قنا برى

[pejuhesh237]

بسم الله الرحمان الرحیم

[pejuhesh237]

قنا برى به ضم قاف و فتح نون مشدده و الف و فتح باى موحده و راى مهمله و الف مقصوره لغت عربى است

و گفته‏ اند لغت نبطى است به ضم قاف و فتح نون مخففه و الف و كسر باى موحده و راى مهمله و يا نيز آمده .نملول و غملول و فوهل گويند

Lepidium latifolium


ابو ريحان مى‏نويسد: ليث گويد قنابرى نملول نبات برغست را گويند و اهل ماورا النهر و فرغانه او را ورغست گويند

و اهل سيستان بجند گويند و اهل رى هنجمك گويند و حمزه او را كنكران گفته است

رومى: قيارومبدس

فارسی: بزند و بخند و بخراسانى برغشت و به شيرازى سبزه و سوده و به اصفهانى موجه نامند

عربی:عملول و قملول و نملول و فوهق و شجرة البهق

یونانی:قيفهيمالون

انگلیسی:Hoary Cress

فرانسه:Cranson dravier

آلمانی:Pfeilkresse

ایتالیائی:

[pejuhesh237]

و او شبيه به اسفناج و با اندك تلخى و تند و قريب به شبرى

و ساقش باريك و گلش سفيد و ريزه

و تخمش در غلافست به قدر نخودى

و در هر غلاف چهار عدد و بسيار شبيه به خردلست کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص-210

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

نباتى است كه در اول ربيع مى‏ رويد و تا آخر آن مى‏ماند و بغدادى گفته از بقول صحرايى است

و برگ آن كوچك‏تر از برگ كاسنى صحرايى و با اندك حدت و تلخى و گل آن سفيد باريك و تخم آن اغبر رقيق و نواب مغفور مبرور نوشته‏ اند

برگ آن شبيه سرمق است و ليكن املس نيست بلكه زغب خفيفى دارد بهترين آن تازه آنست كه در شاخ‏هاى آن اندك سرخى باشد.کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 637

گياهي علفي،پايا و داراي ريشه اي است که حالت خزنده در زمين دارد.

ساقه آن زاويه دار با ارتفاع 30 تا 70سانتيمتر و برگهاي آن بيضوي، دندانه دار و ساقه آغوش است.

گلهاي کوچک و معطر آن به تعداد زياد در قسمت انتهايي ساقه ظاهر مي گردد و اين خود بهترين وسيله تشخيص است.كتاب گياهان دارويي دكتر علي زرگري جلد يك ص 192

[pejuhesh237]

اين گياه در نواحي شمالي ايران منطقه البرز-گيلان -اذربايجان- خراسان و همچنين در خرم آباد و اراک مي رويد.كتاب گياهان دارويي دكتر علي زرگري جلد يك ص 192

.

[pejuhesh237]

دانه اين گياه طعم تند دارد و سابقا به جاي فلفل از آن استفاده بعمل مي آمده است جوشانده گياه اثر مدر دارد

نوع موجود در ايران يک گونه فرعي از اين گياه به نام ُSubsp. chalepensis که در غالب نواحي شمالي پراکندگي دارد .

از ميوه Alyssum campestre قدومه پس از قرار دادن در آب لعابي خارج مي گرددکه به عنوان نرم کننده سينه،رفع درد گلو و گرفتگي صدا در ايران مصرف مي شود.كتاب گياهان دارويي دكتر علي زرگري جلد يك ص 192

[pejuhesh237]

در دويم خشك و در اول گرم و لطيف کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص-210

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

و مدر بول و حيض و شير و عرق

و مفتح سدهء جگر و سپرز و موافق محرور و مبرود

و مقوى مجارى بول و جالى و مقطع و منقى سينه و ريه از اخلاط فاسده

و آب او ملين طبع و رافع يرقان

و سعوط آب بيخ او جهة رفع رطوبات دماغى و خوردن

و طلا كردن او جهة بهق و وضح و کلف مجرب و جهة بواسير نافع

و مولد سودا و مصحلش پختن اوست با روغن بادام و امثال آن.کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص-210


متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

لطيف و جالى و مقطع

جهت كلف و بهق و وضح بهترين دوايى است ضماداً و شرباً

و گفته‏ اند خوردن آن با اندك زمانى و قليل ايامى وضح را زايل مى‏گرداند

و به دستور تدهين آن جهت امراض مذكوره و زخم پستان

ضماد آن جهت نهش جميع هوام سمى مؤثر. المضار: مولد سودا خصوصاً نمك پرورده آن،

مصلح‏ آن و غير آن و گفته‏اند مصلح آن هليله كابلى و شكر است.کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 638

[pejuhesh237]

و مدر بول و حيض و شير و عرق

و مفتح سدهء جگر و سپرز و موافق محرور و مبرود

و مقوى مجارى بول و جالى و مقطع و منقى سينه و ريه از اخلاط فاسده

و آب او ملين طبع و رافع يرقان

پاک کننده سینه و ریه از اخلاط غلیظ و باز کننده گرفتگی های مجاری کبد و طحال و مدر بول و حیض و شیر و عرق است.

آب آن در رفع یرقان و دل پیچه و خارج ساختن اخلاط غلیظ مفید می باشد.



و سعوط آب بيخ او جهة رفع رطوبات دماغى و خوردن

[color=#8000BF]و طلا كردن او جهة بهق و وضح و کلف مجرب و جهة بواسير نافع

و مولد سودا و مصحلش پختن اوست با روغن بادام و امثال آن[/color].کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص-210


ضماد آن در علاج بواسیر و دل پیچه و حل کردن خشکی و سختی رحم مصرف دارد

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

لطيف و جالى و مقطع

جهت كلف و بهق و وضح بهترين دوايى است ضماداً و شرباً

لطیف کننده و پاک کننده و قطع کننده

و در رفع کک و مک و بهق بهترین دارویی است که استعمال آن به صورت های ضماد و شربت به عمل می آید


و گفته‏ اند خوردن آن با اندك زمانى و قليل ايامى وضح را زايل مى‏گرداند

و به دستور تدهين آن جهت امراض مذكوره و زخم پستان

ضماد آن جهت نهش جميع هوام سمى مؤثر. المضار: مولد سودا خصوصاً نمك پرورده آن،

مصلح‏ آن و غير آن و گفته‏اند مصلح آن هليله كابلى و شكر است.کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 638

.. ضماد آن علاوه بر این گزیدگی حشرات سمی را برطرف می نماید. مضار آن در تولید سودا به خصوص در نمک خوابانده آن است

و مصلح آن طبخ و سرخ کردن آن در روغن و هلیله کابلی و شکر است.

[pejuhesh237]

.