از انواع عنب الثعلب است
و بستانى او را نبات مانند او و برگش عريضتر
و بزرگتر و در قوه مثل او و سر شاخهاى او نگون
و ثمرش در غلاف سرخى و شبيه به مثانه
و دانه اش به قدر فندقى و بعد از رسيدن سرخ می شود
و گل او سفيد مايل به سرخيست
و جبلى او را برگ مانند برگ سيب و غبار آلوده و سياه
و ساقش با رطوبت چسبنده و نبات او را بزرگتر از بستانى
و گل او بسيار سرخ و دانه اش زرد مايل به سرخى
و در غلاف زردى و منبتش سنگلاخها و او را كاكنج منوم (+و عنب الثعلب منوم)نامند
و در تخدير قويتر از خشخاش
و مدر بول و يك مثقال او منوم و زياده از آن مورث اختلاط عقل و جنونست
و مراد از مطلق كاكنج بستانى اوست
و مستعمل از آن پوست سرخ دانه و قوتش تا سه سال باقيست
.کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص-214متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:از انواع عنب الثعلب است و وجه افراد ذكر آن معروف بودن به اسم خاص است .
بهترين آن بعضى بستانى و بعضى جبلى گفتهاند و جمع ميان هر دو قول آنكه جايى كه تخدير بسيار مطلوب باشد
جبلى بهتر است و در مواضع ديگر بستانى
.کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 651عروسك پس پرده گياهى است چندساله بلندى آن زياد نيست و معمولا از ٧٠ سانتى‌متر كمتر است.
ساقۀ آن زاويه‌دار، رنگ پوست آن كمى قرمز، برگها به رنگ سبز تيره، ناصاف، بيضى‌شكل نوك‌تيز و پهن با دمبرگى نسبتا طويل است كه به ساقه متصل مى‌شود.
گلها منفرد به رنگ سفيد مايل به سرخ كه در تابستان ظاهر مى‌شود.
ميوۀ آن سته است و قرمزرنگ به بزرگى يك فندق و به شكل و ابعاد يك گيلاس كه در غلافى كروى‌شكل واقع شده است.
رنگ غلاف يا به اصطلاح پردۀ خارجى كه ميوه در آن واقع شده است ابتدا سبز و پس از رسيدن قرمزرنگ مى‌شود.
داخل ميوه دانه‌هاى ريز سفيدرنگ جاى دارد. گياه عروسك پس پرده خاكهاى آهكى را دوست دارد. تكثير آن از طريق كاشت بذر آن در پاييز يا در بهار ممكن مى‌باشد..
کتاب معارف گیاهی میر حیدر جلد 5 ص 3-40
مادگي گلهاي آن شامل تخمداني بيضوي، بي كرك و دو خانه مي باشد و پس از رسيدن به ميوه اي به صورت سته،
به رنگ قرمز، به بزرگي يك گيلاس و محصور در پرده اي قرمز رنگ، تبديل مي گردد.اين پرده كه از بهم پيوستن و رشد كاسه گل بوجود مي آيد، ظاهر بسيار زيبا به گياه مي بخشد.
پراكندگي اين گياه در ارتفاعات تا حد 1500 متري ديده شده است.گلهاي آن نوش ترشح مي كند و دانه گرده آن مورد استفاده زنبور عسل قرار مي گيرد.
كتاب گياهان دارويي دكتر علي زرگري جلد سوم ص 595-596
ارسال شده در: پنج شنبه ژانويه 17, 2013 9:39 pm