تأثير الگوي آموزشي در فراگيري غلط، يا ضعيف يا صحيح

[najm111]

طوطي و تلاوت

[najm111]

مرسولاتي كه در اين باره در بوستان تلاوت منتشر شده است:
بوستان تلاوت 4 = طوطي تلاوت

[najm111]

هوالله العلي الاعلي
بسم الله الرحمان الرحيم

بزركترين عامل فراكيري غلط تلاوت كه منجر به غلط يادكيري و تمرين بر غلط مي شود كه ديكر اصلاحش بسيار سخت است، استفاده از نمونه هاى تعليمي تلاوت كه بركزيده ترين نمونه نباشد، و كوش دادن به تلاوتهاى ضعيف هر جند از قاريان مشهور و زيبا , در دوره مقدماتي فراكيري تلاوت و قبل از تمكن در تلاوت صحيح است

نكات مهمه:
1- موضوع صحت و دقت امري نسبي است, كه از حد ميسور مؤدي تكليف شروع مي شود تا برسد به حد مثل اعلي, در امر فراكيري و الكوي تمرين و تعليم به غير از مثل اعلي و نمونه برتر نبايد تكيه كرد, اكر بحثي در باب اشتباهات يا ضعفهاي مؤذنين يا قراء و ... در اين بحثها مي شود, في حد نفسه منظور نبوده و به اعتبار نمونه برتر و الكوي تعليم و تمرين محل بحث است, جون كه مغز كيفيات بسيار دقيق از صدا را درخود ضبط مي كند كه ممكن است معمولاًبراي صاحب آن جزئياتش قابل تميز نباشد, و مغز ناخودآكاه و سريعتر از تعلم تدريجي, صورت تلاوتي را ضبط مي كند, ولذا كودكي بدون تعلم دروس مربوطه، تلاوت صحيح را از شنيدن مستمر تلاوت فرا مي كيرد, بر همين نحو اغلاط و ضعفهاي غير آشكار را نيز ضبط و بطور ناخودآكاه تقليد مي كند, و اين مطلب در تعليم از طريق جشم هم در خوشنويسي تذكر مي شود, كه سرمشق از هر كه باشد, جه ممتاز و جه متوسط جه ضعيف, متعلم خصوصيات صاحب خط را ناخواسته تقليد كرده و جزو شاكله خطي او مي شود, همانطور كه در تعلم صوتي جزو شاكله صوتيش مي شود
2- نكته مهمتر اينكه ضعفهاي شخصي افراد كه به علت ناواردي است, قابل تصحيح است, برخلاف اين ضعفهاي حاصله در تعليم كه به سختي و تقريباً در حد غير قابل اصلاح است, جون شخص تمرين ضعف يا اشتباه كرده است
3- لذا كوش كردن احياني به اذانها و تلاوتهاي غير نمونه برتر اشكالي ندارد, ولي كوش كردن بيوسته و به عنوان تمرين و سرمشق مشكل ساز است
يكي از مصيبتهايي كه قراء و و از جمله ايرانيها مبتلا هستند اينكه هنوز غوره نشده مويز مي خواهند بشوند هنوز تلفظ اداي حروف را يا دقيق ياد نكرفته اند, يا قوي نيستند يا ملكه شان نشده است مي روند دنبال تفننيات...
مكرر شنيده شده در جلسات مسابقات بين المللي ايران, داور بين المللي ايراني , كه حتماً شيخ القراء ايرانيهاست وقتي آيه را معمولي مي خواند(نه در وقت مجود) غلط واضح و آشكار مي خواند بلكه :
اشكالات اساسي و اوليه
مشكلات اختلاف اساسي حروف فارسي و عربي و عدم اشتراك
اشتباهات رايج در لحن فارسي هنكام اداي كلمات عربي
اغلاط تلفظ و اداي حروف عربي
ضعف اداي حروف
ملكه نبودن
اينها از اوليات تجويد و تلاوت است
كه از عالم كبيرالسنّ تا شيخ القراء تا برنده مسابقات جهاني مبتلا هستند و نوبت اهتمام و فراكيري اين مطالب قبل از ياد كرفتن يرملون و اوليات تجويد است جه برسد به تفننيات
براي همين است كه بيدا كردن يا تعيين نمونه براي تمرين تلاوت خيلي محدود مي شود
ممكن است شخصي جون بهترين سعي را كرده ممتاز هم باشد
