زبیب

[pejuhesh237]

بسم الله الرحمان الرحیم

[pejuhesh237]

تحفه حکیم مومن
زبيب
به فارسی اسم مويز گويند
و بهترين او پر گوشت كم دانه بزرگ مقدار است
و دانه بيرون كردهء او را منقى نامند
در آخر اول گرم و در اول تر و منضج خلط غليظ
و محلل باعتدال و جالى معده و امعا و محرك باه مبرودين
و موافق قصبهء ريه و مسمن و مقوى جگر
و جهة سرفهء بلغمى و امراض گرده و مثانه و قرحهء امعا
و با گل گاو زبان و خرماى سبز جهة خفقان مجرب دانسته‌اند
و با حسن لبان جهة رفع نسيان
و با سركه جهة يرقان به دستور مجرب
و چون به جاى دانه در هر عددى فلفلى جاى داده مداومت نمايند جهة سردى گرده و تقطير بول و سنگ گرده و مثانه بيعديل
و چون با انيسون پخته مهرا كرده آب او را با روغن بادام بنوشند
جهة سرفه مجرب
و ضمادش با پيه حيوانات جهة تحليل اورام و گشودن دمل و قلع ناخن متخلخل
و با آرد باقلی و زيره جهة ورم انثيان
و با شراب (حلال:حل کننده) جهة قروح شهديه و جدرى و عفونة مفاصل و جوششها و سرطان و غانقرايا كه مفسد عضو است مفيد
و با جاوشير جهة نقرس نافع و مضر محرورين
و مصلحش سكنجبين و ميوهاى ترش و خشخاش و مضر گرده
و مصلحش عناب
و قدر شربتش تا سى درهم و نوعي كه بيدانه است و كشمش نامند
بهترين او سبز و زبونترين او سياه است و همهء او لطيفتر از دانه دار و مبهى
و با قوهء مسهله و آب نقيع
و مطبوخ او كه با فانيد بقوام آورده باشند جهة سرفه و مواد سينه نافع و منقى صوتست
و ضماد او با زعفران و زرده تخم مرغ و عصفر جهة گشودن دمل و تحلیل صلابات بی نظیر
و کوبیده او با صبر جهة کچلی سر
و در جمیع احوال دیگر مثل مويز دانه بيرون كرده
و اكثار او محرق خون و مصلحش مذكور شد.

کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص -131-132