ذهب

[pejuhesh237]

بسم الله الرحمان الرحيم

[pejuhesh237]

تحفه حكيم مومن
ذهب
به فارسى زر و طلا نامند
معتدل مايل به حرارة و مقوى دل و حرارة و رطوبه غريزيه
و مفرح و جهة خفقان و وسواس و جذام و جنون و انواع بواسير
و امراض سوداوى و صفراوى و يرقان و سپرز
و ضعف گرده و سنگ مثانه و رفع هموم
و محلول سخالهء او كه با مرواريد در آب ترنج حل كرده باشند جهة جذام مجرب و به دستور جهة زحير و اسهال دموى
و محلول او با نوشادر فقط جهة اخراج سم مجرب
و طلاى او محلل اورام جهة داء الثعلب و داء الحية و بهق و برص
و اكتحال او جهة غلظ اجفان و بياض و غشاوه و كمنه
و انباشتن او در ثقبهء غرب جهة دفع او مجرب
و ميل سرمهء كه ازو بسازند جهة تقويه بصر و منع رمد و درد چشم
و ذرور او جهة آكله
و سنون او جهة درد دندان
و امساك او در دهان جهة رفع بدبوى او
و انگشتر او جهة داخس و ام الصبيان و مفاصل مؤثر
و تعليق خالص او را جهة رفع فزع اطفال مجرب دانسته‌اند
و ليناوس اين خاصيت مخصوص دانهء حجرى بقدر خردلى كه در نهايت صلابت می باشد
و با طلاى معدنى متكون مي گردد دانسته است
و لعب با طلا و ديدن او مورث رفع هموم و باعث سرور و تقويه دل است
و چون گوش را با سوزن طلا سوراخ نمايند التيام پذير نگردد
و گويند مضر مثانه و مصلحش عسل و مشكست
و اكثر را اعتقاد آنست كه اصلا ضررى در او نيست
و چون طلا را بنهجى سحق نمايند كه از اجساد چيزى داخل او نباشد خصوصا ادويه سميه در آن وقت خوردن او باعث طول عمر و رفع جميع امراض سوداوى و حفظ صحت است
و درين امور چيزى عديل او نيست و طريق حل و سحق در دستورات مذكور است
و قدر شربتش از يكقيراط و نيم است تا يكدانگ
و بدلش ياقوت محلول
و چون از طلا بشكل هليلهء ساخته در خواب و بيدارى صاحب توحش مزمن
و خفقان و خيالات سوداوى در دهان نگاه دارد رفع جميع امراض مذكوره می شود.
حاشیه تحفه:
گویند که چون طلا را چهل نوبت درخلاص گذارند اکسیری شود که هر یک مثقال از آن چهل مثقال مس را طلا می کند و گویند طلا تا هفت مرتبه که در خلاص گذاشته شود هر مرتبه چیزی از وزنش کم می شود و بعد از آن هر مرتبه وزنش زیاد می شود و تا مرتبه چهلم به وزن اول عود می کند و طریق خلاص گذاشتن آن است که در مرتبه اول با قدری نوشادر سائیده طلا را در کوزه خامی گذاشته سه شبانه روز آتش دهند به آتش چوب بید نه به زقال او و در مراتب دیگر طلا را تنها باید گذاشت


كتاب تحفه حكيم مومن-طبع قديم-ص123