ولي اكر ضعفي خيلي غير محسوس داشته باشد هرجند اين ضعف ظاهراً براي شخص متعلم معلوم نيست
ولي جون از طريق شنوايي مغز آن را ضبط مي كند بدون تشخيص يا ضعف
همان ضعف را ضبط و بعد در اثر تمرين بر اين نمونه ناخواسته اين ضعف منتقل مي شود
مانند غلط"غيرالعمل" بجاي " خيرالعمل"
در برخي اذانهاي مصري و ايراني كه مانند ويروس مسري منتشر شده است
آنقدر كه مجبورند بكويند نه اين غلط نيست!!!
خودش يك نحوه تلفظ است!!!
يا كوش شما كه اشكال مي كني اينطوري برداشت مي كند
شخص باید مواظبت نماید که ازاغلاط و اشتباهات رایج در میان اهل تلاوت امروز پرهیز کند، از این رو در انتخاب نمونه های آموزشی و تمرینی؛ باید دقت بسیار نماید،چه اینکه ضعفها و اشتباهات ظریفی که حتی دربیشتر تلاوتهای قاریان مشهور وجود دارد؛ در صورت کاربری در حوزه آموزش و تمرین؛ تبدیل به اشتباهات و نواقص عمیقی در دانشجو شده ؛که تصحیح آن بعدا" بسیار مشکل است،لذا از همان ابتدا باید به این امر اهتمام داشته و برآن مواظبت نمود.
ازاین رو باید از استفاده تلاوتهای کسانی که زبان اصلیشان عربی نبوده؛ یا عربی کشورهای غیرحجاز بوده پرهیز نماید،و در حجاز هم واقعاً آن قاری چند نسل ساکن حجاز بوده، و برلغت فصیح تربیت شده باشد، نه اینکه هر که در آنجا ساکن است یا نوارش آنجا و اینجا متداول است ،واجد شرایط است ؛و با بررسیهای گسترده و پیوسته که در این زمینه شده است؛ تاکنون تنها یک مورد یافته ایم که برای تلاوت نمونه آموزشی واجدشرایط و نمونه برگزیده باشد.
بدیهی است شرایط تلاوت نمونه آموزشی؛ تنها محدود به این جهات نبوده و شرایط دیگری (که نوعا" معروف است)نیز لازم دارد؛ مانند نداشتن نقص عضوی در ادای قوی آوای کلام وحی و حروف و الفاظ آن، ونیز تسلط علمی برعلوم زبان عربی؛ و علم تلاوت و قواعد ترتیل؛ و دانش قراآت قرآنی ، که همه اینها از شرایط اولیه آن قاریی است که نوای تلاوت او مورد تمرین قرار می گیرد، و تا اینکه شخص دانش پژوه تعلیم اولیه صحیح و دقیق تلاوت را فرا نگرفته؛ و تشخیص ضعفهای تلاوت را یاد نگرفته؛ نباید بطور مکرر یا مستمر از تلاوتهای رایج و متداول که فاقد شرایط فوق هستند استفاده کند.
تمرين به لحن و صوت غير فصيح و حتى كَوش دادن آن به نحوي كه بيش از حد معمول که مثلا براي بررسي باشد در انسان تأثير مي كَذارد و سبب تمرين غلط مي شود كه البته كار را براي آموزش صحيح مشكل مي كند زيرا غير از ياد كَيري لحن فصيح كنار كَذاشتن لحن غير فصيح كه در انسان به خاطر جهات غلط ذكر شده ملكه مي شود خود كاري است و تجربه ثابت كرده كه كار بسيار مشكل و در بعضي اشخاص كار نشدني است و كَاهي اين ذهنيتها از لحن و صوت غير فصيح كه مثلا شخصي سالها به آن مأنوس بوده سبب مي شود كه تعليم لحن فصيح در آنها بسيار كار مشكلي باشد و بالأخره در بعضي موارد تأثير كَذار است كه اين هم با نمونه هاي ديده شده ثابت كَرديده است و كَاهي هم آن قدر اين أنس به غير فصيح عميق است كه در مرحله تعليم اين شخص به خيال اين است که دارد به صورت فصيح ادا مي كند ولي آن شخص ناظر متوجه غير فصيح بودن لحن او مي شود و باز پاك كردن اين ذهنيت او نيز خود كاري است

متأسفانه با رو آوردن اكثريت به قرائت و لحن مصري و تقليد بي چون و چرا در لحن و صوت و آهنكَ از مصريان اين غير فصيح خواني سبب تمرين غلط شده و ترميم آن با ادامه دادن به روش فصيح نمي شود كه مثلا شخصي استاد غير فصيح خواني است و الان نكات اضافه لحن فصيح را به او بكَوييم بلكه اكَر شخصي هيچ چيز را ياد نداشته باشد راحتتر آموزش فصيح مي بيند لذا بايد ابتدا تمام موارد و ذهنيتهاي كَذشته را كنار كَذاشته و مثل شخص مبتدي از ابتداي روخواني شروع به تعليم كند

البته ممكن است سابقه شخص در لحن و صوت سبب شود كه مراحل اوليه را سريعتر از ديكَران بي سابقه در اين علم طي نمايد ولي به هر حال ابتدا پاك كردن تمام ذهنيتها لازم و ضروري است و وظيفه استاد براي درس دادن لحن فصيح اين است كه اول چند جلسه بحثهايي را مطرح كند و سعي نمايد همه ذهنيتهاي كَذشته افراد نسبت به لحن را پاك نمايد و بعد شروع به آموزش فصيح طبق مراحل خودش نمايد كه با روخواني شروع و بعد مرحله شناخت حروف و مخارج حروف و فصيح و صحيح ادا كردن آنها و بعد شناخت صفات مورد لازم حروف و بعد هم مرحله لحن كه در اين مرحله هم شخص آموزش دهنده (شخص يا نوار) بايد حتما در طريقه و لحن فصيح كامل باشد زيرا در اين علم شخص استاد تأثير بالايي در آموزش شاكَرد دارد
اهل حجاز بودن در كَوينده اذان شرط نيست ولى در نمونه تمرين و تعليم أولويت بر ديكَران دارد
يكي از موارد بسيار مهم در آموزش لحن فصيح اين است كه شخص در حال تعليم و شخصي كه هنوز به مرحله كامل در لحن فصيح نرسيده از كَوش هر كَونه نوار و لحن غير فصيح دوري كند و كاملا وقت خود را متمركز در لحن فصيح نمايد كه انشاء الله بعد از مدتي در او اين لحن نوراني ملكه مي شود و آن وقت مي تواند براي بررسي و يا تحقيق لحن غير فصيح را نيز كَوش دهد
با توجه به اصول و شرايط لازم در الگوي تعليمي و آموزشي تلاوت، بايد افزون بر
تمكن و استادي قاري در امر تلاوت و تجويد
و زبان عربي زبان مادري و اصلي او بودن
و از ميان كشورها و لهجه هاي عربي فصيح ترين آنها حجاز
و از ميان قراء حجاز، آنكه حجازي اصيل است نه آنكه ساكن حجاز است،
لذا با بررسيهاي وسيع انجام شده، بهترين نمونه اين نوع تلاوت:
تلاوت شيخ علي حذيفي (كه توسط مجمع مصحف مدينه منوره) ضبط و نشر شده است) مي باشد.
اين تلاوت او غير از تلاوتهاي معمولي او در نماز و غير آنست،

