تفاوت شرايط منطقه و سرنوشت مذاكرات
به گزارش سرویس بین الملل «انتخاب»، در
ادامه این مطلب آمده است: حالت بی ثباتی در اسرائیل احتمالا موجب ضعف
بیشتر دولت آن در سیاست خارجی میشود، اما حالت ثبات روز افزون و مورد
انتظار در دولت جدید ایران، میتواند اعتماد به نفس بیشتری را فراهم کند که
نتیجه آن، گشایش در روابط با دولتهای همسایه عربی میشود.
در خصوص موضع دولت جدید اسرائیل در قبال ایران، باید گفت اظهارات
مسئولان این دولت، که در رأس آنها بنت قرار دارد، حاکی از آن است که خط
مشی صهیونیستها در برخورد با ایران، همان قاطعیت نتانیاهو را با خود دارد و
سیاست آنها در مورد برنامههای هستهای ایران، ثابت است. در این میان،
بنت به سرعت از فرصت پیروزی رئیسی در انتخابات ایران استفاده کرده و حمله
سختی را متوجه شخص او نمود و تلاش کرد دولتی که رئیسی تشکیل خواهد داد را
یک دولت افراط گرا بداند که به هر قیمتی به دنبال هستهای کردن ایران است!
از اظهارات بنت در مورد رئیسی میتوان دریافت که وی در دو خط موازی در
برابر ایران حرکت میکند: اول بسیج لابی صهیونیستی بویژه در داخل آمریکا
برای استفاده از نفوذ آنها در راستای جلوگیری از بازگشت ایالات متحده به
توافق سال ۲۰۱۵ با ایران، یا حداقل اصرار بر گنجاندن برنامههای موشکی و
نفوذ منطقهای ایران در آن. دوم، تاکید بر اینکه اسرائیل در صورتی که لازم
بداند، از هر وسیله ای، ولو نظامی، برای ساقط کردن برنامههای هستهای
ایران و فلج کردن قدرت آن برای ساخت بمب اتمی استفاده میکند، حتی اگر
مجبور شود بدون مشورت با آمریکا این کار را انجام دهد.
این سیاست اسرائیل به کلی با آنچه دولت فعلی آمریکا میخواهد و با سیاست
آن در قبال ایران، در تعارض است و احتمالا اصرار بر آن، میتواند منجر به
برخورد مستقیم اسرائیل با ایالات متحده شود. درست است که دولت بایدن تا
لحظه آخر تلاش کرد ایران را قانع کند توافق قبلی را توسعه داده و
برنامههای موشکی و مسائل منطقهای را در آن جای دهد، اما آرزوهای آمریکا
برای این مهم به تدریج نقش بر آب شد.
با این حال، به نظر میرسد دولت بایدن قانع شده است که جایگزینی جز
بازگشت به توافق هستهای ۲۰۱۵ ندارد و این توافق تنها وسیلهای است که
میتواند مانع از ساخت بمب اتمی توسط ایران شده یا حداقل آن را به تاخیر
بیندازد. به عقیده من، نهایت دستاوردی که دولت بایدن از جانب ایران
میتواند داشته باشد، یک وعده کلی است، نه یک پایبندی قانونی.
با توجه به آنچه گذشت، میتوان گفت منطقه به سرعت به سمت دو راهی جدیدی
در حرکت است که مذاکرات حاضر با ایران در وین، جهت آن را تعیین میکند. اگر
این مذاکرات منجر به بازگشت ایالات متحده به توافق ۲۰۱۵ و سپس رفع
تحریمهای ایران شود، منطقه خاورمیانه به سمت راهی میرود که مهمترین
نشانههای آن به این قرار است:
-خاورمیانهای که در آن، ایران یک دولت قدرتمند و به هم پیوسته است که
روابط خوبی با ایالات متحده و همسایگان خود دارد و همه میدانند این مساله
میتواند نقش مهمی در سرنوشت اغلب بحرانهای موجود در منطقه داشته باشد، از
یمن گرفته تا فلسطین، عراق، سوریه و لبنان.
