زجاج

[pejuhesh237]

بسم الله الرحمان الرحیم

[pejuhesh237]

تحفه حکیم مومن
زجاج
به فارسى آبگينه و شيشه نامند
و معدنى و مصنوع می باشد و معدنى او سفيد و الوان مختلفه اند
و به دستور مصنوع او و ارسطو بلور را از جنس معدنى او دانسته و آئينه سنگ از جنس معدنى و غير بلور است
و بهترين معدنى سفيد و در اول گرم و در دويم خشك
و در افعال مثل مصنوع است و مصنوع از سنگريزه سفيد و قلى است كه بالمناصفه گدازند
و آنچه بامغنيسا گداخته باشند صاف و شفاف او قبول رنگها می كند
و شيشه بيكو و الوان مينا از آنجمله اند
و زجاج فرعونى آنست كه تخم مرغ را يك هفته در شير تازه بخيسانند
و شبانه روزى دو بار تغيير شير دهند و بهر صد مثقال از زجاج بيست و چهار مثقال از آن در حين گداز اطعام او كنند
و اقسام مصنوع گرمتر از معدنى و محرق او مجفف بيلدغ و مقطع و محلل و جالى
و آشاميدن او مفتت حصاة و قوى الاثر
و جهة ضعف گرده و مثانه و حرقهء البول و رفع سپرز
و طلاى او جهة خزاز و با روغن زيتون جهة رويانيدن موى
و اكتحالش جهة رفع بياض و جرب و سبل و جلاى بصر
و سنوان او جهة رفع زردى دندان
و ضماد او با حنا جهة خنازير و امثال آن بسيار نافع
و محلول او در افعال مذكوره قويتر و آن با مقطر مكرر نوشادر وشبّ می شود
و مضر احشأ و مقرح امعأ
و مصلحش كتيرا
و قدر شربتش تا يك درهم و بدلش زبرجد است
و مستعمل او مسحوق مثل غبار بايد.
کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص133