلق است به ادويهء مركبه
و اگر هر يك از مركبات ... هر علتى و مرضى را به دواى مفرد مداوا نميتوان نمود بنابراين موافق هريك بايد تركيب از مفردات كرده
و هر چند از مركب قليل الاجزاء مقصود حاصل شود بهتر از كثير الاجزاء است
و سبب كثرة اجزاء بسيار مى باشد مثل ادخال چيزی كه بدرقه دواى مقصود باشد و يا مصلح گردد يا معاون شود يا تقوية و نفوذ او منظور باشد و امثال آن از مايحتاج اليه از دفع كراهة طبع و حفظ قوت و اختلاف كيفية استعمال او
و بايد در مركبات اجزائی كه اصل و عمده باشد و از كبار ادويه باشد حذف نكنند مثل قرص افعى كه از ترياق كبير
و هر چه مفسد آن باشد داخل ننمايند مثل بلادر كه مفسد قرص افعى و اكثر ادويهء ترياق است
و هرچه از ادويه كه اثر هر يك ضد ديگرى باشد در قدر شربت مساوى نكنند كه فعل يكديگر را مانع نشوند مثل تساوى اجزاى مسهل با اجزاى قابض
و بايد طبيعت علل و طبيعت اعضاى معلوله طبيعت ادويه و خصوصيت آن به هر عضوى و خلطى و فصلى و مكانى و عادتى و سستى منظور باشد
و چون بعضى از ادويه شديد القوة اند مثل افيون و فرفيون
و بعضى ضد فعل دواى شديد القوه اند
و بعضى ضعيف القوة
و بعضى ضد فعل دواى شديد القوة
و بعضى كثير المنفعة و با منفعت خاص اند مانند غاريقون
و بعضى قليل المنفعة كه زياده از يك منفعت نداشته باشد
و بعضى شريف الفعل
و بعضى خسيس
و بعضى مشترك النفع اند با ديگرى
و بعضى در منافع منفرد
و بعضى مضعف قوة ادويهء نافعه اند
پس در تركيب شرط است كه از كثير المنفعة و شريف و از ضعيف القوة و كثير المنفعة قدر زياده داخل كنند
و از قوى القوه و قليل المنفعة كمتر
و از آنچه در منافع متفرد بود و از هر چه شريف الفعل قليل المنفعة باشد بقدر مقصود كنند
و از انچه قوة دواى نافعه را ضعف كنند بقدر ضرورت
و از دواى قوى كثير المنفعة و از ضعيف قليل المنفعة قدر متوسط كنند
و به دستور در مرعاة عضو عليل قلت و كثرت مقدار ادويه مختلف مى شود
چه هرگاه عضو بعيد باشد از دواى كثير المنفعة شريفهء ضعيف القوة قدری را زياده بايد کرد
و هر گاه عضو قريب باشد مثل معده و مرى بقدر اعتدال كنند
و اگر با كثرة منافع قوى القوة باشد از مقدار معتدل نيز كمتر بايد گردد
اما
طريق دانش مزاج مركبات آنست كه
اجزاء حاره و بارده و رطبه و يابسه هريك از مفرداة آن تركيب را از قرار قدر شربت آن حساب نمايند
و اقل را از اكثر وضع نموده
باقى را بر سمّى عدد ادويه كه عبارت از عدد شربت هر يك است قسمت كنند
و خارج قسمت از مزاج مركب دانند
مثل مزاج مركبى از زنجبيل كه در دويم گرم و خشك است
و كندر كه در سيم گرم و خشكست
و بنفشه كه در دويم سرد و تر است
هر گاه از زنجبيل دو شربت باشد
و از كندر و بنفشه يک شربت
اجزاى حارهء اين مركب يازده
و بارده شش
و يابسه مثل حاره
و رطبه مانند بارده خواهد بود
بدينصورت
حاره(11 جرو) بارده(6 جزو) رطبه(6 جزو) يابسه(11 جزو) زنجبيل(شربت که هر شریت حکم مفردی دارد) كندر( یک شربت) بنفشه( یک شربت) اجزاء حاره(زنجبیل 6 جزو)یابسه( زنجبیل 6 جزو) اجزاء حاره(کندر 4 جزو) يابسه(کندر 4 جزو) اجزاء حاره(بنفشه 1 جزو) يابسه(بنفشه 1 جزو) بارده(زنجبیل 2 جزو) رطبه(زنجبیل 2 جزو) بارده(کندر 1 جزو) رطبه(کندر 1 جزو) بارده (بنفشه 3 جزو)رطبه(بنفشه 3 جزو)
پس چون اقل كه اجزاء بارده و رطبه است از اكثر كه حاره و يابسه است كم شود
پنج جزو از حاره و پنج جزو از يابسه(+باقی) ميماند
و چون پنج را به سمّى عدد ادويه كه به حسب عدد شرباة چهار است قسمت كنند
خارج قسمت يك و ربع است
پس مزاج مركب مذكور در اوايل درجهء دويم گرم و خشك خواهد بود و على هذا القياس
اما
طريق دانش قدر شربت مركبات آنست كه
بعد از تحقيق وزن و عدد شربات مفردات آن جزوى از مركب اخذ نمائيم كه نسبت آن به مجموع وزن مركب چون نسبت واحد باشد به عدد شربات
مثلا وزن مجموع او سى درهم باشد و عدد شربات مفردات ده جزو چون واحد را نسبت به ده كه عدد شرباتست نسبت عشر است پس از سى كه وزن مركب است عشر اخذ نموديم كه او سه درهمست
و اگر فرضا عدد شربات سى باشد و وزن مركب ده شربت آن مركب ثلث م خواهد بود زيرا كه نسبت ثلث به ده چون نسبت واحد است به عدد شربات كه سى باشد

کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص228-299
pejuhesh237
 
پست ها : 9693
تاريخ عضويت: چهارشنبه دسامبر 08, 2010 12:09 am

سفوفات

پستتوسط pejuhesh237 » دوشنبه ژانويه 14, 2013 2:20 pm

تحفه حکیم مومن:

در سفوفات و او اقدم تراكيب است
و بعد از آن معجون تركيب يافته ديسقوريوس گويد مخترع او بقراط شاگرد اسقلميوس است نه بقراط طبيب مشهور
و استعمال او را با ضعف معده و شدة امتلا جايز ندانسته‌اند مگر انكه لطيف و سريع النفوذ و لذيذ الطعم باشد
و قوتش زود ضعيف مى گردد

کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم- ص328
pejuhesh237
 
پست ها : 9693
تاريخ عضويت: چهارشنبه دسامبر 08, 2010 12:09 am

سفوف ارسطو و سفوف ارسطاطاليس

پستتوسط pejuhesh237 » دوشنبه ژانويه 14, 2013 2:24 pm

تحفه حکیم مومن:

سفوف ارسطو و سفوف ارسطاطاليس
(+ و سفوف اسکندر) نامند معده را قوت دهد و گونه سرخ دارد وسواس و فراموش كارى ببرد
و جهة هضم طعام و بوى دهان خوش كردن نافع است
و در تفريح دل نظير ندارد
و جهة بخار و قطع عرق فاسد و بدبوئى بدن نافع
و اين سفوف را ارسطو جهة اسكندر ترتيب داده لهذا سفوف اسكندريه نيز گويند
و قوتش تا دو سال باقى
و شربتش تا دو ل است
قرفه ساذج نارقيصر كه آن معرّب ناكسير لغة هنديست و آن رازى رومى و قسمى از هوفاريقونست
عود هيل اسارون مصطكى هليلهء كابلى فرنجمشك نارمشك زيرهء كرمانى دارچينى اشنه فلفل دارفلفل زنجبيل قرنفل ناردانک جوزبوا قاقله كافور مكد جوز مشك عنبر مكد نيم جزو
شكر شش چندان بيش از طعام و بعد از يك م تا سه م تناول نمايند

کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم- ص328
pejuhesh237
 
پست ها : 9693
تاريخ عضويت: چهارشنبه دسامبر 08, 2010 12:09 am

سفوف

پستتوسط pejuhesh237 » دوشنبه ژانويه 14, 2013 2:26 pm

تحفه حکیم مومن:

سفوف
جهة اسهال از مجربات ابوى ره اطفال و غير اطفال را نيز نافع است
حبّ الرمان بو داده 10 ،را بسيار نرم صلايه كنند
طباشير سفيد 1، صمغ عربى 1، كثيرا 1 ،مصطكى سفيد 1 ،تخم مورد 1، گل سرخ 1 ،گل ارمنى 1، سفوف كنند
و به اطفال نيم ل صباح و نيم ل شب با شربت به يا شربت سيب ترش بدهند

کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم- ص328
pejuhesh237
 
پست ها : 9693
تاريخ عضويت: چهارشنبه دسامبر 08, 2010 12:09 am

سفوف بلوط

پستتوسط pejuhesh237 » دوشنبه ژانويه 14, 2013 2:28 pm

تحفه حکیم مومن:

سفوف بلوط
منقول از منصورى
جهة تقطير البول و سلس البول مجربست
بلوط مقشر بو داده كندر گشنيز خشك گل ارمنى صمغ عربى سفوف بسازند
بقدر دو م صبح و دو م شام
و اگر با تقطير و سلس تشنگى(+شدیدی) باشد كه مريض هر چه بياشامد زود دفع شود بايد كه با ماء الشعير و بزرقطونا بياشامند
و غذا با آب غوره و سماق و مثل آن ترتيب دهند

کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم- ص328
pejuhesh237
 
پست ها : 9693
تاريخ عضويت: چهارشنبه دسامبر 08, 2010 12:09 am

سفوف ديگر

پستتوسط pejuhesh237 » دوشنبه ژانويه 14, 2013 2:32 pm

تحفه حکیم مومن:

سفوف ديگر
جهة سلس البول مجربست
بلوط 8،گشنيز خشك 3، راس3، عرق سوسن 4، لسان الثور 4، تخم خرفه 4 ،انيسون 1، سنبل الطيب 4،
طباشير 5 ،مصطكى زر 4، ورد 4 ،سعد 4، كندر 4 شكر مثل همه وقت خواب استعمال نمايند
بقدر ٣ ل

کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم- ص328
pejuhesh237
 
پست ها : 9693
تاريخ عضويت: چهارشنبه دسامبر 08, 2010 12:09 am

سفوف

پستتوسط pejuhesh237 » دوشنبه ژانويه 14, 2013 2:33 pm

تحفه حکیم مومن:

سفوف
جهة اسهال مرارى مزمنه و بواسيرى و نواصيرى حاره بغايت مجربست از تاليف حقير
گل ارمنى ناردان بو داده دانه انگور كه از سركه بيرون كرده باشند و بو داده هر يك ٥ ل
سماق بيدانه گل سرخ عربى بو داه هر يك ٣ ل
طباشير گل محتوم يا داغستان هر يك دو ل
مصطكى عود قمارى هر يك يك ل
قدر شربت دو ل با ربوب مناسبه

کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم- ص328
pejuhesh237
 
پست ها : 9693
تاريخ عضويت: چهارشنبه دسامبر 08, 2010 12:09 am

سفوف ديگر

پستتوسط pejuhesh237 » دوشنبه ژانويه 14, 2013 2:35 pm

تحفه حکیم مومن:

سفوف ديگر
جهة اسهال بواسيرى مجربست
تیواح خطائى نيم م نيلوفر يك م

کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم- ص328
pejuhesh237
 
پست ها : 9693
تاريخ عضويت: چهارشنبه دسامبر 08, 2010 12:09 am

سفوف الطين

پستتوسط pejuhesh237 » دوشنبه ژانويه 14, 2013 2:37 pm

تحفه حکیم مومن:

سفوف الطين
جهة سحج و اسهال صفراوى
بزرقطونا تخم مرو تخم ريحان نشاسته صمغ عربى گل ارمنى مكد جزو
صمغ عربى و گل ارمنى و نشاسته را نيمكوب ساخته
و بزور را به آتش نرمى بو داده مخلوط كنند
و در وقت استعمال به روغن گل چرب نموده
با شربت به يا رب آس بنوشند

کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم- ص328
pejuhesh237
 
پست ها : 9693
تاريخ عضويت: چهارشنبه دسامبر 08, 2010 12:09 am

بعدي

بازگشت به داروسازی


Aelaa.Net