-دولت بی ثبات اسرائیل احتمالا ناچار میشود مواضع خارجی افراطی بخصوص
در قبال ایران، سوریه، حزب الله و گروههای مقاومت فلسطین اتخاذ کند، امری
که اسرائیلیها را در معرض ورود به اختلافات شدیدی با ایالات متحده قرار
میدهد و باعث میشود سقوط دولت بنت به سرعت اتفاق بیفتد، تا بار دیگر بازی
انتخابات زود رس در اسرائیل تکرار شود.
اما اگر مذاکرات وین شکست بخورد، ایالات متحده تنها دو گزینه پیش روی
خود دارد: ادامه فشار حداکثری بر ایران، مانند دوره ترامپ، یا افزایش فشار
نظامی. در این حالت، منطقه شاهد این حوادث خواهد بود:
همبستگی و اتحاد حکومت ایران در داخل، که البته در محاصره محکم بین
المللی و منطقهای قرار دارد و سپس خود را مجبور به تبعیت از سیاست لبه
پرتگاه میبیند. دولت اسرائیل، شکننده و سست میشود، اما میتواند ادامه
حیات دهد و ادعا کند که موفق شده مانع از بازگشت ایالات متحده به توافق
هستهای با ایران شود.
تحليل از القدس العربي رسانه نامور خاورميانه
نشنال اینترست:
متحدان آمریکا میگویند بایدن مدام به تهران امتیاز میدهد؛ از حذف نام
ایران از گزارش ناقضان حقوق بشر تا وارد نکردن مباحث منطقهای و موشکی به
مذاکرات احیای برجام متحدان آمریکا به این دلیل تمایل دارند عملکرد مستقلی در خاورمیانه داشته باشند که تصور میکنند، واشنگتن در تلاش است به تهران امتیاز دهد تا بتواند بر چالشهای ژئوپلیتیک چین و روسیه متمرکز شود و از درگیری اش در خاورمیانه کم کند. تهران، اقدامات واشنگتن مبنی بر خروج نیروهایش از افغانستان تا ۱۱ سپتامبر ۲۰۲۱، دور شدن از عربستان سعودی و رد نگرانیهای اسرائیل در مورد مذاکره با ایران را در همین چارچوب در نظر میگیرد.
![Image](http://www.aelaa.net/Ersaal/5/3/1090230_456.jpg)
نشنال اینترست نوشت: رویکرد عملی ایالات متحده در قبال ایران به طور مستقیم به این باور ایران کمک میکند که نقض تحریمهای ایالات متحده و پیشبرد استراتژی منطقهای تهران، هیچ نتیجهی منفیای برایش به دنبال نخواهد داشت.
به گزارش سرویس بین الملل «انتخاب»، در ادامه این مطلب آمده است: در وین، دولت بایدن در تلاش است تا مذاکرات هستهای را با وجود تشدید تنشها میان ایران و متحدان واشنگتن به سرانجام برساند. به همین منظور، ایالات متحده سعی دارد تا به نگرانیهای امنیتی متحدان خود از جمله اسرائیل، امارات و عربستان سعودی به عنوان یک حوزه جداگانه از مسئلهی ایران بنگرد. این امر باعث شده است که دولت بایدن ایران را از گزارش سالانه حقوق بشر وزارت امور خارجه در ماه مارس که ناقضان حقوق بشر را در جهان ذکر کرده است، حذف کند. به همین ترتیب، دولت بایدن از اشاره به ایران در درگیری اخیر بین اسرائیل و حماس خودداری کرد. بنابراین، دولت بایدن در حال تکرار رویکرد اوباما در مورد برجام است که تلاش کرد برنامه هستهای ایران را از اقدامات تهران در منطقه جدا کند. این مماشات نسبت به ایران، ضمن تشویق استراتژی منطقهای تهران به تضعیف امنیت متحدان منطقهای ایالات متحده منجر میشود.
گزارش ارزیابی تهدیدات سالانه جامعه اطلاعاتی آمریکا که در ۹ آوریل ۲۰۲۱ منتشر شد، ادعا کرد که مقامات دولتی معتقدند ایران در سال پیش رو مشکلاتی به وجود خواهد آورد که باعث بروز تنشهایی میان تهران با آمریکا و متحدانش خواهد شد و منافع واشنگتن و دوستانش را تهدید خواهد کرد.
