تصوير و ترسيم مصائب حضرت اباعبد الله الحسين و خاندان و ياران
رواق شمالي حرم حسيني بشت سر مبارك = بنابرنقل اهل بصيرت در اينجا آثار خون شهداي اهل بيت
رواق قتلگاه
داخل قتلگاه - سكوي مرمرين = نشانه محل شهادت
مكه حضور حسيني و اعزام مسلم به عنوان سفير بسوي كوفيان
مصائب مسلم بن عقيل و طفلان او در كوفه
وقایع عاشورا اثر قوللر آقاسي، محل نگهداري: موزة سعدآباد
حسن اسماعیل زاده، روز عاشورا
حضرت امام حسين و جناب ابوالفضل در جدال با اشقياء
عصر عاشورا
----------------------------------------
سؤال:درباره پرده هاي نقاشي وقايع كربلا يا غزوات حضرات؛ مي بينيم تصاويري مخلوط و كنار هم وجود دارد كه ربطي به يك واقعه ندارد، يا در برخي تصاويري هست مثل شخصي با لباس سربازان انكليسي قرن كذشته، مي خواستم ببينم مطلب از جه قرار است؟ آيا بخاطر تحريف يا اشتباه است؟ يا دليل ديكري دارد؟
جواب:1- وظيفه ديني هر مؤمن و بايسته عقلي هر فرهيخته؛ حفظ ياد و پيام آن وقايع در ميان مردم است.
2- توصيف وقايع ذكر شده براى مردم؛ اولين قدم ضروري اين امر است.
3- هر چه اين توصيف عميقتر و وسيعتر و محسوستر باشد؛ توجه و تاثر و يادگيري از آن بيشتر خواهد بود.
4- فلذا اين امر سبب مشاركت متخصصان و اهل رشته ها و مهارتها و هنرهاي مختلف در اين برنامه مي گردد:
عالم ديني: با بيان روايت جامع و تبيين نكات آن جهت معرفت بيشتر و وسيعتر و عميقتر.
منبري و استاد مؤمن دانشگاه: با شرح و توصيف و تحليل آن در جهت اثبات و تحكيم عقيده.
روضه خوان و مداح و شاعر و اديب و خواننده (با نواهاي حزين): جهت محسوس كردن بيشتر ابعاد وقايع و توصيف آن در عمق احساسات و عواطف مردم.
5- تا اينجا در بُعد شنيداري و سمعي فعاليت داشته} اما ايفاي اين رسالت و امر مهم در جهت سمعي و شنيداري محدود نشده؛ و با حضور تصوير و نقاشي و فيلم؛ به بُعد بصري و ديداري نيز مي رسد، چه اينكه اين روش؛ سبب بيشتر محسوس شدن وقايع و نيز بهتر نقش بستن آنها در ذهن مخاطب و ماندگارتر شدن آنها در ياد و خاطره ايشان است.
6- و اينجاست كه نقش نقاشان و رسامان و طراحان و فيلمسازان و ايفا كنندگان نقشها و تعزيه خوانها و نقالان معلوم مي گردد،
و با توجه به اينكه صنعت فيلم تاريخچه كوتاه و نو رسي دارد؛ فلذا اين پرده هاي نقاشي وقايع ديني بوده اند كه در طول قرنهاي بسيار؛ در جهت ارتقاي معرفت و بينش عمومي نقش مهمي داشته اند.
البته برخلاف پرده هاي نقاشي كه در جهت انجام وظيفه همراه با رعايت امانت در نقل وقايع غالبا موفق بوده اند؛
متاسفانه صنعت فيلم و سريال (ولو به اسم دين) غالبا در جهت تحريف و تضعيف دين و وقايع ديني و سست كردن عقايد ديني مردم بكار گرفته شده است،
و لذا مي بينيم كه به اسم وقايع كربلا چگونه افكار غربزده و شيوه ها و الكوهاي تئاتر غربي را وارد كرده و وقايع را دگرگون و محرف نموده اند،
و يا با طرح محرف وقايع در قالب ذهني فاسد طراحان و عاملان فيلم (مثل همه وقايع را مربوط به خواهشهاي جنسي و عشق غربي كردن)،
و يا آميختن آنها با عقايد منحرف طايفه گري عجم و عرب،
و يا ضعيف اجرا كردن نقشهاي مثبت واقعه و قوي اجرا كردن نقشهاي منفي،
و پراكندن عقايد ملحدان و منكران دين؛ در لابلاي ديالوگهاي فيلم (در حاليكه در وقايع اصلي مطرح نبوده و گفته نشده است)
و در حقيقت به اسم رسالت ديني؛ ماموريت تاريخي حزب شيطان از كفار و مشركان و ملحدان و امويان و منافقان را ايفاد كرده و آن خيالات فاسده را ميان اهل ايمان پخش كرده اند.
7- نكته مهمي كه بايد در مطالعه نقاشيهاي روضه و مقتل خواني توجه شود اينكه:
(براي سهولت نگهداري و حمل و نقل اين نقاشيها؛ و نيز بزرگ بودن تابلو و توجه بيشتر مخاطب)
در يك تابلو چندين واقعه را كنار هم مي كشيده اند، و در حقيقت آنها را با فشردگي در يك تابلو جا مي داده اند؛
و اين نقال و تعزيه خوان بوده كه وقايع را در كتابهاي مقتل و روضه خوانده يا شنيده؛
و هر يك را به ترتيب تاريخي خود مطرح كرده و توصيف مي نموده است،
اما امروزه براي كسي كه سواد اين رشته را ندارد؛ و همينطوري تابلو را نگاه كرده و تفسير مي كند
نتيجه اش اين مي شود كه يا آنها را نامربوط تصور كرده؛ يا به نقد و تحليل بي ربطي مبتلا مي شود.
8- داستان حضور رومي يا (به تعبير متأخر فرنگي) در نقاشيها و اقوال و اشعار تعزيه و نقالان؛
اساس درستي داشته؛ و مستند اصليش معتبر است،
در منابع تاريخي ثبت شده كه شخصي رومي نصراني اهل روم شرقي (بيزانس) غلام معاوية و منشي مخصوص او و متولي امور خصوصي وي بوده است،
در زمان يزيد هم اين نزديكي افزايش يافته و نديم مجلس شراب او هم بوده، بلكه همواره در مجالس يزيد حاضر و مثل يك مشاور به او نزديك بوده است.
نام وي "سِر جون" بوده و در نقلها به نام "سرجون نصراني يا رومي" ذكر شده است.
اين عنصر رومي در پشت صحنه وقايع كربلا هم نقش قابل توجهي داشته از جمله:
در موضوع كنترل اوضاع كوفه بعد پيوستن مردم به مسلم بن عقيل؛
گفته شده اين سرجون بوده كه به يزيد توصيه كرده است كه ابن زياد را والي كوفه نمايد،
در واقعه اسارت اهل بيت حسيني (عليهم السلام) به شام و مجلس يزيد هم اين سرجون حاضر بوده
و مطالب و سخناني نيز از او نقل شده است.
از اين رو طبيعي است كه در متون ثبت وقايع مربوط به نهضت حسيني؛ و نيز اشعار و تعزيه نامه ها و نقاشي ها و پرده هاي ديني نيز حضور سرجون در برخي صحنه ها منعكس شده باشد.
9- البته عجيب نيست كه برخي از نقاشان از نحوه لباس روميان 1400 سال قبل بي اطلاع بوده باشند
ولذا لباس سرجون را به شكل غربيهاي زمان خود نقاش (قرون متاخر مثل انكليسيها) كشيده باشند،
و اين امر سبب شده تا در السنه برخي نقالان و يا بعضي نقلهاي بعدي (خصوصا اگر نقال يا شاعر اصل تاريخ را نداند؛ و از روي نقاشي بخواهد توصيف كند) بجاي نام بردن از سرجون رومي يا نصراني بكويد "مرد فرنكي"
اما در هر صورت اشكالي در صحت محتواي نقش وارد نمي كند، تا كسي بخواهد كل اين اثر يا اصل واقعه را زير سؤال ببرد.
10- پر واضح است كه در هر صنف از عالم و هنرمند و نقاش و مداح؛ سطوح مختلف دانش و مهارت و توانايي وجود دارد؛ و محصول كار همه يكسان نمي باشد،
در درياي بيكران خادمان حسيني نيز افراد از اين نظر متفاوتند،
اما اين امر سبب وهن و بي ارزشي كار افراد غير زبردست نمي گردد،
و هر خدمتي كه در چهارچوب معارف اصيل عاشوراي حسيني خالصانه (و فارغ از بهره برداريهاي باندهاي سياسي يا تحريفات الحادي غربي) ارائه شود مقبول و سعيشان مشكور است.
فلذا تنها اين سخنان برترين خطبا؛ يا نواي هنرمندترين مداحان؛ يا اثر بهترين نقاشان نيست كه در تعليم و نشر معارف حسيني تاثير داشته، بلكه كار خالصانه سطوح ديگر نيز به سهم خود مفيد و مؤثر بوده
و مخاطبان فرهيخته اين آثار غالبا به معنا و پيام آنها متوجه و مشغول شده
نه در جزئيات فني لفظ و يا نوا و يا نقش.
وفقنا الله وسائر المؤمنين والمؤمنات لحق معرفة مولانا الحسين وعزائه و زيارته و خدمته، آمين رب العالمين.
viewtopic.php?f=2125&t=10030&p=47682#p47682