حذيفي خودش استاد در تلاوت و قراءات و تجويد و استاد دانشكاه مدينة است بلكه نائب رئيس لجنة و هيئت نظارت بر جاب مصحف مدينة بوده است، تلاوت و تبحر و تسلطش ممتاز است همانطور كه در نمازهاى او ديده مي شود، ولي جون مي خواسته مصحف صوتي منتشر كنند كه بايد الكوي تعليم و تصحيح باشد لذا تلاوت اوقات معموليش كافي يا ,,, نيست جون ممكن است در لحظه اى حرفي كمي شل يا تند ادا شده باشد فلذا آمده اند بزركان قراءات و تجويد و تلاوت از مصر و حجاز در استوديو ضبط نشسته اند و حضورا مثل ضبط يك فيلم كاركرداني كرده اند و كاهي برخي موارد بارها تلاوت شده و تكرار شده تا بهترين و دقيقترين تلاوت ضبط شده است
از آنجا كه مجمع مصحف مدينه منوره كه بزركترين مركز جاب و نشر قرآن كريم در جهان است
لذا به استادي و تبحر شيخ علي حذيفي اكتفا نكرده،
و از شيخ علي حذيفي خواسته اند تا آيه به آيه قرآن كريم را
در حضور جمعي هفت نفره از بزركان شيوخ تلاوت و مشايخ قرائت مصر و حجاز؛ با بهترين تلاوت ترتيل را اجرا نمايد،
و مشايخ مختلف تلاوت و قرائت بر اساس روايت و اسانيد شنيداري خود به قراء صدر اسلام
خودشان في المجلس تلاوت شيخ علي حذيفي را مداقه نموده،
و با احساس كوجكترين ضعفي در ارائه بهترين تلاوت
از او خواسته اند تلاوت آن آيه را تكرار نمايد
و تا اينكه تلاوت بسيار عالي و مورد رضايت ممتاز و تاييد بزركان و شيوخ قرائت را ارائه نكرده
به تلاوت آيه يا قطعه بعدي اقدام ننموده است
براى تحقق اين امر كاهي اجراى تلاوت يك قطعه بارها تكرار شده تا برترين تلاوت بدست آمده
آنكاه اين تلاوت استادانه بسيار ممتاز ضبط و به عنوان "المصحف المرتل"منتشر توسط "مجمع مصحف مدينه منوره" منتشر شده است.

برخي از اين بزركان شيوخ تلاوت و مشايخ قرائت مصر و حجاز؛ كه در مجلس اجرا و ضبط اين تلاوت حضور و اشراف داشته اند عبارتند از:
الشيخ عامر السيّد عثمان و الشيخ أحمد الزيات و الشيخ عبدالفتاح القاضي و ...
اينها براى بزركان قراء مصر و حجاز بسيار محترم بوده و نزدشان امامان علم قرائت و تلاوت شمرده مي شوند،
از امتيازات ايشان داشتن إسناد قرائت مسلسل و متصل به قراء صدر اسلام هستند،
يعني هر كدامشان بعد از تمكن در علم قرائت و تلاوت؛ بطور حضوري تمام قرآن را از استاد خود فراكرفته؛ و در حضور او تلاوت خود را ارائه داده (ختم قرآن به قراءات مختلف)، و او هم بر استاد خود همين دريافت و عرضه را داشته، و او نيز بر استاد او، .... و همينطور تا برسد به قراء سبعه در عصر صدر اسلام.

لذا نوارهاى تلاوت اساتيد و قراء جهان در هر درجه اى كه از امتياز باشد
به هيج وجه به رتبه امتياز و دقت
تلاوت ترتيل شيخ علي حذيفي به روايت حفص از عاصم كه نشر مجمع مصحف مدينه منوره است،
نمي رسد. جون با جنين ملاحظاتي اجرا و ضبط شده است.



والحمدلله رب العالمين

[najm111]

فايل صوتي جلسه درس را از آدرس زير دريافت نمائيد:
[ رؤيت لينك فقط براي اعضاء و بعد ورود امكانپذير است :: عضويت ]

[najm111]

.