استراتژی حداکثرگرایانهی ایران در منطقه در واقع به منظور اعمال فشار بر آمریکا در مذاکرات وین برای برداشتن تحریمها علیه تهران به اجرا گذاشته شده است. این استراتژی، تهران را در مقابل واشنگتن و متحدانش قرار میدهد.
مهم اینکه، ایران در چارچوب استراتژی حداکثرگرایانهی خودش، توانایی فنی تولید موشک را در اختیار حماس قرار داد. رهبران نظامی ایران اخیراً حملات حماس به اسرائیل را ستودند و متعهد شدند که در تلاش برای نابودی دولت یهود به تسلیح و تأمین بودجه حماس ادامه دهند. تماسهای سرتیپ اسماعیل قاآنی، فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با اسماعیل هنیه، رهبر حماس را میتوان در همین راستا تجزیه و تحلیل کرد. قاآنی همچنین به ادامهی حمایت ایران از مقاومت فلسطین اذعان دارد. به همین ترتیب، نصر الشمری، معاون رهبر حزب الله النجبا در عراق نیز تمایل دارد به حماس تسلیحات بدهد و در نبردها علیه اسرائیل شرکت کند.
امیر حاتمی، وزیر دفاع ایران تصریح کرده است: حمایت ایران از زرادخانه موشکی حماس کابوسی برای صهیونیستها ایجاد کرد. در همین ارتباط، پس از توقف درگیری اخیر بین حماس و اسرائیل، فتحی حماد، عضو دفتر سیاسی حماس اعلام کرد: با پایان آخرین تجاوزات رژیم اسرائیل، مقاومت فلسطین روند تولید موشک را از سر گرفت.
در حالی که حماس بیش از چهار هزار موشک به سمت اسرائیل شلیک کرد، هزاران موشک در زرادخانه آن باقی مانده است. با وجود حملات متعدد اسرائیل به زیرساختهای حماس، ایران تلاش دارد که این ظرفیت را برای خودش حفظ کند که دوباره به فعال کردن حماس بپردازد. گفتنی است، تهران به این موضوع به عنوان بخشی از اهداف گسترده ژئوپلیتیک خود برای استفاده از آن در مذاکرات هستهای به منظور لغو تحریمها نگاه میکند. مهم اینکه، در صورت دستیابی به توافق هستهای جدید، تحریمها علیه ایران لغو میشوند و تهران به میلیاردها دلار دسترسی پیدا میکند.
نادیده گرفتن فعالیتهای ایران در قبال متحدان منطقهای ایالات متحده با عدم تعیین اهداف استراتژیک بایدن در منطقه همراه شده است. مهم اینکه، در مسیر مبارزات انتخاباتی، بایدن خواستار برخورد با عربستان سعودی به خاطر قتل جمال خاشقچی شد و اخیراً مقامات سعودی را تحت تحریم و محدودیت ویزا قرار داد. بعلاوه، دولت بایدن در فوریه ۲۰۲۱، حوثیها را از لیست سازمانهای تروریستی خارجی حذف کرد. این در حالی است که اخیراً حوثیها به شهر جازان در جنوب عربستان حمله و آرامکو را با موشک و پهپاد تهدید کردند. در مارس ۲۰۲۱، ائتلاف تحت رهبری سعودی با از بین بردن دو قایق مملو از مواد منفجره از حملهای قریب الوقوع جلوگیری کرد. به زعم برخی، عدم مقابله با سیاستهای منطقهای ایران برای واشنگتن خطرناک است، چون ممکن است ایران تمایل فزایندهای داشته باشد که داراییهای ایالات متحده مانند تأسیسات نظامی در عربستان را همچون سال ۱۹۹۶ مستقیماً هدف قرار دهد.
مهم اینکه، در دسامبر سال ۲۰۲۰، ایران با ارسال آشکار نفت به ونزوئلا در ازای دریافت طلا، تحریمها را نقض کرد. تهران در آوریل ۲۰۲۱، یک تانکر با پرچم کره جنوبی - که میلیاردها دلار وجوه مسدود شدهی نفتی در این کشور دارد - توقیف کرد.
شرایط فعلی در منطقه باعث شده است که عربستان سعودی به دنبال روابط دفاعی و امنیتی نزدیکتر با اسرائیل باشد تا بر احساس آسیب پذیری خود غلبه کند. به این ترتیب، ریاض و تهران در حال انجام عملیات مستقل منطقهای و بدون هماهنگی با ایالات متحده هستند. این نتیجه مستقیم عدم تمایل آمریکا به اعمال رهبری خود در خاورمیانه است که میتواند منجر به افزایش تنشهای منطقهای شود. در چنین وضعیتی بود که بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر سابق اسرائیل اظهار کرد: امیدوارم روزی نیاید که مجبور باشیم بین دوست بزرگمان ایالات متحده و از بین بردن تهدید وجودی یعنی ایران هسته ای، یکی را انتخاب کنیم.
با وجود عدم تمایل ایالات متحده برای بازخواست ایران، در آوریل ۲۰۲۱، اسرائیل علیه کشتی ایرانی ساویز حملهای را ترتیب داد. در همان ماه با حمله به یک کشتی اسرائیلی در سواحل امارات به این اقدام پاسخ داده شد. گفته میشود که اسرائیل از سال ۲۰۱۹ تا الان به دوازده کشتی حمل نفت ایران به سوریه حمله کرده است. بین سالهای ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۰، اسرائیل همچنین عملیاتهای هوایی علیه داراییهای ایران در مناطقی از جمله عراق، سودان، سوریه و لبنان را ترتیب داده است. به طور کلی، نمیتوان نگرانیهای امنیتی متحدان ایالات متحده را از تهدید ایران جدا دانست.
حمله سایبری اسرائیل به نطنز، اصلیترین مرکز غنی سازی ایران در آوریل ۲۰۲۱، دولت بایدن را به ابراز شرمندگی واداشت، زیرا ایالات متحده به دنبال آغاز مذاکرات با ایران بود. در پاسخ به این اقدام تل آویو، سوریه راکتور هستهای دیمونای اسرائیل را در آوریل ۲۰۲۱ هدف قرار داد و ایران اعلام کرد که غنی سازی اورانیوم را به ۶۰ درصد افزایش میدهد.
متحدان آمریکا به این دلیل تمایل دارند عملکرد مستقلی در خاورمیانه داشته باشند که تصور میکنند، واشنگتن در تلاش است به تهران امتیاز دهد تا بتواند بر چالشهای ژئوپلیتیک چین و روسیه متمرکز شود و از درگیری اش در خاورمیانه کم کند. تهران، اقدامات واشنگتن مبنی بر خروج نیروهایش از افغانستان تا ۱۱ سپتامبر ۲۰۲۱، دور شدن از عربستان سعودی و رد نگرانیهای اسرائیل در مورد مذاکره با ایران را در همین چارچوب در نظر میگیرد.
لیکن باید در نظر داشت که مذاکرات موفقیت آمیز هستهای منوط به این است که ایالات متحده به متحدان خود اطمینان دهد که همچنان به ثبات منطقه متعهد خواهد ماند و تهدید ایران را در مسیر خود متوقف خواهد کرد. این امر مستلزم پشتیبانی ایالات متحده از عربستان سعودی، امارات و اسرائیل است که باعث میشود این دولت ها استراتژی منطقهای خود را با واشنگتن هماهنگ کنند. به نوبه خود، این موضوع ممکن است به زمینه مناسب تری برای ادامه مذاکرات با ایران کمک کند. قرار گرفتن منطقه آسیا-اقیانوسیه و خاورمیانه در مقابل یکدیگر در سیاست خارجی واشنگتن نباید ایالات متحده را از تدوین یک استراتژی منسجم برای خاورمیانه منصرف کند، زیرا در این صورت بیگانگی متحدان و جسارت دشمنان را شاهد خواهیم بود.
https://www.entekhab.ir/fa/news/624752