ريباس

[pejuhesh237]

بسم الله الرحمان الرحیم

[pejuhesh237]

نام علمی: Rheum ribes L.

فارسی:ريواس و ريواج و جگرى

عربی:

یونانی:

انگلیسی:Rhubarb

فرانسه:

آلمانی:

ایتالیائی:

[pejuhesh237]

معروف و مشهور است و بيخ او ريوند است.

نباتى است بقدر يك ذرع و شبيه بسلق و از وسط آن يك و يا دو ساق روئيده اندك پهن قريب بدو انكشت

و بحجم يك انكشت و بر بالاى آن پوستى سبز رنك و مزغب و طرف متصل به بيخ آن مائل بسفيدى و اندك بنفشى

و طرف بالاى آن سبز و مانند پوست بيخ كاهو بطول از ان جدا مى‌كردد

و مغز آن سفيد رنك نازك آبدار ترش با اندك عفوصتى و سر ساق آن متشعب

و در بين شعبها پردهاى سبز خشن و بالجمله ساق آن شبيه بساعد انسان باريكي

و سر آن شبيه به پنجۀ مرغابي و كل آن سرخ رنك و طعم آن اندك ترش با شيريني كمي

و بهترين آن فارسي سفيد لطيف شاداب ميخوش آنست كه ساق آن سطبر و بلند باشد و بيخ آن راوند است چنانچه ذكر يافت

و ريباس معمرى منسوب است بمعمر نيشاپورى و آن اول كسى است كه ريباس را يافته مترجم صيدنه ابو ريحان كويد

كه بيخ ريباس تا به آب نرسد برك برنميآورد و در بعضي مواضع سى سال بايد تا برك برآورد

درين مدت بيخ آن بتدريج در زمين بزرك مى‌شود تا بمقدار بيخ درخت خرما رسد در بزركي و آن را راوند كويند

و چون نبات آن بزرك شود هر بركى از ان مشابه بدست او مى‌باشد وارد شير را راوند دست بدان سبب كويند كه دستهاى او بلند بود

و هر شاخى از نبات آن را تخم نباشد بلكه از ميان نبات آن هر سال قضيبي برآيد

و بر سر آن تخم آن باشد و بر حوالي آن قضيب ساقهاى ريباس برآيد بشكل دست آدمي کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 458

[pejuhesh237]

.و منبت آن مواضع برف‌نشين و كوهستان بسيار سرد کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 458

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

.در دويم سرد و خشك .کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص 130

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

و لطيف و باقوهء قابضه

و مقوى معده و احشا و جگر حار

و مفرح و قاطع و تشنگى و غثيان و مسكن حدة صفرا و خون

و جهة رفع سستى و خمار و بواسير و طاعون و وبأ و خفقان

و وسواس و اسهال حار و يرقان و تبهاى حار

و تحريك اشتها و منع بروز دمل

و اكتحال او جهة قوه باصره و بياض

و ضمادش با آرد جو جهة جمره و باد سرخ و نمله نافع

و مضر سينه و باه و مجفف اعصاب و مورث قولنج در مبرودين

و مصلحش شربت عود و انيسون و عسل

و قدر شربت از آب او تا سى درهم

و بدلش ترشى ترنج و آب غوره است

و رب ريباس قويتر از آب اوست

و شربتش جهة وحشت و جنون و بخارات و احتراقات نافع است. کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص 130


متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود

[pejuhesh237]

و لطيف و باقوهء قابضه

و مقوى معده و احشا و جگر حار

و مفرح و قاطع و تشنگى و غثيان و مسكن حدة صفرا و خون

و جهة رفع سستى و خمار و بواسير و طاعون و وبأ و خفقان

و وسواس و اسهال حار و يرقان و تبهاى حار

و تحريك اشتها و منع بروز دمل

و اكتحال او جهة قوه باصره و بياض

و ضمادش با آرد جو جهة جمره و باد سرخ و نمله نافع

و مضر سينه و باه و مجفف اعصاب و مورث قولنج در مبرودين

و مصلحش شربت عود و انيسون و عسل

و قدر شربت از آب او تا سى درهم

و بدلش ترشى ترنج و آب غوره است

و رب ريباس قويتر از آب اوست

و شربتش جهة وحشت و جنون و بخارات و احتراقات نافع است. کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص 130


متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود

[pejuhesh237]

.