صمغ درخت خاردارى است به قدر دو زرع
و برگش شبيه به برگ مو و درخت كندر
و بهترين او قسم اخير است كه در باليدگى مثل کندرصغار و زودشكن و در طعمش تلخى باشد
کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص36-37متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود
متن قرابادین كبير مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بودراى گياهى كه صمغ انزروت از آن گرفته مىشود در مدارك و كتب مختلف نظرهاى متفاوتى داده شده است.
١ . در فرهنگ داروها كه تحقيقى دربارۀ كتاب الابنيه عن الحقائق الادويه مىباشد چنين آمده:
صمغ انزروت را Sarcocolla مىدانند و نام علمى اين گياه كه صمغ از آن گرفته مىشود Astragalus sarcocolla
و گياهى خاردار ذكر كرده است كه بلندى آن ٢ ذرع و در مناطق فارس مىرويد.
به علاوه در شرح آن اشاره نموده است كه انزروت دو نوع است سرخ و سفيد و اضافه كرده كه در شرح اسمأ انزروت را كحل فارسى گفتهاند
و باز به نقل از مخزن الادويه علاوه كرده است، به اصفهانى كنجده و به عربى كحل فارسى و كحل كرمانى گفته مىشود.
2. پارسا در فلور ايران و در گياهان دارويى گياهى به نام Astragalus fasciculaefolius را براى كنجد سرخ و سفيد ذكر كرده و نوشته است
كه اين گياه در كردستان مىرويد و مادۀ شيرينى ترشح مىكند.
رنگ آن زرد قهوهاى كمرنگ، شكننده، بىبو و شيرين، قابل حل در آب و الكل و شامل مادهاى شبيه glycyrrhizine (مادۀ عامل ريشۀ
شيرينبيان) است.
خمير آن را براى تسكين درد گوش يا صورت به كار مىبرند و از صمغ ترشحشدۀ آن براى صاف كردن صورت استفاده مىنمايند.
٣ . در مدارك و كتب فرانسوى دربارۀ صمغ گياهى به نام Sarcocolla چنين مىنويسند:
ساركوكولا صمغ درختچهاى است كه به فرانسوى و انگليسى Sarcocolla گفته مىشود.
درختچۀ آن را به فرانسوى Sarcocollier و به انگليسى Sarcocolla plant نامند.
نام علمى آن Paena sarcocolla مىباشد. درختچهاى است كوتاه به بلندى ١ - ٩ / ٠ متر.
برگهاى آن كامل و خيلى زياد و كوچك است. از آن يك صمغ رزينى گرفته مىشود به نام ساركوكول كه نرم است و براى التيام زخمها و
رويانيدن گوشت نو در موارد جراحتها و زخمها مفيد است و در پانسمان به كار مىرود.
۴ . شليمر گياه Penaea mucronata را گياه مولد صمغ انزروت ذكر كرده و اضافه مىكند كه به فارسى آن را انزروت، كنجيده، كحول كرمانى،
كحول فارسى مىنامند و علاوه بر مصارف ذكرشده شليمر اضافه كرده است:
در ايران سابقا مرسوم بوده كه براى چاق كردن اشخاص لاغر به كار مىرفته است، به اين ترتيب كه در حدود ٢٠ گرم انزروت را با ٢۴ گرم
گاودارو (سنگ كيسه صفراى گاو نر كه به فرانسوى Calcul biliaire de boeuf گفته مىشود) و در حدود 40 گرم از قسمت گوشت سفيد
نارگيل مخلوط كرده و آن را به 4 قسمت نموده و هر قسمت را يك روز مىخوردهاند.
۵ . در صيدنه آمده است كه انزروت صمغ درختى است در نواحى توران از سرزمين فرس و در كوههاى بين كرمان و مكران مىرويد.
6. ماسرجويه گويد صمغ درختى است كه شبيه كندر است و دو نوع است يكى سپيد كه معمولا شبها از تنۀ درخت خارج مىشود
و اگر روز بيرون آيد و آفتاب بر او بتابد كمى زردرنگ مىشود. طعم آن كمى تلخ و تند است. نوع ديگر آن سرخرنگ است
. کتاب معارف گیاهی میر حیدر جلد 3 ص 319