اشربه

توسط **pejuhesh237** » چهارشنبه ژانويه 16, 2013 7:49 pm

تحفه حکیم مومن:

نوعى ديگر
كه مشهور است
زوفاى خشك پرسياوشان مكد ٧ ل
انجير زرد ٢٠ عدد عناب سپستان از هر يك ٣٠ عدد
فراسيون تخم خطمى اصل السوس بيخ سوسن از هر يك ٣ ل
حلبه ٤ ل مويز بيدانه ٢٠ ل تخم كرفس تخم رازيانه از هر يك ٢ ل
جوشانيده آب او را با دو رطل شكر بقوام آورند

کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم- ص333

توسط **pejuhesh237** » چهارشنبه ژانويه 16, 2013 7:51 pm

تحفه حکیم مومن:

شربت گاو زبان
جهة تقوية دل و توحش سوداوى و خفقان نافع است
گل گاو زبان ٤٠ ل بادرنجبويه ٢٠ ل جوشانيده آب او را با دويست ل شكر بقوام آورند

کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم- ص333

توسط **pejuhesh237** » چهارشنبه ژانويه 16, 2013 7:53 pm

تحفه حکیم مومن:

شربت انجبار
جهة حبس نمودن سيلان خون از جميع اعضاى باطنى و رحم
و التيام تفرق اتصالى كه در سينه و شش بهم رسد
ريشهء انجبار ٧ ل خرنوب شامى ٥ ل صندل سرخ و سفيد سوهان كرده تخم مورد از هر يك دو ل جوشانيده با يک رطل شكر بقوام آورند

کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم- ص333

توسط **pejuhesh237** » چهارشنبه ژانويه 16, 2013 7:55 pm

تحفه حکیم مومن:

شربت دینار
از تاليف بختیشوع است و چون ترشى را به يک دينار طلا بيع ميكرده اند لهذا مسمى به شربت دينار شده
جهة تبها و عفونة اخلاط و اخراج اخلاط فاسده از اعماق بدن و ضعف معده و جگر
زرشك بيدانه تخم كاسنى مکد ده ل
عود بيخ سوسن مكد ٤ ل
تخم كشوث گل پاك كرده قنطوريون رقيق مصطكى دارچينى زعفران فودنج مكد ٣
ادويه را كوفته اگر جهة تب باشد (+آب کاسنی و اگر حهت خفقان باشد) در آب رازيانه
و بهتر آنست كه سه روز در ميان آبى بخيسانند كه در آن كاسنى و باديان و شبت و گل زبان و مويز بيدانه بالسويه از هر يك پنج مثقال جوشانيده باشند
و به ازاء هر يك رطل آب او 1 ل ريوند و نيم ل اسارون اضافه نموده با دور طل شكر بقوام آورند و عود و زعفران را بعد از قوام اضافه كنند

کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم- ص333

توسط **pejuhesh237** » چهارشنبه ژانويه 16, 2013 7:57 pm

تحفه حکیم مومن:

شربت خشخاش
نافع است جهة مرطوبين و حبس نزلات و رفع درد سينه و سرفه و درد سر و سرسام و سهر و حرارة و رفع تب و اخلاط محترقه
و چون با شربت ورد مکرر ممزوج ساخته بعد از فصد بنوشند رفع ضعف فصد و تقوية قوتها مى كند
و قدر شربتش تا بيست مثقال است
و قوتش تا دو سال باقى ميماند
١٠٠ عدد خشخاش رسيده را با تخم او كوبيده
يا پوست را عليحده نيمكوب كنند و تخم را نرم بسايند
و با ده مثل آن از آب نيسان بجوشانند تا ثلث رسد و با مثل آن شكر بقوام آورند

کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم- ص333

توسط **pejuhesh237** » چهارشنبه ژانويه 16, 2013 7:59 pm

تحفه حکیم مومن:

شربت عناب
منقول از تذكره و موافق نسخه اصول التراكيب
و مؤلف او غير اين نسخه را خطا ميداند
جهة سينه و اسافل بدن و تسكين تشنگى و اطفاى حرارة خون و آبله و تبهاى نافع و مصلح حال اطفال است
و قوتش تا دو ماه باقى است
عناب يک رطل گشنيز خشك عدس بيخ كاسنى از هر يك دو اوقيه
در ده رطل آب بجوشانند تا به ثلث رسد پس صاف نموده به وزن او شكر بقوام آورند

کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم- ص333

توسط **pejuhesh237** » چهارشنبه ژانويه 16, 2013 8:02 pm

تحفه حکیم مومن:

شراب العنصل
سكنجبين عنصلى نيز نامند
منقول از كامل جهة صلابت سپرز و جگر و تفتيح سده و قطع اخلاط غليظ و رفع ضيق النفس و سرفه كه از رطوبة باشد نافع است
پياز عنصل را يک رطل و نيم با كارد چوبين ريزه كرده و با پانزده رطل سركه به آتش نرم بجوشانند تا مهرا شود
پس صاف نموده به ازاء هر رطلى يک رطل و نيم شكر اضافه كرده بقوام آورده كف بگيرند
و امين الدوله
و جمعى از قدماء اين ادويه را اضافه كرده اند زنجبيل زيرهء كرمانى عاقرحا بيخ انجدان زوفاء خشك پودنه نعناع هر يك ٥ ل
فلفل ده ل تخم جزر برى كاشم هر يك دو ل و نيم
قردمانا دو ل سداب ٦ ل ساذج هندى ٣ ل
با عنصل در سركه خيسانيده بجوشانند در اين صورت جهة جميع علل عصبانى و امراض مزمنهء بارده بغايت نافع است

کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم- ص333-334

توسط **pejuhesh237** » چهارشنبه ژانويه 16, 2013 8:46 pm

تحفه حکیم مومن:

شربت عنصل
نوعى ديگر كه مخترع حقير است جهة سرفه كهنه و ضيق النفس و مواد سوداوى و بلغمى و سدهء اعضا و تقوية معده و دماغ نافع و مكرر به تجربه رسيده و مجربست
پياز عنصل زوفاء خشك اصل السوس گاو زبان پرسياوشان اسطوخودوس غاريقون سفيد هر يك ٥ ل
نعناع خشك رازيانه بيخ سوسن كبود قردمانا هر يك ٣ ل
در صد و پنجاه ل سركه و چهار صد و پنجاه ل آب دو سه شبانه روز خيسانيده بجوشانند تا بنصف رسد
پس صاف نموده با 300 ل شكر بقوام آورند
و هر روز از ٥ ل تا ١٠ ل با آب مطبوخ پرسياوشان و امثال آن بنوشند

کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم- ص334

توسط **pejuhesh237** » چهارشنبه ژانويه 16, 2013 8:49 pm

تحفه حکیم مومن:

شراب الكدر
و شربت کاوى نيز گويند منقول از كامل و موافق نسخهء قدما و جامع الادويه
جهة حصبه و آبله و باد سرخ و ماشرا و جميع امراض دموى و تسكين حرارة قويه و اخلاط محترقه كه به مشاركة دل باشد
و جهة يرقان و حرارة جگر و معده و رفع تشنگى و عفونة مزمنهء اخلاط و نيكو كردن بوی دهان بغايت مؤثر است
چوب کاوى نيمكوب كرده شاخ باديان و تخم باديان پوست بيخ باديان تمر هندى عناب دانه بيرون كرده از هر يک رطلى
گل سرخ نيم رطل
سنبل الطيب لك از چوب پاك كرده هر يك ٤ م
صندل سرخ و سفيد هر يك ١٠ درم
يك شبانه روز در چهار مثل آن آب بخيسانند پس بجوشانند تا به ربع رسد و صاف كنند
و با دو رطل سركه و آب انار ترش و آب انار شيرين از هر يك رطلى بجوشانند تا بقوام مايل شود
و با يک من شكر طبرزد كه دو رطل است چند جوش دهند تا شبيه بقوام عسل گردد و از سر آتش بردارند
اشنه كافور و زعفران از هر يك ٣ م در او حل كنند
قدر شربتش از ٢ ل تا ٧ ل و نيم است و جهة اطفال يك ل

کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم- ص334

توسط **pejuhesh237** » چهارشنبه ژانويه 16, 2013 8:53 pm

تحفه حکیم مومن:

شراب اترجى
موافق نسخهء قدمأ جهة ضعف دل و خفقان و ضعف معده بغايت نافع است
برگ ترنج كه به فارسى برگ درخت بالنگ است پنجاه عدد را در شراب صاف كهنهء جمهورى بقدر شش قسط كه هر قسطى صد و پنجاه ل است هفت روز بخيسانند
پس صاف نموده با صد و پنجاه ل عسل كف گرفته بقوام آورند
و بعضى از پوست ترنج بشرح ترتيب ميدهند
و بعضى يک رطل پوست ترنج را در دويست و پنجاه ل آب خيسانيده بجوشانند تا بثلث رسد پس صاف كرده با يك رطل عسل بقوام مى آورند
(+شربت جعده از اختراع حقیر حهت ادرار حیض فرمودن و بول و رفع عفونت اخلاط و ریاح و تفتیح سدد مجرب است
مشک طرامشیع جعده حرمل قسط تلخ ریوند چینی تخم کشوث تخم خربزه تخم خیار مکد 3 ل
ابهل تخم کرفس رازیانه انیسون تخم کاسنی قنطوریون رقیق مکد 2 ل
مویز بیدانه انجیر زرد مکد 10 ل در یک من تبریز آب خیسانیده بجوشانند تا به ربع رسد و با صد و پنجاه مثقال شکر بقوام آورند
و هر روز 10 ل آن را با آب مدرات حیض و بول بنوشند
و هرگاه طبع یابس باشد با گل سرخ و محموده مشوی و غاریقون بیاشامند)

کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم- ص334